Địa hình đồi núi ảnh hưởng như thế nào đồi với khí hậu và sông ngòi nước ta?

Địa hình đồi núi tác động ra sao đến khí hậu, sông ngòi Việt Nam?

Mày hỏi địa hình đồi núi tác động thế nào đến khí hậu với sông ngòi Việt Nam à? Để tao kể cho nghe, chứ mấy cái định nghĩa sách vở thì chán chết.

Địa hình đồi núi tác động đến khí hậu, sông ngòi Việt Nam:

• Khí hậu: Tạo ra sự phân hóa khí hậu theo độ cao và hướng sườn. Vùng núi cao có nhiệt độ thấp hơn, mưa nhiều hơn. Hướng sườn đón gió tạo ra hiệu ứng phơn (gió Lào) khô nóng.
• Sông ngòi: Địa hình dốc làm cho sông ngòi có độ dốc lớn, tiềm năng thủy điện lớn. Mạng lưới sông ngòi dày đặc, nhưng dễ bị lũ lụt vào mùa mưa.

Nhớ hồi tao đi Sapa năm 2018, lên Fansipan mới thấy rõ cái vụ khí hậu khác biệt thế nào. Dưới kia thì nắng chang chang, leo lên gần đỉnh thì lạnh sun vòi, mây mù bao phủ. Rõ ràng là độ cao nó ảnh hưởng ghê gớm.

Còn vụ sông ngòi thì khỏi nói, miền Trung năm nào chả lũ. Cái địa hình dốc nó dồn nước nhanh kinh khủng, mưa lớn mấy ngày là y như rằng ngập lụt. Báo hại bao nhiêu người điêu đứng. Mà lũ lụt thì đất đai xói mòn, bạc màu, chán!

Mà mày biết không, lượng mưa lớn theo mùa còn làm mấy cái hang động đá vôi tha hồ mà phát triển. Nhớ năm 2015 tao đi Phong Nha – Kẻ Bàng, mấy cái nhũ đá, măng đá nó kỳ vĩ dễ sợ. Đúng là tự nhiên nó có cái hay của nó, nhưng cũng có cái hại của nó.

Nói chung là địa hình đồi núi nó tác động nhiều mặt lắm, cả tốt cả xấu. Quan trọng là mình phải biết cách ứng phó, tận dụng thì mới ổn.

Tại sao nói cấu trúc địa hình có ảnh hưởng sâu sắc đến sông ngòi nước ta?

Mày hỏi sao cấu trúc địa hình ảnh hưởng sâu sắc đến sông ngòi nước mình à? Tao nói cho mày nghe này…

Gió chiều nay thổi nhẹ, mang theo mùi hoa sữa… Đúng rồi, độ cao địa hình, nó quyết định tất cả. Địa hình thấp, đất mềm oặt, mưa thì như trút nước… sông ngòi nó cứ thế mà xẻ thịt đất đai, tạo nên mạng lưới dày đặc, như những mạch máu cuồn cuộn chảy. Nhớ hồi nhỏ, nhà tao ở gần sông Hồng, nước chảy xiết lắm, dữ dội…

Mặt trời cuối chiều nhuộm đỏ cả một vùng trời… Ở vùng Trung Bộ và Tây Nguyên, khác hẳn. Núi cao, vực sâu, sông nó chảy ào ào, thác ghềnh liên hồi, như một bản giao hưởng hùng tráng của thiên nhiên. Tao từng đi phượt ở Đà Lạt, thấy những dòng suối nhỏ tí nhưng nước chảy cuồn cuộn, độ dốc kinh khủng.

Bóng tối dần buông xuống, sao trời bắt đầu hiện ra… Mày thấy không, cái độ dốc lưu vực ấy, nó chính là yếu tố then chốt. Cao nguyên, núi non…nó quyết định tốc độ dòng chảy, độ sâu, độ rộng của sông. Mỗi vùng, mỗi vẻ… Mỗi dòng sông, mỗi câu chuyện…

Những chiếc lá rơi nhẹ nhàng trên mặt đất… Cái này tao đã từng đọc trong sách giáo khoa địa lý hồi cấp 3. Còn nữa, mày biết không, cấu tạo địa chất mềm yếu cũng làm cho sông ngòi dễ bị xói mòn, thay đổi dòng chảy… tạo nên những cảnh quan tuyệt đẹp nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Nhớ có lần tao xem phim tài liệu về lũ lụt, ghê lắm.

Tóm lại:

• Độ cao địa hình thấp → sông ngòi dày đặc, cắt xẻ mạnh.
• Độ dốc lớn (TB, TBN) → nhiều thác ghềnh.
• Cấu tạo địa chất mềm → dễ bị xói mòn.
• Lượng mưa lớn → gia tăng dòng chảy.

