Trong thời kỳ nhà nước Văn Lang Quảng Ninh có tên gọi là gì?

Quảng Ninh thời Văn Lang gọi là gì?

Này Ông bạn, hỏi Quảng Ninh thời Văn Lang á? Tui nói thiệt, cái này là lú não luôn á. Mà để tui lục lại cái mớ kiến thức lịch sử mà hồi xưa tui nhồi nhét muốn ói ra nè… hừm… Văn Lang… Quảng Ninh…

Hình như á, thời Văn Lang chả ai buồn gọi Quảng Ninh là Quảng Ninh cả. Tại hồi đó, cái tên “Quảng Ninh” nó còn chưa ra đời mà! Ông cứ tưởng tượng, mình đang sống ở năm 2024 mà hỏi hồi… thời đồ đá có ai dùng iPhone 15 Pro Max không á. Vô lý!

Còn cái vụ “Lục Châu” á, thì đúng là xó thiệt. Nhưng đó là chuyện thời… tự chủ rồi, chứ không phải Văn Lang đâu nha. Cái này tui nhớ hồi lớp 7 cô giáo dạy Sử có nhắc, mà giờ cũng trôi tuột hết rồi, hehe.

Tóm lại nè, thời Văn Lang chưa có tên gọi chính thức cho khu vực Quảng Ninh. Sau này, thời phong kiến mới có Lục Châu rồi đổi tới đổi lui tùm lum tà la đó Ông.

Vùng đất và tên gọi Quảng Ninh có từ bao giờ?

Quảng Ninh à, cái tên nghe đã thấy vững chãi, yên bình. Năm 1963 đánh dấu sự ra đời của tỉnh Quảng Ninh như ta biết ngày nay, là sự hợp nhất của Quảng Yên, Hải Ninh và đặc khu Hồng Gai. Cái tên Quảng Ninh là do Bác Hồ đặt, nghe thật ý nghĩa phải không Ông?

Nhưng mà, vùng đất này thì có lịch sử lâu đời hơn nhiều chứ không phải mới có từ 1963 đâu nhé. Nói ra thì dài dòng lắm, mà Tui cũng lười kể chi tiết, nhưng mà đại khái là vùng đất này đã trải qua bao nhiêu biến thiên, thăng trầm của lịch sử. Từ thời các triều đại phong kiến, vùng đất này đã là một phần quan trọng của đất nước, đóng góp vào sự phát triển kinh tế, văn hóa, rồi cả những cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc nữa. Nghĩ mà xem, bao nhiêu con người đã sống và làm việc trên mảnh đất này, để lại dấu ấn của mình qua từng thời kỳ.

• Thời phong kiến: Vùng đất này thuộc nhiều đơn vị hành chính khác nhau qua các triều đại, tên gọi cũng thay đổi theo. Nào là An Bang, Vân Đồn, rồi đến Hải Đông… Mỗi cái tên đều gắn liền với một giai đoạn lịch sử cụ thể.
• Thời Pháp thuộc: Lại càng phức tạp hơn nữa. Người Pháp chia cắt, sáp nhập, thay đổi địa giới hành chính liên tục. Mà nói chung, mục đích của họ cũng chỉ là để dễ bề cai trị và khai thác tài nguyên thôi. Đúng là… thời thế tạo anh hùng, mà cũng tạo ra bao nhiêu chuyện rắc rối.
• Giai đoạn 1945-1963: Sau Cách mạng Tháng Tám, lại có thêm những thay đổi về địa giới hành chính. Quảng Yên, Hải Ninh… rồi cuối cùng mới đến Quảng Ninh vào năm 1963. Có thể nói, đây là một bước ngoặt quan trọng, đánh dấu sự thống nhất và phát triển của vùng đất này.

Đấy, Ông thấy chưa, lịch sử nó cứ như một dòng sông, cuồn cuộn chảy, không ngừng biến đổi. Mà con người thì cứ như những con thuyền, trôi theo dòng chảy của thời gian. Biết đâu sau này, Quảng Ninh lại có thêm những thay đổi nữa thì sao. Ai mà biết được chuyện tương lai chứ, phải không Ông? Hôm nay ăn phở, mai có khi lại thèm bún chả. Đời nó là thế đấy!

