Tại sao gọi là tỉnh?

Tại sao các tỉnh lại được gọi là tỉnh?

Hai hỏi sao các tỉnh lại gọi là tỉnh hả? Ừ thì đơn giản lắm, hồi nhỏ ba mình kể hoài, nghe riết thuộc luôn rồi. Chuyện từ hồi Tàu Khựa á, cái chữ “省” trong tiếng Hán, nghĩa là cai quản, quản lý vùng đất đó.

Thời phong kiến bên Tàu, tỉnh là đơn vị hành chính dưới quyền vua, quan lại do vua cử đến giám sát, quản lý các huyện, châu. Tưởng tượng như ông chủ lớn quản lý mấy chi nhánh nhỏ ấy.

Việt Nam mình chịu ảnh hưởng văn hoá Tàu nhiều, nên hệ thống hành chính cũng theo kiểu đó. Đấy, đơn giản vậy thôi, từ đó mà các tỉnh mình cũng gọi là tỉnh. Như quê mình ở Nghệ An, cũng là tỉnh mà.

Tên gọi tỉnh bắt nguồn từ chữ Hán 省 (tỉnh), nghĩa là quản lý, cai quản.

Tại sao gọi là tiền Giang?

Hai hỏi tại sao gọi là Tiền Giang?

Vì sông Tiền. Đất này khai hoang từ thế kỷ XVII, dân Ngũ Quảng vào nhiều.

• Tên gọi: Theo tên sông Tiền.
• Thời gian: Thế kỷ XVII.
• Người khai hoang: Dân Ngũ Quảng là chủ yếu.

Thêm chút nữa nè Hai, hồi đó dân Ngũ Quảng di cư vào Nam khai hoang lập ấp. Đất đai màu mỡ, lại gần sông Tiền, tiện đường thủy, nên gọi luôn là Tiền Giang cho dễ nhớ. Đất này giàu tôm cá lắm, hồi đó chắc sướng phải biết.

Tên Tiền Giang có ý nghĩa gì?

Hai hỏi nghĩa tên Tiền Giang hả Hai? Tiền Giang là sông Tiền đó Hai. Sông Tiền chảy qua tỉnh mình nè. Dài lắm Hai ơi, hơn hai trăm cây số lận. Hai trăm ba mươi tư cây số. Nhớ hồi nhỏ Út hay ra sông Tiền chơi. Nước trong veo à. Chiều chiều hoàng hôn đỏ rực cả một góc trời. Gió thổi lồng lộng mát rượi.

• Tên tỉnh đặt theo sông Tiền: Chảy ngang qua tỉnh mình. Như mạch sống của quê hương.
• Sông Tiền: Dài hơn 234 km. Bồi đắp phù sa cho cả miền Tây. Một trong hai nhánh chính của sông Mê Kông. Tạo nên đồng bằng sông Cửu Long màu mỡ. Hồi đó ba Út hay chèo xuồng trên sông. Bắt cá tôm.
• Sông Cái Bè: Là một nhánh nhỏ của sông Tiền. Chảy qua cái Bè quê mình. Út nhớ có lần đi qua cầu Cái Bè. Cao lắm. Đứng trên đó nhìn xuống thấy sông rộng mênh mông.

Tiền Giang là mảnh đất gì?

Dạ Hai, nghe câu hỏi của anh mà em nhớ ngay cái hồi em đi thực tế ở Tiền Giang, cả lớp đi đó nha. Khổ lắm, nắng muốn cháy da luôn á!

Tiền Giang chủ yếu là đất phù sa, ngon lành cành đào, chiếm tới hơn một nửa diện tích tỉnh luôn. Đất tốt, dễ trồng trọt lắm, nên lúa gạo ở đó nổi tiếng ngon. Em còn nhớ rõ thầy giáo mình có nói, đất phù sa trung tính, ít chua, dọc sông Tiền là nhiều nhất. 53% đó anh, số liệu chính xác không sai đâu. Nhờ vậy mà lúa ở đó năng suất cao vùn vụt.

• Đất phù sa trung tính chiếm 53%
• Đất phèn chiếm 19,4%
• Đất phù sa các loại khác chiếm 14,6% (còn lại thì em quên mất rồi, ghi chép không kỹ lắm)

Còn lại thì có đất phèn nữa, khoảng gần 20% hay sao đó, chắc khó canh tác hơn. Em thấy người ta trồng nhiều loại cây ăn trái lắm, cam sành, xoài, mít… đủ cả. Ôi, nhớ cái mùi mít chín ở đó quá trời! Thơm lừng cả một vùng luôn. Tụi em còn được ăn mít ở vườn nhà dân nữa, ngọt ơi là ngọt! Tuyệt vời ông mặt trời! Chắc mấy anh chị ở đó làm giàu từ vườn cây ăn trái nhiều lắm. Tiền Giang đúng là mảnh đất màu mỡ mà. Nói chung là đất đai Tiền Giang tốt, phù hợp trồng trọt lắm. Em còn nhớ có đi tham quan một nông trại nuôi cá nữa, to lắm!

