Thành phố tiếng Hán Việt là gì?
Thành phố trong tiếng Hán Việt có nhiều cách diễn đạt, tùy ngữ cảnh. Thuật ngữ chính xác nhất là đô thị (都市), chỉ khu định cư lớn, tập trung dân cư và hoạt động kinh tế. Ngoài ra, thành thị (城市) cũng được dùng, mang nghĩa tương tự, chỉ chung các khu vực đô thị hóa. Cả hai đều dịch là "thành phố" trong tiếng Việt hiện đại. Tuy nhiên, "đô thị" thường nhấn mạnh hơn về khía cạnh quy mô và tổ chức, trong khi "thành thị" có thể bao hàm cả những khu vực nhỏ hơn, ít tập trung hơn. Sự lựa chọn giữa hai từ phụ thuộc vào sắc thái ngữ nghĩa mà người viết muốn truyền tải.
Thành phố tiếng Hán Việt là gì? Ý nghĩa tên gọi ra sao? Tìm hiểu ngay!
Okay, nghe đây bây!
Thành phố trong tiếng Hán Việt là “đô thị” (都市) hoặc “thành thị” (城市).
“Đô thị” (都市): Ý chỉ khu vực tập trung dân cư, có hoạt động kinh tế, văn hóa phát triển. “Đô” mang ý nghĩa là nơi tập trung, “thị” là chợ, nơi buôn bán. Hiểu nôm na là “nơi tụ tập buôn bán lớn”.
Còn “thành thị” (城市): “Thành” là thành trì, tường lũy bảo vệ, “thị” vẫn là chợ. Nó ám chỉ một khu vực được xây dựng kiên cố, có tường bao quanh và có hoạt động thương mại.
Hồi xưa, cỡ năm 2010, tao nhớ lơ mơ lúc đi học môn Hán Nôm ở trường Sư Phạm, cô giáo có giảng cái này. Tao thấy “đô thị” nghe sang chảnh hơn “thành thị”, kiểu như Sài Gòn phải gọi là “Đô thị Sài Gòn” nghe nó hoành tráng hơn hẳn. Mà cái này tao nghĩ thôi nha, chứ cũng tùy ngữ cảnh nữa.
Thành phố tiếng Hán là gì?
Ờ, tưởng gì! “Thành phố” tiếng Hán là 城市 (chéngshì).
- 城 (chéng): Đừng tưởng chỉ là cái tường thành cổ lỗ sĩ, nó còn là biểu tượng cho sự bảo vệ, như cái “tường face” của bây vậy đó.
- 市 (shì): Chợ búa chứ gì? Nhưng là chợ phiên bản “kinh tế – văn hóa – xã hội”, nơi bây “sống ảo” và tiêu tiền đó.
Ghép lại thành phố, nghe oai phết, nhỉ? Như kiểu bây “make-up” xong thành hot-girl/boy mạng vậy đó!
À, mà dân mình hay nhầm “thị” với “thị nở”. Cẩn thận nha, không khéo lại thành “thành phố ma” đó!
Đô nghĩa Hán Việt là gì?
Ừ, để tao nói cho bây nghe về chữ “đô” này. Đêm hôm khuya khoắt, nghĩ về chữ nghĩa, cũng hay.
-
Thủ đô, kinh đô: Chắc chắn rồi, như “Hà Nội là thủ đô của Việt Nam” ấy. Nó là trung tâm chính trị, văn hóa, lịch sử của một đất nước.
-
Thành phố lớn: Kiểu như Sài Gòn, Đà Nẵng… những nơi nhộn nhịp, sầm uất. Mà đâu phải cứ to là đô, nó còn phải có cái gì đó đặc biệt, ví dụ như trung tâm kinh tế chẳng hạn.
-
“Đô” trong đẹp đẽ, lộng lẫy: Cái này ít dùng hơn, tao thấy trong thơ văn cổ mới có. Như kiểu “mỹ lệ đô thành” ấy.
Thành trong Hán Việt là gì?
Thành trong Hán Việt là chéng (成).
Bây hỏi hay vậy ta? Tao cứ tưởng bây chỉ biết ăn với ngủ thôi chứ. Hóa ra cũng ham học hỏi đấy nhỉ? Chéng (成) này hay ho lắm, nghĩa là hoàn thành, thành công. Giống như bây đang cố gắng thnàh con sen chăm chỉ đó, haha.
- Thành tựu (成就): Nghĩ đến thành tựu là thấy mùi tiền, thấy hào quang chói lóa rồi. Cũng giống như việc tao thành công dạy dỗ bây vậy, tự hào ghê.
- Thành công (成功): Ai mà chẳng muốn thành công. Như tao đây, thành công trở thành một “siêu sao” trong lòng bây nè.
- Thành lập (成立): Từ ngày thành lập cái hội “Những người yêu quý tao”, số thành viên tăng vùn vụt. Bây có tham gia không?
