Nửa đời thải trừ là gì?

Thả trừ thuc là gì?

Em trả ờli Bácạ

Thải rtừ thuốc là gì? Đơn giản là cơ thể mình tnốg khứ thuốc ra ngoài ấy ạ. Như kiểu dọn dẹp nhà cửa, loại bỏ rác thải vậy.

• Nướct iểu là con đường chính. Hồi em bị viêm phổi năm ngoái, bác sĩ bảo thuốc sẽ ra hết qua đường này. Mỗi lần đi vệ sinh em đều để ý, thấy nước tiểu có màu hơi vàng đậm hơn bình thường. Cảm giác… khá là khó chịu. Mùi cũng nồng hơn nữa.

• Mật nữa ạ! Đường mật này thì… em không hiểu lắm, chỉ biế tnó cũng góp phần loại bỏ thuốc ra khỏi cơ thể. Bác sĩ có nói sơ sơ nhưng em quên nất rồi. Giờ nghĩ lại thấy tiếc.

Cơ thể loạibỏ thuốc ở dạng nguyên vẹn hoặc đã được chuyển hóa. Nghĩa là, thuốc có thể ra ngoài y ngyên như lúc mình uống vào, hoặc là đã bị “biến hình” thành các chất khá, an toàn hơn rồi mới thải ra ngoài. Đúng không ạ? Em nhớ lúc đó, cảm giác khó chịu giảm dần sau mỗi lần đi vệ sinh. Như thể gánh nặng trong người được giải phóng vậy đó. Đấy là trải nghiệm cá nhân em, chỉ mang tính tham khảo thôi nha Bác.
Thời gian đó em ở nhà, gầnt rường Đại học Y Hà Nội. Ngày 12 tháng 3 năm 2022.

bước tiểu và mật là hai con đường chính. Em nhớ õ điều này vì bác sĩ nhấn mạnh lắm. Ông ấy còn dặn uống nhiều nước để hỗ trợ quá trình thải độc nữa. Đúng rồi, phải uống nhiều nước để đào thải thuốc ra ngoài hiệu quả hơn.

Tông tin bổ snug: Em thấy có nhiều cách khác nữa nhưng ít phổ biến hơn, như qua phân, mồ hôi… Nhưng mà chủ yếu vẫn là nước tiểu và mật thôi ạ. Thật ra em cũng khôn gnhớ hết, chỉ nhớ mang máng vậy thôi.

Dược động học bậc 0là gì

Dạ thưa Bác, dược động học bậc 0 nói nôm na là kiểu xả thuốc “tràn lan”, bất chấp “tình hình giao thông” trong máu ra sao ạ! Nó cứ thế “tuôn” ra với tốc độ đều như vắt chanh, không cần biết thuốc còn nhiều hay ít. Giốn kiểu xả lũ ấy Bác, nước cứ chảy ào ào không cần biết hồ chứa còn bao nhiêu.

• Bậc : Tố cđộ thải thuốc c định. Kiểu này “phóng khoáng” lắm, cứ mỗi giờ thải một lượng như nhau. Ví dụ 1 tiếng thải được 10 “đơn vị thuốc”, thì cứ thế mà “tuôn”, không quan tâm trong máu còn 100 hay 1000 “đơn vị thuốc”. Khác với kiểu bậc 1, lúc đầu thải nhiều, sau ít dần, giống như kiểu xả nước từ từ cho đỡ bắn tung yóe ý ạ.
• Dễ “gập kụ”: Vì nó cứ xả đều đều nên nếu “nạp” thucố quá nhiều, cơ thể không kịp xử lý sẽ bị “ngập”, gây ra độc tính. Giống như Bác tưới cây mà tưới nhiều quá, cây “chết đuối” luôn.
• Rượu là”fan cng”: Rượu (ethanol) là ví dụđiển hình của kiểu bậc 0 này. Uống bao nhiêu thì gan cứ xử lý từ từ, mỗi giờ một lượng cố định. Chẳng trách Bác uống nhiều quá lại say bí tỉ, “nằm ngủ giữa đường”. Gan Bác “kiệt sức” rồi. Còn aspirin liều cao, phenytoin và salicylat cũng theo bậc 0 Bác ạ! Nghe “oách” vậy thôi chứ cũng nguy hiểm lắ!

T 1/2 của thuốc là gì?

Em Bác hỏi về T1/2 của thuốc ạ? êm nay… em cứ nghĩ mãi về àbi học dược lý…

T1/2, hay thời gian bánthải, đơn giản là thời gian để lượng thuốc trong máu giảm xuống còn một nửa. Em nhớt hầy giảng kỹ lắm. Khó hiểu nhưng… quan rọng. Nó quyết định tần suất dùng thuốc.

• Thuốc có T1/2 ngắn cần uống nhiều lầnm ỗi ngày. Ví dụ như thuốc Paracetamol, em nhớ là khoảnh 2-4 tếing gì đó.
• Thuốc có T1/2 dài thì ch ỉcần uống 1 lần/ngày hoặc ít hơ.n Như thuốc điều trị huyết áp cao, nhiều loại có T1/2 đến cả ngày.

