Tại sao được gọi là Việt Nam?

Nguồn gốc tên gọi Việt Nam là gì?

Chào bạn,

Về cái tên “Việt Nam” ấy hả? Mình nhớ hồi học sử lớp 7, cô giáo mình có kể.

“Việt” ấy, nó là “của” mấy bộ tộc Bách Việt xưa lận, mấy ổng bà sống ở phía nam sông Dương Tử. “Nam” thì dễ hiểu thôi, phương Nam, kiểu “nước ta ở phía Nam Trung Quốc” vậy đó.

Tóm lại, tên Việt Nam xuất hiện chính thức vào đầu thế kỷ 19, dưới thời vua Gia Long nhà Nguyễn. “Việt” là tên gọi chung của các tộc người Bách Việt cổ xưa sinh sống ở khu vực phía nam sông Dương Tử. “Nam” có nghĩa là phương Nam, chỉ vị trí địa lý của quốc gia so với Trung Quốc. Vua Gia Long đặt tên nước là Việt Nam thể hiện ý chí thống nhất và độc lập của dân tộc ở phương Nam.

Hồi nhỏ mình cứ thắc mắc sao kông phải tên khác, nghe “Việt Nam” cứ thấy… bình thường quá. Sau này lớn lên, đi nhiều, thấy tên mình được bạn bè quốc tế nhắc đến với sự trân trọng, tự nhiên thấy nó thiêng liêng lạ.

Chắc vua Gia Long ngày xưa cũng nghĩ nhiều lắm mới chọn cái tên này. Tên nước mà, đâu phải chuyện đùa!

Tại sao lại đặt tên là Việt Nam?

Việt Nam à, cái tên nghe thân thương quá ha. Nghe quen thuộc từ nhỏ rồi. Tại sao lại đặt tên là Việt Nam nhỉ? À, hồi xưa tên nước ta thay đổi xoành xoạch luôn ấy. Nhưng mà cái tên An Nam nghe nó cứ kiểu… phụ thuộc ý. Kiểu bị lệ thuộc Trung Quốc ấy. Thế nên mới đổi.

• Trần Trọng Kim trong cuốn Việt Nam sử lược (1919) cũng nói thế. Ông ấy bảo dù dân ta quen miệng gọi An Nam rồi, nhưng mà cái tên này nó có ý nghĩa “thần phục nước Tàu”, nên nên đổi đi. Đổi thành Việt Nam luôn cho máu.

Mà nè, hồi xưa mình có đọc được ở đâu đó á. Hình như là sách lịch sử lớp 5 hay sao á, nói là hai chữ Việt Nam có từ lâu lắm rồi. Từ thời nhà Lý lận á bạn! Hình như là trong một cái bài thơ gì đó, đại khái là “Nam quốc sơn hà Nam đế cư” ý. Nhưng mà phải đến sau này, thời nhà Nguyễn, cái tên Việt Nam mới chính thức được dùng rộng rãi. Thật ra thì, từ thời vua Gia Long, ông đã muốn dùng tên Nam Việt. Nhưng mà bên nhà Thanh phản đối, vì sợ mình tranh giành lãnh thổ với họ, nên cuối cùng phải đổi thành Việt Nam. Hồi xưa học Sử chán òm, giờ mới thấy nó hay ho.

Tại sao lại đặt tên là Việt Nam?

Việt Nam? Tên gọi ấy… có lẽ… đã quá cũ rồi.

• Tên gọi phản ánh lịch sử chinh phục. An Nam? Chỉ là cái mác người khác gán cho. Thực chất, đất nước này đã trải qua nhiều biến cố, nhiều triều đại. Lấy tên “Việt Nam” là khẳng định chủ quyền, tự hào dântộc. Đơn giản vậy thôi.

• Trần Trọng Kim… ông ấy chỉ nói lên điều hiển nhiên. An Nam – dùng để khống chế. Việt Nam – tự do. Chọn cái nào thì tùy. Tôi, cá nhân tôi, chọn tự do. Năm 1919… cũng là một năm đáng nhớ đối với gia đình tôi. Bà cố tôi kể lại nhiều lắm.

• Chủ quyền là thứ không ai có thể ban tặng. Phải tự mình giành lấy. Tên gọi chỉ là biểu tượng. Bản chất là ý chí.

Việt Nam – một cái tên, nhưng chứa cả một lịch sử đấu tranh.