Địa hình nước ta có ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu?

Mày hỏi địa hình ảnh hưởng khí hậu thế nào à? Dễ thôi.

• Hướng nghiêng Tây Bắc – Đông Nam: Khí hậu bị ảnh hưởng sâu. Khối khí xâm nhập dễ dàng. Đấy, đơn giản vậy thôi.

• Thấp dần ra biển: Biển Đông làm điều hòa. Mùa hè đỡ nóng hơn, mùa đông bớt lạnh hơn nhiều vùng nội địa cùng vĩ độ. Chính xác là vậy. Nhà tao ở Huế, rõ lắm.

• Kết quả: Khí hậu nước ta mang tính chất hải dương. Ấm áp, ẩm ướt. Hơn hẳn mấy vùng khác. Đấy là nhờ địa hình đấy.

Địa hình quyết định hết. Nhớ kỹ đấy.

Hướng tây đông của dãy núi Hoành Sơn, Bạch Mã có ảnh hưởng như thế nào đến khí hậu nước ta?

Mày hỏi tao đấy à? Hỏi thế thì tao trả lời cho, nhưng mà phải chuẩn bị tinh thần nghe câu trả lời “bá đạo” nhé! Dãy Hoành Sơn, Bạch Mã mà hướng Tây – Đông ấy à? Giống như một bức tường thành khổng lồ ngăn gió mùa Đông Bắc lại đấy! Phía Nam ấm áp hơn là do thằng gió mùa Đông Bắc nó bị chặn mất rồi, chứ không phải tự nhiên mà trời chiều chuộng.

• Ảnh hưởng lớn đến khí hậu: Ngăn gió mùa Đông Bắc, tạo ra sự khác biệt nhiệt độ rõ rệt giữa Bắc và Nam. Tao đi du lịch Nha Trang hồi tháng 1, mặc đồ hè vẫn thấy nóng rát mặt, trong khi bạn tao ở Hà Nội phải mặc áo phao đấy! Chênh lệch rõ ràng chưa?

• Mưa nhiều hay ít: Sườn đón gió thì mưa như trút nước, sườn khuất gió thì khô khốc như sa mạc Sahara. Tao từng bị mắc mưa ở Đà Nẵng, ướt như chuột lột, mà chỉ cách đó vài km thôi, lại có chỗ nắng chang chang. Thế mới thấy sức mạnh của địa hình. Chuyện này tao không bịa đâu nhé, ảnh chụp trên Facebook của tao còn đấy!

Tóm lại: Hướng Tây – Đông của Hoành Sơn – Bạch Mã quyết định sự phân bố nhiệt độ và lượng mưa ở nước ta. Đơn giản vậy thôi, nhưng hiệu quả thì… siêu đẳng! Đừng coi thường sức mạnh của địa lý, nhé mày! Tao nói thật đấy!

Các dãy núi hướng vòng cung ở miền Đông Bắc Bộ đã tác động như thế nào đến khí hậu?

Mày hỏi khí hậu hả?

• Gió mùa: Cứ thế mà thổi, chả né ai. Vòng cung đón gió, Đông Bắc lãnh đủ, rét dài.

• Độ cao: Lên cao thì lạnh, xuống thấp thì ấm. Quy luật.

  • Ví dụ: Sapa mùa đông lạnh tê tái. Tao lên đó chụp ảnh sương muối mấy lần rồi.

• Địa hình: Núi cao chắn gió, mưa nhiều một vùng. Thế thôi.

Mấy cái này sách giáo khoa đầy.

Mạng lưới sông ngòi nước ta có những đặc điểm gì?

Mày hỏi mạng lưới sông ngòi nước ta thế nào à? Tao nói cho mày nghe nhé.

Mạng lưới sông ngòi dày đặc, đúng rồi đấy, nhưng mà ít sông lớn, toàn sông nhỏ, chảy róc rách. Cái này liên quan đến địa hình đồi núi chiếm ưu thế, hiểu chưa? Tưởng tượng xem, nước mưa đổ xuống, chảy nhỏ giọt rồi hợp thành suối, rồi thành sông, thế là thành mạng lưới dày đặc. Nhưng mà, cũng vì địa hình dốc nên sông ngắn thôi. Ôi, thật là một bài toán địa lý thú vị!

Lượng nước thay đổi theo mùa, mùa lũ thì ào ào, mùa khô thì thưa thớt. Cái này ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp, biết rồi đấy. Nhớ hồi nhỏ nhà tao ở quê, mùa mưa lũ lên cao lắm, phải di tản cả nhà cơ. Thật sự là khắc nghiệt.