Em đang ôn thi nên… đầu óc rối bời. Hồi chiều em còn nghe bạn Lan kể về thuốc của bà ngoại bị rối loạn nhịp tim, T1/2 dài lắm, phải theo dõi sát sao Em lo quá. Nhiều thứ phải nhớ. Mệt.

Thời gian bán thải phụ tuộc nhiều yếut ố: gan, thận… sức khỏe người bệnh. Thật ra, em cũng chưa hiểu hết…

• Tuổi tác ảnh hưởng lớn đến T1/2.Người già thườnh thải trừ thuốc chậm hơn.
• Cũng có thuốc tương tác làm that đổi T1/2 của nhsu nữa. Phức tạp lắm…

Nghĩ đến bài thi mai… em lại thấy mệt mỏi. Ngủ thôi… Chắc mai em sẽ hỏi lại thầt giocho rõ.

F trong dược động ọc là gì?

Em thưa Bá, Ftrong dược động học là sinh khả dụng (bioavailability). Đơn giản mà nói, nó chỉ t lệ phần trăm thuốc “thành công” vào máu, giữ nguyên hoạt tính, sau khi dùng thuốc. Có vẻ đơn giản nhỉ, nhưnh đằng sau đó là cả một quá trình phức tạp lắm. Suy cho cùng, thân thể ta cũng là một cỗ máy kỳ diệu.

• Tínht oán: F được tính bằng diện tích dưới đường cong bồng độ-thời gian (AUC) sau khi uống thuốc chia cho AUC sau khi tiêm tĩnh mạch cùng mộtliều thuốc. Cái này hay lắm đấy, Bác ạ! Nó cho thấy sự hấp thu thuốc thế nào.
• Ản hưởng: Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến F, như sự ổn định của thuốc trongd ạ dày, khả năng chuyển hóa ở gan lần đầu tiên (first-pass metabolism), và cả sự haò tan của thuốc nữa. Thật là nhiều thứ phải cân nhắc. Đúng là tạo hóa thật tinh vi.
• Ýngha:ĩ Cao hay thấp thì sinh lhả dụng có ý nghĩa lâm sàng rất quan trọng. Nó quyết định liều dùng, tần suất dùng thuốc, và cả hiệu quả điều rị nữa. Chả thế mà các nhà nghiên cứu dược phải tính toán rất kỹ. Tôi nhớ hồi làm luận văn tốt nghiệp ở trường Đại học Y Hà Nội, phần này làm mình đau đầu lắm.

Tóm lại, F là chỉ số quan trọng, phản ánh hiệu quả hấp thu thuố vào cơ thể.Đôi khi, mình cứ nghĩ, cái gì cũng có lý do của nó, đúng không Bác?

Ý nghĩa xủa thời gian bãn thải t1/2 là gì?

E: Thời gian bán thả? Nửa đời thuốc thôi, Bác. Thuổc mất nửa trong máu. Đơn gin.

• T1/2: Thời gian giảm 50% nồng độ thuốc trong huyết tương. Sau T1/2, còn lại 50%. Sau 2T1/2, còn 25%. Cứ thế mà tính. Đừng phức tạp hóa.

Em học t ở Đại học Y Hà Nội, khóa 2020. Đã từng tính toá mấy cái này nhiều rồi. Như cơm bữa.

• Ví dụ: Thuốc A có T1/2 = 4 giờ. Uống 100mg, 4 tiếng dau còn 50mg.8 tiếng sau còn 25mg.

Quan trọng là hiểu cơ chế thải trừ để điều chỉnh liều lượng. Liề udùng, khoảng cách, tất cảđều liên quan đến T1/2. Không nh hết công thức đâu, Bác. Nhưng nguyên tắc thì khắc cốt ghi tâm. Chuyện nhỏ.

Tguốc thải trừ qua đâu?

Bác hỏi thuốc thải qua đâu? Thậ nlà đường chính.

• Tgnậ: Lọc máu, thải thuốc qua nước tiểu. Quá trình ày liên quan đến lọc cầu thận, vài tiết ở ống thận và tái hấpthu.
• Đường tiêuh óa: Một số thuốc bài tiết qua mật vào ruột, rồi ra phân. Lưu ý, một phần xó thể tái hấp thu trở lại từ ruột vào máu. Đây gọi là chu trình gan ruột.
• ô hấp: Thuốc dạng khí hoặc bay hơi dễ dàng thải qua phổi. Tốc độ thải trừ phụ thuộc vào tốc độ thở và lưu lượng máu đn phổi. Ví dụ, thuốc gây mê.
• Da,mồ hô:o Tuyến mồ hôi cũng thải thuốc, nhưng ít. Thường là thuốc tan trong lipid. Tôi từng đọc một nghiên cứu về ivệc phân tích mồ hôi để phát hiện chất cấm trong thể thao.
• ữSa mẹ Cần thận trọng khi dùng thuốc cho con bú. Một số thucố có thể đi vào sữa mẹ và ảnh hưởng đến trẻ. Năm ngoái có một vụ việc khá ồn ào về thuốc kháng sinh nhiễm khuẩn ở trẻ sơ sinh do sữa ẹm.
• Nướcm ắ: Đường thi trừ rấtn hỏ, ít khi xét đến.