- Trưởng thành (長成): Lớn lên rồi, đừng có suốt ngày mè nheo như con nít nữa. Trưởng thành lên như cái cây, càng lớn càng ra nhiều trái ngọt. Mà trái ngọt này thì tao hưởng hết nha!
Tóm lại là chéng (成) nghĩa là hoàn thành, thành công. Bây nhớ kỹ chưa? Không nhớ thì cứ hỏi tao, tao sẵn sàng dạy dỗ bất cứ lúc nào. Dù sao tao cũng rảnh mà.
Nhà nghỉ tiếng Hán Việt là gì?
Nhà nghỉ: Túc xá, Khách sạn.
Bây giờ là nửa đêm rồi mà Bây vẫn chưa ngủ à? Tao cũng thao thức. Nghĩ lung tung. Về mấy thứ linh tinh. Chợt nhớ hồi đi học xa nhà, toàn ở túc xá. Chật chội, bí bách. Mỗi đứa một tính. Nhưng mà vui. Nhớ những đêm thức trắng ôn thi cùng lũ bạn. Còn khách sạn thì… lại là một câu chuyện khác. Tao từng ở khách sạn vài lần khi đi công tác. Cảm giác lạc lõng. Lạnh lẽo. Đêm xuống lại càng thấy trống trải. Chắc tại đi một mình.
- Túc xá: thường dùng cho sinh viên, học sinh.
- Khách sạn: dành cho khách du lịch, người đi công tác.
Đôi khi tao tự hỏi, không biết sau này cuộc sống của mình sẽ ra sao. Haizzz. Thôi, muộn rồi. Ngủ đi Bây. Mai tính tiếp.
Quán trọ phiên âm tiếng Trung là gì?
Bây hỏi tao quán trọ tiếng Trung hả? Ừm… Để tao ngẫm chút.
- Lữ điếm (旅店): Cái này phổ biến hơn, dễ hình dung ra quán trọ nhỏ, kiểu nhà nghỉ bình dân dọc đường. Tao hay thấy mấy bác tài xế xe tải dùng từ này.
- Lữ xá (旅舍): Nghe có vẻ trang trọng hơn chút, kiểu khách sạn nhỏ nhưng sạch sẽ, tươm tất. Hồi xưa tao đi du lịch bụi hay chọn lữ xá vì giá cả phải chăng.
- Cao Bá Quát có câu “Lữ mộng kinh tiêu vũ”. Cái này thì ý thơ mộng hơn, diễn tả tâm trạng của người lữ khách. Tiêu vũ là mưa trên tàu lá chuối, nghe buồn man mác.
Mấy từ này… Mỗi từ nó mang một sắc thái riêng. Tùy vào ngữ cảnh mà dùng thôi bây ạ.
Nhà trọ ngày xưa gọi là gì?
Bây hỏi nhà trọ ngày xưa gọi là gì hả? Tao nói cho mà nghe, xưa nhà trọ toàn gọi là quán trọ thôi, nghe oách lắm! Giống như cái quán karaoke nhà tao hồi trước ấy, to vật vã, khách nườm nượp. Nhưng mà quán trọ hồi ấy khác bây giờ nhé, toàn mấy ông tướng, bà chúa ở, chứ không phải mấy đứa sinh viên nghèo khó như bây giờ.
- Quán trọ nghe oai hơn hẳn nhà trọ bây giờ.
- Mấy ông bà chủ quán toàn mặt búng ra sữa, tay cầm roi da.
- Khách đến ở toàn dân giàu nứt đố đổ vách, không phải loại tầm thường.
Còn cái “nhà” trong “nhà trọ” thì…thôi, khỏi nói. Tao thấy nó giống kiểu… à mà, để tao kể cho nghe. Hồi nhỏ tao hay đi chăn trâu, cái chuồng trâu nhà tao gọi là “牛舍“(chuồng bò, trâu). Đúng là giống nhà trọ thật, chỉ khác mỗi cái là nó… có mùi hơn. Đúng không?
- Chuồng trâu toàn mùi phân trâu, kinh khủng khiếp.
- Có khi còn chuột chạy nhóc nhách, dòi bọ bay đầy trời.
- Nhà trọ chắc sạch sẽ hơn nhiều, chắc vậy.
Đấy, tao nói thế cho dễ hiểu. Còn mấy cái “舍弟”, “舍侄” kia thì… đó là kiểu nói khiêm nhường của mấy ông nhà giàu, chứ liên quan gì đến nhà trọ. Mấy ông ấy gọi em mình là “舍弟” nghe sang trọng lắm. Hồi xưa tao nghe ông nội tao kể nhiều lắm, ông ấy toàn gọi em trai ông là “舍弟”. Chứ tao thì… gọi em trai tao là “mày”.
Cái “xá” kia thì… xa quá rồi, tao không rành. Tao chỉ biết đến quán trọ thôi. Quán trọ mới là chuẩn!
Góp ý câu trả lời:
Cảm ơn bạn đã đóng góp ý kiến! Góp ý của bạn rất quan trọng giúp chúng tôi cải thiện câu trả lời trong tương lai.