Họ Cháng là dân tộc gì?

Họ Cháng thuộc dân tộc nào ở Việt Nam?

Em hỏi họ Cháng thuộc dân tộc nào ở Việt Nam hả? Để anh kể cho nghe, cái này anh cũng mới tìm hiểu gần đây thôi.

Họ Cháng, thực ra, là một bộ phận của dân tộc Choang (Zhuang) ở Trung Quốc đó em. Sang Việt Nam mình, họ là một nhánh của người Nùng. Đấy, ngắn gọn là thế đó. Dễ hiểu không?

Còn vụ người Nùng ấy, phức tạp lắm. Anh nhớ hồi bé, bà anh hay kể chuyện, bảo là có những người Nùng đến Việt Nam mình từ lâu lắm rồi, đến nỗi gần như hòa nhập với người Tày luôn. Kiểu như “Tây hóa” ấy mà, nhưng là “Tày hóa”, hehe.

Nhưng mà, phần lớn người Nùng mình thấy bây giờ lại mới di cư từ Trung Quốc sang thôi, chắc khoảng hơn 200 năm nay á. Anh đọc được cái này trên mạng, không biết có đúng không nữa, nhưng thấy cũng hợp lý.

Cái tên “Nùng” ấy, chỉ phổ biến ở Việt Nam mình thôi nha. Bên Trung Quốc, họ vẫn là người Choang (Cháng). Em thấy đó, một dân tộc mà hai tên gọi, rắc rối ghê. Giống như anh và em vậy đó, dù hai mà là một, hehe.

Anh nhớ có lần đi Lạng Sơn, thấy mấy cô bán hàng nói tiếng Nùng, nghe lạ tai lắm. Anh hỏi ra mới biết, họ cũng là người Choang từ bên kia biên giới qua. Thế mới thấy, lịch sử và văn hóa nó thú vị thật đó em!

Dân tộc Choang ở đâu?

Em ơi, dân tộc Choang á? Chủ yếu ở Quảng Tây, Trung Quốc nha! Khu tự trị dân tộc Choang đó, chiếm tới 91% cơ! Nghe nói nhiều lắm.

• Quảng Tây, Trung Quốc – Đó là nơi tập trung đông đảo nhất. Em thấy không, nhiều thật đấy.

À, em biết không, tiếng của họ… khá giống tiếng Tày, tiếng Nùng mình đấy! Cùng họ hàng xa ấy mà, nghe nói thuộc ngữ hệ Hán Tạng gì đó, rất phức tạp. Mà em có biết không, anh có người bạn học ở trường Đại học Ngoại ngữ, chuyên ngành ngôn ngữ học, nó bảo nghiên cứu cái này đau đầu lắm. Khó học lắm. Ngôn ngữ Choang Động, chi tiếng Choang Thái nghe cứ sao sao ấy. Hồi đấy anh còn hỏi nó mãi về cái này. Nhớ hồi đi du lịch Quảng Tây, thấy nhiều người nói tiếng Choang lắm, nhưng mà anh chẳng hiểu gì cả, buồn cười không. Thật đấy! May mà có mấy anh hướng dẫn viên thông dịch.

Tiếng Pạc và là tiếng gì?

Tiếng Pạc á? Là tiếng Quảng Đông đó em. Cụ thể hơn là phương ngữ Quảng Châu, nghe là thấy náo nhiệt, thấy phố xá đông đúc, thấy những quán ăn sáng thơm lừng mùi há cảo, xíu mại…

• Tiếng Quảng Đông: Ngôn ngữ chính ở Quảng Châu, thủ phủ tỉnh Quảng Đông. Như kiểu tiếng Hà Nội ở Việt Nam vậy.
• Hồng Kông – Ma Cao: Hai khu vực này cũng dùng tiếng Quảng Đông làm ngôn ngữ chính thức. Chắc cũng vì gần Quảng Châu, giao thương qua lại nhiều nên ảnh hưởng ngôn ngữ. Anh từng xem phim TVB Hồng Kông, thấy họ nói nghe cũng giống tiếng Quảng Châu lắm. Ngày xưa, anh có người bạn học cùng lớp là người Hoa, gốc Quảng Đông, nói chuyện nghe dễ thương kinh khủng.
• Tiếng Pạc: Cái tên nghe lạ tai ha. Thực ra nó là một nhánh của tiếng Quảng Đông, như kiểu tiếng Nghệ An, Hà Tĩnh là một nhánh của tiếng Việt vậy đó.

Thượng Hải nói tiếng gì?

Em hỏi anh về Thượng Hải nói tiếng gì à? Để anh kể em nghe…

Hồi anh đi Thượng Hải năm 2018, lúc đó mới toe, cứ nghĩ ai cũng nói tiếng Anh vèo vèo. Ai dè, xuống sân bay Phố Đông, lạc giữa rừng người toàn nói thứ tiếng gì nghe lạ hoắc, không giống tiếng phổ thông mình học chút nào. Lúc đó mới tá hỏa ra là tiếng Thượng Hải, một dạng tiếng Ngô.

• Khác biệt: Tiếng Thượng Hải không giống tiếng Quan Thoại.
• Địa điểm: Thượng Hải và vùng lân cận.

Anh nhớ hôm đó, an hcố gắng bắt chuyện với bác taxi bằng tiếng phổ thông lơ lớ, bác ấy nhìn anh cười rồi đáp lại một tràng dài, nghe như vịt nghe sấm. Sau đó, anh mới biết bác nói tiếng Thượng Hải. Cũng may là sau đó bác vẫn hiểu ý và chở anh về khách sạn trên đường Nam Kinh.

Cảm giác lúc đó vừa hoang mang, vừa buồn cười. Cứ như lạc vào một thế giới khác vậy. Sau này anh mới tìm hiểu, tiếng Thượng Hải có nhiều âm điệu và cách phát âm khác với tiếng phổ thông lắm.