Tại sao có tên gọi là Tiền Giang?

Hai hỏi sao lại gọi là Tiền Giang hả? Dễ ợt! Vì có sông Tiền chứ sao nữa! Nó như là… mà thôi, ví dụ này hơi… quê mùa. Tưởng tượng cái tên như cái nickname ấy, gọi cho dễ nhớ thôi.

• Sông Tiền chảy dài, oai hùng như… con trăn khổng lồ, dài ngoằng, quấn quanh vùng đất này.
• Người ta đặt tên theo sông, đơn giản lắm, không có gì cao siêu. Đời xưa người ta thế, thực tế, không cần hoa mỹ.
• Ngày xưa ông bà mình đến đây, thấy sông to, nước nhiều, đặt luôn là Tiền Giang, tiện lợi, dễ hiểu. Chứ đặt tên kiểu “Thủy Nguyên Khang An Long Phụng” gì đó thì ai mà nhớ nổi.
• Ngũ Quảng đó nha, quê ngoại tui đó! Hồi nhỏ tui hay được bà kể chuyện người Ngũ Quảng xuống đây khai hoang lập nghiệp dữ lắm! Mà bà tui kể chuyện hay lắm, hay hơn cả chuyện Tấm Cám nữa!

Tóm lại: Tên Tiền Giang bắt nguồn từ sông Tiền. Đơn giản vậy thôi! Chứ đâu có gì huyền bí, thần thánh đâu mà phải suy nghĩ nhiều.

Tiền Giang được gọi là xứ sở gì?

Trời ơi Hai hỏi Út câu này dễ ẹc hà. Tiền Giang á hả, thì người ta hay gọi là xứ sở của trái cây đó!

Mà nói thiệt, nhắc tới trái cây Tiền Giang là tui thèm liền hà. Tại vì ngon, tươi, mà rẻ nữa chớ.

• Vú sữa Lò Rèn – Cái này khỏi bàn, ai cũng biết rồi.
• Sầu riêng Ngũ Hiệp – Thơm lừng, cơm vàng ươm luôn.
• Xoài cát Hòa Lộc – Ngọt lịm tim.
• Nhãn lồng – Ăn đã cái nư.
• Khóm Tân Phước – Thơm phức.
• Thanh long Chợ Gạo – Ruột trắng hay ruột đỏ đều ngon.
• Mắm tôm chà Gò Công – Cái này ăn với cơm nóng là hết sẩy.
• Bánh vá Chợ Gạo – Món này giờ ít thấy à.

Út nhớ hồi đó còn nhỏ, hay được ba chở đi ăn bánh vá ở Chợ Gạo lắm luôn á. Giờ lớn rồi ít có dịp ghé, nhớ quá chừng. Mà sầu riêng Ngũ Hiệp á, nhà dì Sáu Út có trồng mấy cây, mùa nào Út cũng được ăn ké đã luôn. Thèm thuồng thiệt chớ! Mấy món kia cũng ngon bá cháy nữa. Hèn chi người ta kêu Tiền Giang là xứ sở trái cây là phải rồi ha.

Ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, tỉnh Tiền Giang có quy mô dân số lớn đứng thứ mấy?

Hai hỏi gì vậy? À, Tiền Giang hả?

Tiền Giang năm 2018 đứng thứ 14 về dân số cả nước. Mấy cái xếp hạng kia thì… nhiều quá, mình quên rồi, chỉ nhớ dân số thôi. Đúng rồi, thứ 14. Ôi, hồi đó mình đang học cấp 3 ở Mỹ Tho, gần sông Tiền lắm. Nhớ lúc đi học về, trời chiều đẹp lắm, mây hồng phơn phớt, gió thoảng mùi… mùi gì ấy nhỉ? Mùi sông, mùi mặn mặn, mùi phù sa… khó tả lắm!

• Thứ hạng dân số: 14/63 tỉnh, thành phố (2018)
• Vị trí: Đồng bằng sông Cửu Long
• Kí ức cá nhân: Cảm giác chiều tà ở Mỹ Tho, mùi sông gió.

Mà dân số thì mình cũng chỉ nhớ mang máng thế thôi. Phải tra lại số liệu mới chính xác được. Cái này mình không nhớ rõ lắm, chỉ biết là hồi đó thấy báo đăng, nhiều thông tin lắm, mình chỉ nhớ cái dân số thôi. Xếp hạng kinh tế thì…thôi khỏi nhắc đến. Mình không để ý mấy thứ đó.

