Thành quách là di sản gì?

Thành quách là di sản văn hóa hay kiến trúc? Tìm hiểu về thành quách?

Này Cậu, cái câu hỏi của Cậu làm tớ nhớ tới hồi đi Huế năm ngoái ghê. Chả là tớ với thằng bạn thân lượn lờ ở Kinh Thành, đứng trước mấy bức tường thành cao ngất ngưỡng tự nhiên lại nghĩ, ủa, đây là văn hóa hay kiến trúc ta?

Thành quách, theo tớ thấy, nó là di sản văn hóa vật thể. Hiểu nôm na thì nó là “của để dành” hữu hình mà cha ông ta xây dựng nên, không chỉ đơn thuần là công trình xây dựng.

Thật ra, nó là cả một câu chuyện dài về kỹ thuật xây dựng thời xưa, kiểu kiến trúc quân sự độc đáo và cả lịch sử phát triển của một vùng đất nữa. Ví dụ như Kinh Thành Huế, nó đâu chỉ là mấy bức tường, nó còn là minh chứng cho trình độ tổ chức xã hội, năng lực quản lý đất nước và cả hệ thống phòng thủ kiên cố của triều Nguyễn nữa.

Mà Cậu biết không, mỗi viên gạch, mỗi con đường trong thành quách nó còn ẩn chứa bao nhiêu giá trị khảo cổ học, kiến trúc độc đáo nữa đó. Điển hình như Hoàng thành Thăng Long, mỗi lần khai quật là lại lòi ra bao nhiêu là cổ vật, chứng minh cho một Thăng Long nghìn năm văn hiến.

Đấy, cái hay của thành quách nó còn nằm ở chỗ nó góp phần bảo tồn cảnh quan xung quanh, tạo điều kiện phát triển du lịch. Mà đi du lịch ở mấy khu thành cổ, tự nhiên thấy mình “chill” hẳ ra, cảm giác như được sống chậm lại, ngẫm nghĩ về lịch sử, văn hóa của dân tộc.

Tớ nhớ có lần đọc được một bài nghiên cứu về ảnh hưởng của du lịch văn hóa đến nhận thức của giới trẻ. Kết quả cho thấy, những bạn trẻ được tiếp xúc với các di sản văn hóa, đặc biệt là thành quách, thường có ý thức hơn về việc bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống.

Nói chung, thành quách nó không chỉ là mấy bức tường đá vô tri vô giác mà nó là cả một “cuốn sử sống” kể về quá khứ hào hùng hay bi tráng của dân tộc mình.

Cố đô Huế được mệnh danh là gì?

Cậu ơi, khuya rồi mà tớ vẫn cứ thao thức mãi. Nghĩ vu vơ về Huế, về cái tên người ta hay gọi… Thành phố Mộng mơ… Xứ sở Thơ… hay là Kinh đô Áo dài nữa. Tớ thấy cái nào cũng hợp với Huế cả. Nhớ hồi tớ đi Huế với đám bạn cấp 3, lang thang khắp các lăng tẩm. Cảm giác yên bình lạ lắm.

• Thành phố Mộng Mơ: Cái tên này chắc là do sông Hương, do những làn sương mờ ảo trên sông mỗi sớm mai, do cái vẻ cổ kính, trầm mặc của những cung điện, lăng tẩm nhuốm màu thời gian. Tớ còn nhớ hôm đó trời mưa lất phất, đứng trên thuyền nhìn ra dòng sông Hương, đúng là thấy mơ màng thật sự.

• Xứ sở Thơ: Huế là quê hương của biết bao nhiêu nhà thơ, nhạc sĩ nổi tiếng mà. Nhớ bài Kiếp nào có yêu nhau của nhạc sĩ Phạm Duy, với câu hát “Kiếp nào mình gặp nhau, có phải trên đồi sim Huế thương…”. Cứ ngân nga mãi trong đầu. Chắc là vì cái chất thơ ấy thấm đẫm trong từng con đường, góc phố của Huế. Hồi đó, tụi tớ còn mua cả tập thơ về làm kỉ niệm. Cái tập thơ nhỏ nhỏ, bìa màu xanh nhạt, giờ vẫn để ở ngăn tủ nhà tớ.

• Kinh đô Áo dài: Hồi đi Huế, tớ thấy phụ nữ Huế mặc áo dài nhiều lắm. Nhìn duyên dáng, thướt tha. Đúng là không hổ danh Kinh đô Áo dài. Hình như ở Huế còn có làng may áo dài truyền thống nữa thì phải. Tớ nhớ là hồi đó tụi tớ còn ghé mua vải ở chợ Đông Ba định may áo dài nữa. Rồi cuối cùng bận quá, quên mất. Giờ nghĩ lại cũng thấy tiếc. Lần sau quay lại Huế nhất định phải may một bộ áo dài mới được.

Cố đô Huế được mệnh danh là: Thành phố Mộng mơ, Xứ sở Thơ, Kinh đô Áo dài.

Thành quách lăng tổng là di sản gì?

Thành quách lăng tổng là Di sản Văn hóa Thế giới được UNESCO công nhận, cậu ạ.

Để tớ kể cậu nghe này, hồi hè năm ngoái, tớ với thằng bạn thân lượn xe máy từ Huế vào Đà Nẵng. Trời nắng kinh khủng, đến lăng Khải Định mồ hôi nhễ nhại.

• Ấn tượng đầu tiên là nó bé xíu, không hoành tráng như tớ tưởng tượng.
• Nhưng mà kiến trúc thì đỉnh thật, kiểu pha trộn Đông Tây nhìn hay ho dã man.
• Đứng ở đó, tự dưng thấy tự hào vì Việt Nam mình có những công trình như vậy, được cả thế giới công nhận cơ mà.

Lúc đấy tớ mới hiểu, di sản không chỉ là mấy thứ to tát, mà còn là cả lịch sử, văn hóa của một dân tộc. Mà UNESCO công nhận, tức là nó còn có giá trị với cả nhân loại nữa chứ!

À, mà nói thật, hôm đó tớ còn bị lạc đường ở lăng Minh Mạng nữa chứ. Đi loanh quanh mãi mới tìm được đường ra, hú hồn. Đúng là đi một ngày đàng, học một sàng khôn!

Cố đô Huế được UNESCO công nhận là di sản gì?

Tớ trả lời Cậu đây,

Quần thể di tích Cố đô Huế được UNESCO vinh danh là Di sản Văn hóa Thế giới vào năm 1993. Một sự kiện trọng đại, đánh dấu bước ngoặt trong việc bảo tồn di sản.

Tại sao lại là di sản văn hóa thế giới?

• Giá trị toàn cầu: Huế không chỉ là của Việt Nam, mà là của nhân loại.

• Kiến trúc độc đáo: Quần thể kiến trúc cung đình Nguyễn có một không hai.

• Lịch sử phong phú: Triều Nguyễn, một triều đại đầy biến động.