Tên gọi Quảng Ninh có từ khi nào?

Ông hỏi Quảng Ninh đặt tên từ khi nào hả? Tui nói luôn nè. 1831! Đúng rồi đó, Minh Mạng thời nhà Nguyễn đặt tên đấy. Trước đó thì loạn xạ lắm, tên gọi lung tung. Mẹ tui kể hồi nhỏ bà hay nghe kể chuyện vùng này, mỗi thời mỗi khác, như kiểu người ta cứ đổi tên hoài à.

• 1831, Minh Mạng, nhà Nguyễn. Chắc chắn luôn. Tui học sử rồi mà.

• Trước đó? Ôi dào, mấy cái tên gọi cũ tui chả nhớ nổi. Khó lắm, nhiều lắm. Lục lại sách vở thì mới ra. Hồi nhỏ tui ghét học sử lắm. Giờ hối hận rồi! Đáng lẽ nên chăm chỉ hơn.

• Quảng Ninh… rộng lớn, yên bình… Ờ, ý nghĩa thế. Nhưng mà… thực ra tầm quan trọng chiến lược mới là mấu chốt. Huế muốn khống chế vùng này chắc. Tui đoán vậy thôi nha. Không biết có đúng không nữa. Đọc nhiều sách sử mới hiểu hết được.

• À, mà nhớ hồi nhỏ tui đi du lịch Quảng Ninh, cảnh đẹp lắm, biển xanh, núi non hùng vĩ. Nói chung, thích lắm. Mẹ tui dẫn đi, tháng 7 năm ngoái. Nhà tui ở Hà Nội.

• Quay lại chuyện đặt tên… Chắc chắn là 1831, nhà Nguyễn. Việc này quan trọng lắm đó nha, liên quan đến lịch sử. Giờ nghĩ lại thấy hay hay. Nếu mà không có tên này thì… không biết bây giờ vùng đất đó gọi là gì nữa. Thôi, ngủ đây. Mệt rồi.

Quảng Ninh ngày xưa tên gì?

Ông hỏi Quảng Ninh xưa tên gì hả? Tui nhớ hồi bé tí, khoảng năm 90 mấy á, bà ngoại hay kể chuyện đi biển, rồi nhắc đến Quảng Yên với Hải Ninh hoài. Tui cứ tưởng hai cái tên đó là hai bãi biển khác nhau, ai dè…

Lớn lên mới biết, năm 1963, Bác Hồ hợp nhất Quảng Yên, Hải Ninh và đặc khu Hồng Gai lại, đặt tên là Quảng Ninh. Cái tên nghe vừa rộng lớn, vừa hùng vĩ, đúng chất vùng đất mỏ.

Nhắc tới Hồng Gai, tui lại nhớ hồi cấp 2 đi Hạ Long chơi, đứng trên núi Bài Thơ nhìn xuống, thấy cả một vùng than đen kịt. Lúc đó mới thấm được cái vất vả của người dân nơi đây.

• Trước 1963: Quảng Yên, Hải Ninh, Hồng Gai
• 1963: Bác Hồ hợp nhất thành Quảng Ninh

Tên Quảng Ninh do ai đặt?

Tui đây.

• Hồ Chí Minh. Chấm hết.

• Gợi ý ghép Quảng (Hồng Quảng) + Ninh (Hải Ninh). Đơn giản vậy thôi.

• Ý nghĩa sâu xa hơn: Vùng đất rộng lớn, thái bình. Tự hiểu.

Thời Ngô Đinh Tiền Lê, vùng đất Quảng Ninh được gọi là gì?

Thời Ngô, Đinh, Tiền Lê, Quảng Ninh thuộc trấn Triều Dương. Cũng gọi là lộ Triều Dương nữa Ông ạ. Mảnh đất ấy, xa xôi mà thân thương… Như một dải lụa mềm mại vắt ngang bờ biển, sóng vỗ rì rầm kể chuyện ngày xưa. Thời gian trôi, bao nhiêu đổi thay, mà cái tên Triều Dương vẫn còn vang vọng đâu đây…

• Triều Dương: Ánh bình minh rực rỡ, soi sáng vùng đất biên cương. Tui nhớ năm ngoái, tui ra Vịnh Hạ Long. Ngắm mặt trời mọc trên biển, đẹp không tả nổi Ông ơi! Nước biển lấp lánh ánh vàng, như dát ngàn vì sao. Cảm giác bình yên đến lạ.