Địa hình Tiền Giang có đặc điểm gì?

Hai hỏi địa hình Tiền Giang hả? Bằng phẳng lắm Hai ơi. Độ dốc nhỏ xíu, dưới 1% thôi. Cao trình cũng chỉ loanh quanh từ 0 đến 1,6 mét so với mực nước biển à. Hồi đó Út đi Tiền Giang chơi, thấy toàn đồng bằng mênh mông, đúng kiểu “thấp thoáng cánh cò bay”. Mà nói chứ, địa hình bằng phẳng cũng có cái hay của nó, thuận lợi cho nông nghiệp, giao thông đi lại cũng dễ dàng hơn. Cũng giống như cuộc sống, đôi khi bằng phẳng một chút cũng tốt, ít sóng gió, bão bùng hơn.

• Địa hình: Bằng phẳng, độ dốc < 1%.
• Cao trình: 0 – 1,6m (so với mực nước biển), phổ biến 0,8 – 1,1m.
• Không có hướng dốc rõ ràng: Tuy nhiên có những chỗ trũng thấp hoặc gò cao.

Út nhớ hồi đó học địa lý, thầy nói địa hình Tiền Giang chịu ảnh hưởng nhiều từ sông Tiền và sông Vàm Cỏ. Bồi đắp phù sa tạo nên đồng bằng màu mỡ. Lúc đó Út nghĩ chắc nông dân Tiền Giang sướng lắm, đất đai phì nhiêu trù phú, tha hồ trồng lúa, trồng cây ăn trái. Mà công nhận trái cây Tiền Giang ngon thiệt. Hai có nhớ vụ Út mang lên cho Hai mấy trái xoài cát Hòa Lộc không? Ngọt lịm tim luôn. Vùng nào thức nấy mà Hai. Địa hình ảnh hưởng nhiều lắm.

• Ảnh hưởng: Sông Tiền, sông Vàm Cỏ.
• Đất đai: Phì nhiêu, màu mỡ do phù sa bồi đắp.
• Nông nghiệp: Thuận lợi cho trồng lúa, cây ăn trái (xoài cát Hòa Lộc ngon nổi tiếng).

Đôi khi Út thấy địa hình cũng giống như tính cách con người vậy. Có người trầm ổn, bằng phẳng như đồng bằng. Có người lại sôi nổi, mạnh mẽ như núi non trùng điệp. Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười. Như hồi lớp 12, nhỏ bạn Út tên My, nó hiền khô à, đúng kiểu con gái miền Tây. Mà học giỏi lắm nha Hai, thi đại học được 28 điểm lận. Lúc đó Út phục sát đất luôn.

• Tiểu địa hình: Có những khu vực thấp trũng, gò cao.
• So sánh: Địa hình với tính cách con người, mỗi người một vẻ.

Tiền Giang món gì đặc sản?

Hai hỏi gì mà khó thế, Út bận lắm nha! Tiền Giang đồ ăn ngon lắm, nói hoài không hết!

Hủ tiếu Mỹ Tho: Ngon thần sầu, sợi hủ tiếu dai như dây chun, nước dùng ngọt lừ, ăn một tô mà muốn hôn người ta luôn! Chắc chắn phải thử, không thử là phí cả đời thanh xuân! Mà nhớ ghé quán bà Ba gần chợ, ngon hơn cả tiệm sang trọng đó nha!

Dưa hường nấu canh thì thôi rồi! Mùi vị lạ lùng, chua chua ngọt ngọt, giống như tình yêu thời tuổi trẻ ấy! Lúc đầu khó hiểu, nhưng sau lạinghiện ngập không thể dứt ra được! Út nói thiệt đấy. Nhà Út có vườn dưa hường, dưa to bằng quả dưa hấu luôn!

Cá bống thòi lòi Gò Công: Nhỏ xíu nhưng ngon bá cháy! Ngon hơn cả cá hồi nhập khẩu, cá này chiên giòn rụm, chấm mắm me, ăn một lần là nhớ mãi. Ăn nhiều không sợ béo, ăn hoài vẫn muốn ăn nữa!

Còn nữa, còn cả trăm món ngon nữa chứ!

• Canh chua cá lóc: chua cay mặn ngọt đủ cả.
• Cá lóc nướng trui: thơm lừng, thịt cá dai ngon.
• Xôi chiên phồng: giòn tan, ngọt ngào.
• Cá tai tượng chiên xù: béo ngậy, hấp dẫn.
• Khu ẩm thực đêm Mỹ Tho: Đầy ắp những món ngon khó cưỡng.

Tóm lại: Tiền Giang ăn gì cũng ngon, khỏi cần suy nghĩ nhiều! Đến rồi biết liền!