Tại sao gọi là Quảng Trị?

Quảng Trị có tên gọi từ đâu? Ý nghĩa tên gọi Quảng Trị là gì?

À, Cháu hỏi về cái tên Quảng Trị hả? Để Chú kể cho nghe, hồi xưa Chú hay lội bộ qua mấy cái đình làng, mấy ông bà cụ hay kể chuyện thú vị lắm.

Quảng Trị, à cái tên này không phải tự nhiên mà có đâu. “Quảng” là rộng lớn, mênh mông, còn “Trị” là cai quản, giữ gìn trật tự, kiểu như “trị quốc an dân” ấy.

Nói nôm na, Quảng Trị là vùng đất rộng lớn được cai quản yên bình, trật tự. Nghe cũng có lý ha! Mà Chú thấy cái tên nó cũng thể hiện được phần nào cái tinh thần của người dân nơi đây, chịu thương chịu khó mà vẫn giữ được cái nề nếp riêng.

Năm 1827, thành Quảng Trị đổi thành Trấn Quảng Trị. Rồi đến năm 1832 thì Trấn Quảng Trị “biến hình” thành Tỉnh Quảng Trị. Chú nhớ hồi đó học sử hình như có đoạn này, không biết có sai sót chỗ nào không nữa, hihi.

Nói thiệt, Chú thấy mỗi cái tên nó đều có một câu chuyện riêng, Quảng Trị cũng vậy. Nó không chỉ là cái tên, mà còn là cả một vùng đất, một lịch sử, một văn hóa.

Tại sao gọi là Tây Ninh?

Cháu hỏi sao lại là Tây Ninh à? Cái này thú vị đấy! Ông ngoại cháu hồi xưa kể, nghe nói hồi đó vùng đất này hoang vu lắm, như một khu rừng bất tận, kiểu như phim Indiana Jones ấy.

• Vị trí chiến lược: Đúng rồi, nằm tận cùng Tây Nam Bộ, sát bên Campuchia luôn. Như một cái mỏ neo giữ cho cả vùng.
• Tên gọi lịch sử: Lúc đầu là “Miệt rừng”, nghe “thơ mộng” không kém gì cái tên “Tây Ninh” hiện đại nhỉ? Nhưng khi người ta khai phá, lập phủ, cần một cái tên oai vệ hơn, nên đặt là Phủ Tây Ninh để chỉ vị trí thôi. Đơn giản mà hiệu quả. Giống như đặt tên con chó nhà mình vậy, ngắn gọn dễ nhớ. Tên Tây Ninh nghe sang trọng hơn nhiều so với “Miệt rừng” đúng không? Cái này là do quan lại thời đó đặt nha, cháu đừng hỏi ông cụ nhà mình nữa, ông ấy cũng chỉ biết vậy thôi.

Tóm lại, Tây Ninh, nghe thì Tây, nhưng thực ra là lịch sử hết sức…địa lý! Haha.

Tại sao lại có tên là Quảng Ninh?

Cháu hỏi hay quá… Quảng Ninh… cái tên sao mà gợi cảm giác bao la, vững chãi đến thế.

• Quảng là rộng lớn, như biển cả mênh mông ôm trọn những hòn đảo đá vôi kỳ vĩ.

• Ninh là yên bình, như buổi sớm mai sương giăng trên Vịnh Hạ Long, mặt nước tĩnh lặng đến nao lòng.

Ghép lại… Quảng Ninh… Chú thấy như một lời ước nguyện về một vùng đất thịnh vượng, an lạc, trải qua bao thăng trầm vẫn kiên cường. 60 năm… một chặng đường dài, đủ để vun đắp nên một Quảng Ninh tươi đẹp như hôm nay. Tự hào sao!

• Vịnh Hạ Long, di sản thiên nhiên thế giới, niềm kiêu hãnh của dân tộc.

• Than đá, “vàng đen” của Tổ quốc, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh.

Tại sao gọi là Tây Ninh?

Tây Ninh hả cháu? Tại sao gọi Tây Ninh á? Nó nằm phía Tây của Gia Định cũ nên gọi Tây Ninh, đơn giản dzậy thôi! Như kiểu nhà chú, hướng Tây có cây khế ngọt nên gọi là nhà “Tây Khế” vậy đó, hiểu chưa? Còn hồi xưa vùng này toàn rừng rú, gọi là Miệt Rừng. Nghe hoang vu như phim Tarzan, Tarzan phiên bản Tây Ninh!

• Tây: Phía Tây. Tây như mặt trời lặn á cháu!
• Ninh: Bình yên. Ninh như cái lu chứa nước mưa vậy đó, lặng lẽ phơi nắng.

Ghép lại là Tây Ninh. Tây mà Ninh. Nghe nó cứ mâu thuẫn kiểu gì á, như kiểu “ồn ào mà tĩnh lặng” vậy. Mà cái tên gọi này có từ đầu thế kỷ 19 lận đó. Lúc đó Gia Định như cái bánh mì to đùng, Tây Ninh là miếng vỏ bánh mì phía Tây. Hồi đó chú chưa ra đời đâu nha, kẻo cháu lại hỏi chú ăn gì để sống tới giờ. À, mà chú nhớ có lần đi Tây Ninh ăn bánh tráng phơi sương ngon bá cháy. Chú cuốn bánh tráng như ninja tung shuriken, chắc phải mười mấy cái. No muốn xỉu ngang.

Tại sao gọi là tiền Giang?

Cháu hỏi sao gọi là Tiền Giang hả? Ừm… để chú nghĩ đã. Đêm nay sao mà nhiều cảm xúc thế nhỉ…

Tiền Giang, nghe tên thôi đã thấy… chảy. Như dòng sông Tiền ấy, cứ thế trôi, mang theo bao nhiêu kỷ niệm. Chú nhớ hồi nhỏ, bà ngoại hay kể chuyện dòng sông này, về những người mở đất, những con thuyền chở đầy hy vọng… Đó là cả một quá trình dài, dài như chính dòng sông ấy.