Phù sa nhiều, cái này thì khỏi phải bàn. Đồng bằng sông Cửu Long màu mỡ nhờ phù sa sông Mê Kông đấy. Tao từng đọc sách thấy nói, phù sa quyết định độ màu mỡ của đất. Đây là yếu tố quan trọng trong nông nghiệp.

Hướng chảy thì có hai hướng chính, Tây Bắc – Đông Nam và hướng vòng cung. Thế thôi, đơn giản mà. Đấy, tao nói rồi đấy, mày ghi nhớ kỹ nhé! Cá nhân tao thấy, cái này học hồi cấp 2, cái này nằm trong chương trình giáo dục phổ thông.

Mạng lưới sông ngòi nước ta có đặc điểm gì?

Mày hỏi mạng lưới sông ngòi nước ta thế nào à? Tao nói cho mày nghe này… Đêm nay buồn vl, cứ nghĩ lung tung…

Sông ngòi ở VN mình, nó chia làm hai hướng chính ấy: Tây Bắc – Đông Nam và hướng vòng cung. Có vài con sông chảy hướng Tây – Đông nữa. Nhớ hồi nhỏ, nhà tao ở gần sông Hồng, cứ mỗi mùa mưa là nướ lên cao ngút ngàn. Ghê lắm.

• Tây Bắc – Đông Nam
• Vòng cung
• Tây – Đông (ít)

Mùa lũ, mùa cạn rõ ràng lắm. Mùa lũ thì nước nhiều kinh khủng, chiếm đến 70-80% lượng nước cả năm cơ. Tao còn nhớ có năm lũ lớn, nước ngập hết cả đường làng, nhà cửa thì chìm nghỉm. Bây giờ nghĩ lại vẫn thấy sợ. Khổ lắm.

• Mùa lũ (70-80% lượng nước cả năm)
• Mùa cạn

Vào mưa lũ sông ngòi có sự thay đổi như thế nào?

Mày muốn biết lũ lụt thay đổi sông ngòi thế nào à?

• Lũ lớn = Thay đổi lớn. Dòng chảy mạnh hơn, cuốn trôi mọi thứ.

• Xói lở, bồi tụ. Bờ sông sạt lở, lòng sông tích tụ phù sa. Địa hình biến đổi.

• Ô nhiễm lan rộng. Nước thải, rác rưởi tràn vào. Môi trường xuống cấp.

• Đứt gãy hệ sinh thái. Sinh vật chết hàng loạt. Cân bằng tự nhiên mất.

(Thêm: Việt Nam địa hình dốc, mưa nhiều. Sông ngòi nhiều phù sa. Mưa lũ càng làm trầm trọng thêm các vấn đề trên.)

Biến đổi khí hậu tác động như thế nào đến lưu lượng nước sông?

Mày hỏi tao về biến đổi khí hậu à? Mệt mỏi vãi.

• Lưu lượng nước sông thay đổi thất thường. Hồi tao đi thực tế ở Đồng Nai, thấy rõ luôn. Mùa mưa thì nước dâng cao kinh khủng, suýt nữa cuốn trôi cả mấy cái bè nuôi cá của bà con. Mùa khô thì cạn sạch sẽ, cá chết nổi trắng sông. Khổ lắm! Tất cả đều do cái biến đổi khí hậu này đấy.
• Nhiệt độ tăng làm bốc hơi nhiều hơn, sông cạn nhanh hơn. Đúng rồi, tao nhớ có bài báo nói về hiện tượng này, tác động trực tiếp đến sản lượng thủy điện nữa. Cái này ảnh hưởng kinh tế lớn lắm.
• Lũ lụt và hạn hán cực đoan hơn. Năm ngoái quê tao ở Quảng Nam, lũ dữ dội lắm, nhà cửa bị ngập hết. Sau đó lại hạn hán kéo dài, ruộng đồng khô khốc, cây cối chết khô. Thảm cảnh luôn.
• Ô nhiễm nước nghiêm trọng hơn. Nước cạn thì chất thải tập trung, ô nhiễm khủng khiếp. Tao thấy mấy đứa bạn làm nghiên cứu nói, vi khuẩn, vi rút, mấy thứ độc hại… tăng vùn vụt. Nguy hiểm chết người. Tóm lại, Mày nhớ lưu ý nhé. Đừng uống nước sông bừa bãi. Tao nói thật đấy.

Mệt rồi, tao phải đi ngủ đây. Hôm nay đi làm về mệt muốn chết.