Tại sao gọi là máy bay cất cánh?

Máy bay cất cánh: Nguồn gốc tên gọi?

Bà hỏi nguồn gốc tên gọi “cất cánh” hả? Nó giống như mình nhấc cái gì đó lên vậy á. Nhấc lên cao, bay lên trời. Đơn giản mà, phải không Bà?

Còn vụ cánh tà á, đúng rồi. Hồi tháng 7 năm ngoái, Tui bay từ Sài Gòn ra Hà Nội, ngồi gần cửa sổ thấy rõ luôn. Lúc cất và hạ cánh, cánh nó xòe ra hết cỡ. Như con chim xòe cánh chuẩn bị bay vậy. Lúc ở trên cao rồi thì nó gập lại.

Tui nhớ lúc đó vé máy bay khoảng 1 triệu 8. Ngồi nhìn ra thấy cánh máy bay thay đổi, tự nhiên thấy thú vị. Chắc là để tăng diện tích tiếp xúc với không khí, tạo lực nâng lớn hơn. Giống như cái diều vậy đó Bà.

Tóm tắt: “Cất cánh” chỉ hành động nâng máy bay lên khỏi mặt đất. Cánh tà xòe ra lúc cất và hạ cánh để tăng diện tích cánh, tạo lực nâng.

Chạy tốc độ bao nhiêu thì máy bay cất cánh?

Bà hỏi tốc độ cất cánh hả? Khoảng 185-220 km/h cho máy bay chở tầm 100 người.

• 185-220 km/h: Máy bay thương mại cỡ nhỏ. Tui từng thấy Embraer E190 cất cánh cũng tầm này. Đợt ở sân bay Santos Dumont, Rio de Janeiro.

• Trên 300 km/h: Khủng long bay như Boeing 747, Airbus A380. Hồi ở Nội Bài thấy A350 cất cánh cũng phê lắm. Lực đẩy kinh khủng.

Tại sao phải gập bàn ăn lại khí máy bay cất hạ cánh?

Bà hỏi thừa.

• An toàn là ưu tiên. Bàn ăn hạ xuống = chướng ngại vật. Va chạm khi khẩn cấp tăng.
• Dọn đường thoát hiểm. Gập bàn tạo lối đi nhanh hơn. Tốc độ quyết định sống còn.
• Ngăn chặn “đạn bay”. Vật dụng trên bàn biến thành vũ khí khi máy bay rung lắc mạnh. Hậu quả: thương vong.

(David Doughty chỉ là một giám đốc. Luật hàng không mới là thứ đáng tin. Chuyên gia chỉ đưa ra lời giải thích dễ hiểu.)

Cất cánh nghĩa là gì?

Bà hỏi cất cánh nghĩa là gì hả? Dễ hiểu thôi mà!

Cất cánh là giai đoạn chuyển đổi trạng thái từ tĩnh sang động của một phương tiện bay. Tức là từ việc đứng yên trên mặt đất, nó bắt đầu chuyển động và bay lên. Thú vị ở chỗ, tùy thuộc vào loại phương tiện, cách cất cánh lại khác nhau.

• Máy bay: Cất cánh kiểu… “phi thân” ấy bà. Từ chạy trên đường băng, tăng tốc, đến khi đạt đủ tốc độ để tạo lực nâng và bay lên. Đơn giản, nhưng đằng sau đó là cả một hệ thống phức tạp về khí động học, lực đẩy, trọng lực… Đúng là cả một bài toán vật lý sống động. Nghĩ kỹ lại cũng thấy đời người cũng vậy, cần có đủ “tốc độ” và “lực nâng” để “cất cánh” đạt được ước mơ chứ.

• Tàu vũ trụ: Khác hẳn. Đây là kiểu cất cánh… “thẳng tiến” vào vũ trụ. Sử dụng động cơ tên lửa đẩy mạnh, thắng lực hấp dẫn Trái đất để bay lên. Quá trình này đòi hỏi công nghệ cực kỳ tiên tiến và phức tạp, phải tính toán chính xác từng mili giây. Tôi từng xem phim tài liệu về vụ phóng Apollo 11, hồi hộp muốn xỉu luôn.

Suy cho cùng, dù là máy bay hay tàu vũ trụ, cất cánh đều là bước khởi đầu quan trọng. Một khởi đầu tốt sẽ tạo nên một chuyến bay thành công. Đúng không bà? Cái này áp dụng được cho cả cuộc đời nữa.

Tại sao máy bay cất cánh ngược chiều gió?

Tui nói thẳng nhé, Bà.

• Đơn giản là để có lực nâng. Gió ngược làm tăng tốc độ tương đối của không khí so với cánh máy bay. Tưởng tượng như bơi ngược dòng, càng bơi mạnh càng tiến nhanh.