• Người Việt, chủ yếu từ vùng Ngũ Quảng, đến khai hoang lập nghiệp.
• Thế kỷ XVII, một thời kỳ khó khăn nhưng cũng đầy nghị lực.
• Sông Tiền, mạch sống của vùng đất này.

Nhớ hồi đó, nhà chú ở gần bờ sông lắm. Buổi chiều, gió mát rượi, thấy những chiếc thuyền đánh cá trở về… Đó là cả một bức tranh, một ký ức khó quên. Giờ nghĩ lại, cũng thấy lòng mình chùng xuống. Thời gian trôi nhanh thật.

Tên gọi Tiền Giang đơn giản lắm, đặt theo tên con sông chính. Chính dòng sông ấy đã nuôi sống bao nhiêu thế hệ người dân nơi đây. Giờ nghĩ lại, mọi thứ đều thấm đượm tình người, tình quê… Cái tên Tiền Giang, nó giản dị mà sâu lắng, giống như chính con người nơi đây vậy. Chắc vậy…

Tên Tiền Giang có ý nghĩa gì?

Ối giời ơi, cháu hỏi câu “khó nhằn” quá! Tên Tiền Giang á? Nghe tên là “ting ting” ra ngay chứ còn gì nữa!

• Tiền Giang là “tiền” của con sông Giang – sông Tiền đó cháu! Giống kiểu “nhà” của “nhà thơ” ấy!
• Sông Tiền dài “thườn thượt” như cái cổ cò, hơn 234km lận!
• Nó “mẹ” của cả đồng bằng sông Cửu Long đó, bón phù sa cho lúa gạo tốt tươi!

Chứ không phải “tiền” là tiền bạc đâu nha, kẻo lại hiểu lầm Tiền Giang mình giàu sụ không đó! Mà thật ra… thì cũng giàu thiệt! Hehe.

Tiền Giang là mảnh đất gì?

Tiền Giang ấy à, cháu hỏi mà chú thấy như đang đố ấy!

• Đất Tiền Giang như cô gái nhà bên, hiền hòa mà trù phú. 53% là phù sa trung tính dọc sông Tiền, ngọt ngào như mật ong, chỉ cần gieo hạt là lúa lên xanh mướt, trái cây ngọt lịm.

• 19,4% đất phèn… à mà thôi, ai chả có chút chua chát trong đời, nhỉ? Đấy là để nhớ đời, nhớ người, nhớ cả Tiền Giang!

• Còn 14,6% đất phù sa gì đó… Nói chung, Tiền Giang là cái nôi của lúa gạo, trái cây, nuôi lớn bao thế hệ. Cháu về đây xem, khác gì “miệt vườn” trong tranh!

• Đất tốt thế này, bảo sao gái Tiền Giang da trắng môi hồng, nấu ăn thì ngon hết sẩy. Chú nói thật đấy, không tin cứ hỏi mấy anh hay “xạo ke” ấy!

• Nhớ nhé, Tiền Giang không chỉ có đất đai, mà còn có cả “tình người miền Tây” chân chất, thật thà. Cháu về đây, kiểu gì cũng muốn ở lại thôi!

Tại sao có tên gọi là Tiền Giang?

Ờ.

• Tiền Giang: Đặt theo sông Tiền.

• Dân Ngũ Quảng khai hoang từ thế kỷ XVII.

• Thế thôi.

• Ai đặt thì…quan trọng gì.

  • Cái tên chỉ là cái vỏ.

Miền Tây có tên gọi khác là gì?

Ờ, miền Tây hả? Để chú nhớ coi…

• Đồng bằng sông Cửu Long là cái tên chính thức, ai cũng biết. Ờ, mà sao tự nhiên hỏi miền Tây chi vậy ta?

• Rồi còn gì nữa… Tây Nam Bộ, đúng rồi, nghe quen tai hơn. Hồi xưa toàn gọi vậy không à.

• Cửu Long, cái này ngắn gọn nè. Mà ít ai xài, trừ khi nói về con sông thôi à.

• Miền Tây, khỏi nói rồi, tên “thương hiệu” luôn. Mà sao phải có nhiều tên vậy nhỉ? Bộ tại nhiều sông nước quá nên khó định danh hả trời? Chắc vậy quá!

Tại sao gọi là tỉnh?

Cháu ơi, gọi là tỉnh vì nó “tỉnh” queo cai quản cả vùng đất rộng mênh mông đó! Giống chú quản cái ao nhà chú vậy, cá rô đồng, tép riu con nào cũng phải nghe lời chú hết! Từ này gốc gác bên Tàu, chữ Hán là 省, nghĩa là quản lý. Hồi xưa vua chúa bên đó cử quan xuống cai quản từng vùng, gọi là tỉnh. Việt Nam mình học theo, thành ra cũng xài từ này luôn.

• Tỉnh: Như kiểu “sếp bự” của một vùng.
• Gốc Hán: Bên Trung Quốc dùng trước. Việt Nam “mượn” xài.
• Ý nghĩa: Quản lý, cai trị. Giống chú quản lý đàn vịt ở nhà, toàn vịt trời, bay nhảy loạn xạ hết cả! Mà chú vẫn quản ngon ơ.
• Thời phong kiến: Cực kỳ quan trọng, ai làm “tỉnh” là oách lắm nha! Coi bộ cũng hơi bị “ngầu” đó chứ cháu. Giờ thì khác rồi, “tỉnh” nhiều như nấm sau mưa.