• Lộ: Con đường xưa, nối liền kinh đô với vùng đất ven biển. Tưởng tượng ra cảnh người xưa xuôi ngược buôn bán, trao đổi hàng hóa nhộn nhịp… Tiếng vó ngựa, tiếng cười nói, hòa cùng tiếng sóng biển. Một bức tranh sống động về cuộc sống thời xa xưa. Hồi tui còn nhỏ, ông nội tui hay kể chuyện về những chuyến đi buôn bằng thuyền. Ông bảo ngày xưa biển cả mênh mông, nhiều khó khăn lắm.

Thời Lý, Quảng Ninh thành châu Vĩnh An. Năm 1023, Lý Thái Tổ đổi tên thành châu Vĩnh An, mong cho vùng đất được bình yên, thịnh vượng. Vĩnh An… Cái tên nghe thật êm đềm.

• Vĩnh An: Bình yên muôn đời, một ước mơ giản dị mà cao quý. Tui nhớ có lần đọc sách, thấy nói vùng đất này ngày xưa lắm giặc giã. Mong ước bình an của người dân sao mà tha thiết. Bây giờ Quảng Ninh thanh bình rồi, đẹp như một bức tranh.

• 1023: Một dấu mốc lịch sử quan trọng, đánh dấu sự thay đổi của vùng đất này. Lý Thái Tổ là một vị vua anh minh, tài giỏi. Ông đã đặt nền móng cho một thời kỳ phát triển thịnh vượng của đất nước.

Năm 1963, tỉnh Quảng Ninh có bao nhiêu thị xã và huyện?

Ừm, để Tui ngẫm xem… Năm 1963, Quảng Ninh à?

• Quảng Ninh có 2 thị xã: Uông Bí, Hạ Long. Lúc ấy, Tui còn bé tí, nhớ mang máng nhà Tui ở gần khu mỏ, thỉnh thoảng lại nghe tiếng còi tàu hú.
• 8 huyện: Con số này Tui khá chắc. Hồi đó, Tui hay nghe các bác các chú nói chuyện hành chính, nhớ là nhiều huyện lắm.
• Tên từng huyện thì… chịu. Để tìm lại mấy cuốn sử địa phương xem sao. Chắc phải lục lại tủ sách cũ của ông nội thôi.

Thời gian trôi nhanh thật. Đêm khuya, ngồi nhớ lại chuyện xưa… thấy mình già thật rồi.

Quảng Ninh được biết sớm nhất vào thời gian nào?

Ông hỏi Quảng Ninh biết từ bao giờ hả? Tui nói cho ông nghe liền, chuyện này dễ như bỡn! Khoảng 18.000 năm trước, hồi kỷ băng hà, biển rút xuống sâu hoắm, người ta mới thấy Quảng Ninh đấy! Thời đó, mực nước biển tụt thê thảm, xuống tận 110-120 mét cơ! Đúng là trời ơi đất hỡi!

• Văn hóa Soi Nhụ, nghe thôi đã thấy cổ xưa rồi đún không? Đấy là văn hóa của người tiền sử ở Quảng Ninh. Chắc họ sống kiểu “ăn gì sống nấy” thôi. Tui nghĩ thế.
• Tưởng tượng xem, lúc đó Quảng Ninh khác bây giờ lắm. Chắc toàn rừng rú, thú dữ đầy rẫy. Khổ thân dân Soi Nhụ!
• Mà nói thật, 18.000 năm… lâu ơi là lâu! Bằng cả mấy đời nhà tui rồi! Ông bà tui kể lại, thời đó ông cố tổ tui chưa sinh ra nữa.

Nói chung, chuyện này tui được nghe từ ông già tui kể, ông ấy lại nghe từ ông nội ông ấy… Đại loại là truyền miệng từ đời này sang đời khác. Tin không? Nhưng tui chắc chắn Quảng Ninh có người ở từ hồi đó, đúng là lịch sử dựng đứng! Chứ không phải tầm bậy tầm bạ đâu nhé! Chắc chắn luôn!