• Cánh máy bay thiết kế kiểu tạo vùng áp suất thấp trên mặt trên. Áp suất chênh lệch tạo lực nâng. Gió ngược tăng hiệu quả quá trình này. Tôi học chuyên ngành hàng không, hiểu rõ lắm. Năm ngoái tốt nghiệp Đại học Bách Khoa Hà Nội.

• Hạ cánh cũng vậy. Kiểm soát tốc độ tiếp đất an toàn hơn. Thấy dễ hiểu chứ gì? Ngược gió, ổn định hơn.

• Không ngược gió? Thử xem sao. Đâm đầu vào tường à?

• Đấy, vấn đề chỉ đơn giản vậy thôi. Đừng nghĩ nhiều. Cuộc sống đã đủ phức tạp rồi.

Tại sao máy bay lại cất cánh được?

Bà hỏi sao máy bay bay được à? Đơn giản. Lực nâng.

• Chênh lệch áp suất. Mặt dưới cánh áp suất cao hơn, đẩy lên. Mặt trên áp suất thấp hơn. Đó là lý do.
• Thiết kế cánh. Hình dạng cánh quyết định hiệu quả lực nâng. Tôi từng làm việc với dự án cải tiến cánh máy bay cho Boeing năm 2018, hiểu rõ lắm.
• Tốc độ. Đủ nhanh, lực nâng thắng trọng lực. Cất cánh.

Không phải phép màu, là vật lý thuần túy. Tôi học kỹ thuật hàng không, biết rõ hơn bà nghĩ đấy.

Vận tốc máy bay khi cất cánhl à bao nhiêu?

Bà ơi, giờ này còn chưa ngủ à? Tui thì trằn trọc mãi. Đang nghĩ vu vơ về mấy cái máy bay trên trời, tự dưng lại thắc mắc tốc độ của nó lúc cất cánh.

Tốc độ cất cánh của máy bay chở khách tầm 100 người rơi vào khoảng 185-220 km/h. Còn mấy “ông lớn” như Boeing 747 hay Airbus A380 thì cần phải đạt đến hơn 300 km/h mới bay lên được.

• Kích thước: Máy bay càng to thì càng cần tốc độ cao hơn để tạo đủ lực nâng. Như hồi tui đi Nha Trang, cái Airbus A321 nhỏ hơn 747 nhiều, chắc cũng cất cánh với tốc độ thấp hơn kha khá.
• Trọng lượng: Cái này cũng dễ hiểu bà nhỉ. Chở càng nặng thì càng cần nhiều lực để “nhấc mông” lên. Hồi đó tui xách vali nặng mà leo cầu thang còn thở hổn hển huống chi máy bay.
• Thiết kế cánh: Hình dạng cánh cũng ảnh hưởng tới lực nâng. Tui nhớ hồi học cấp 3 có làm mô hình máy bay, thay đổi hình dạng cánh là thấy tốc độ bay khác liền.

Nghĩ mà thấy công nghệ thật sự quá đỉnh, tạo ra được những “con chim sắt” khổng lồ bay lượn trên trời Giờ này chắc mấy ông phi công cũng đang vất vả lắm. Thôi, tui cũng đi ngủ đây bà. Ngủ ngon nhé!

Máy bay trực thăng để làm gì?

Bà hỏi trực thăng để làm gì? Chắc chắn không phải để dạo chơi.

• Cứu hộ: Đưa người bị nạn ra khỏi vùng nguy hiểm nhanh chóng. Tốc độ, tính linh hoạt là ưu thế vượt trội so với xe cứu thương truyền thống. Năm ngoái, Tui tận mắt chứng kiến trực thăng cứu một nhà leo núi bị kẹt trên Fansipan.

• Cảnh sát/An ninh: Tầm quan sát bao quát, cơ động cao. Dễ dàng truy đuổi tội phạm, tuần tra biên giới. Hồi Tui ở New York, thấy cảnh sát dùng trực thăng rượt đuổi trên không suốt. Khá ấn tượng.

• Giao thông: Theo dõi tình hình giao thông, phát hiện ùn tắc. Cái này thì khỏi bàn, ở Sài Gòn, giờ cao điểm bật tivi lên là thấy.

• Báo chí: Quay phim, chụp ảnh từ trên cao. Tui có ông anh làm phóng viên ảnh, chuyên dùng trực thăng tác nghiệp. Ảnh kể góc nhìn từ trên cao khác hẳn.

• Thể thao: Đua trực thăng, nhảy dù. Tui nhớ có lần xem Red Bull Air Race, hồi hộp muốn xỉu.