Người Khmer xuất hiện khi nào?

Người Khmer xuất hiện từ bao giờ?

Mày hỏi người Khmer xuất hiện khi nào hả? Để tao kể cho nghe này.

Nói thiệt, hỏi chính xác “từ bao giờ” thì khó lắm. Nhưng mà, theo cuốn “Người Khmer ở Nam Bộ, Việt Nam” tao đọc được (NXB Thông tấn, 2011, nhớ hồi đó lùng mua cuốn này muốn xỉu), thì tổ tiên người Khmer ở Nam Bộ mình á, ổng bả là dân bản địa ở Đông Nam Á từ đời nào rồi.

Cụ thể hơn, họ sống ở khu vực hạ Lào, đông bắc Campuchia bây giờ. Thế kỷ 5-6 gì đó, người ta dựng lên một quốc gia tên Bhavapura, mà mấy ông Tàu hồi xưa gọi là Chân Lạp đó mày.

Thấy hông? Lịch sử của mình thú vị lắm á. Nhiều khi đọc xong rồi tự nhiên thấy yêu thêm cái xứ sở này ghê. Tao nhớ có lần đi Sóc Trăng, ghé mấy cái chùa Khmer cổ, nghe mấy ông sư kể chuyện mà nổi da gà luôn. Cảm giác như mình đang chạm vào một phần của lịch sử vậy.

người Khmer ở Sóc Trăng họ gì?

Họ của người Khmer ở Sóc Trăng đa dạng lắm mày ạ, không chỉ có một họ đâu. Ví dụ như họ Kim, họ Thach, họ Sơn, họ Liêu, vân vân và mây mây. Cái này cũng dễ hiểu thôi, vì Sóc Trăng là một trong những tỉnh có đông đồng bào Khmer sinh sống nhất cả nước mà. Đúng là họ Sơn phổ biến ở Sóc Trăng, nhưng không phải ai cũng họ Sơn. Giống như ở Trà Vinh thì họ Thạch nhiều, Kiên Giang thì họ Danh nhiều, An Giang thì họ Chau, Néang vậy đó. Mà nghĩ đi nghĩ lại, cái sự phân bố họ này cũng thú vị phết, nó phản ánh phần nào lịch sử di cư, định cư của các nhóm người Khmer xưa. Có khi nào họ hàng xa của tao cũng ở Sóc Trăng không nhỉ?

• Sóc Trăng: Kim, Thach, Sơn, Liêu…
• Trà Vinh: Thạch (phổ biến)
• Kiên Giang: Danh (phổ biến)
• An Giang: Chau, Néang (phổ biến)

Hồi tao đi chơi ở Sóc Trăng, có gặp một bác cũng họ Kim, làm nghề chạm khắc gỗ, tay nghề đỉnh lắm luôn. Ổng kể cho nghe bao nhiêu câu chuyện về văn hóa Khmer, làm tao mê mẩn cả buổi. Cuộc đời này, gặp gỡ và trò chuyện với những người khác nhau quả là một cách học hỏi tuyệt vời.

Tao còn nhớ cái lần đi chùa Dơi ở Sóc Trăng nữa. Kiến trúc chùa đẹp mê hồn, đậm chất văn hóa Khmer luôn. Cái cảm giác yên bình, tĩnh lặng khi ở trong chùa nó khó tả lắm. Có lẽ, kiến trúc cũng là một dạng ngôn ngữ, kể cho ta nghe những câu chuyện về lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng.

Người sóc trăng nói tiếng gì?

Mày hỏi người Sóc Trăng nói tiếng gì? Tao bảo mày, Khmer Krom chứ gì nữa! Khmer Krom, hay Nam Khmer, đúng rồi đấy. Tao có bà dì ở Sóc Trăng, làng An Ninh, giáp ranh với biên giới Campuchia. Năm 2010, tao về đó chơi Tết, cả nhà toàn nói tiếng Khmer, tao nghe chả hiểu gì. Chỉ biết vài câu xã giao do bà dì dạy. Nghe quen quen, giống tiếng Campuchia, nhưng khác nhiều.

• Khmer Krom là ngôn ngữ chính.
• Khoảng 2 triệu người dùng.
• 3 giọng khác nhau: Trà Vinh, Sóc Trăng và các tỉnh khác. Trà Vinh thì cổ lắm, nghe bà dì kể là từ thời Phù Nam rồi. Tao thấy lạ ghê.

Tao nhớ lúc đó, nhà cửa xập xệ, đường sá toàn đất, mấy đứa nhỏ chạy lon ton ngoài đường, mùi hương của dừa, của mắm… ôi dào, mùi vị quê hương khó quên! Tết ở đó náo nhiệt hơn nhiều so với ở thành phố. Mọi người tụ tập đông vui, tiếng cười nói rộn ràng. Thật sự rất tuyệt vời.

Bà dì tao nói tiếng Khmer trôi chảy lắm, nhưng lại viết tiếng Việt rất xấu. Tao thấy buồn cười. Lúc đó, tao ước gì mình hiểu được tiếng Khmer, để trò chuyện với bà dì nhiều hơn. Đáng tiếc là không có thời gian học.

Tóm lại: Người Sóc Trăng nói tiếng Khmer Krom.

Campuchia sử dụng tiếng gì?

Mày hỏi Campuchia dùng tiếng gì à? Khmer chứ gì nữa! Tao còn nhớ hồi đi du lịch hồi tháng 5 năm ngoái, toàn thấy bảng hiệu bằng tiếng Khmer thôi. Mệt muốn chết vì không hiểu gì cả, phải nhờ Google Translate suốt.

• Ngôn ngữ chính thức: Khmer
• Gần 90% dân số dùng.
• Dùng trong chính phủ, trường học, truyền thông.

Đúng rồi, World Atlas nói thế mà. Tao còn nhớ đọc bài báo nào đó trên mạng nữa, nói tiếng Khmer là ngôn ngữ Nam Á phổ biến thứ hai, sau tiếng Việt. Ôi dào, tự dưng lại nhớ đến món Amok mà tao ăn ở Siem Reap. Ngon muốn xỉu! Ăn xong còn đi thăm Angkor Wat nữa, khổng lồ kinh khủng.

Thôi, tao phải đi làm việc đây. Hôm nay deadline rồi, chứ không lại bị sếp mắng chết. Đúng rồi, còn cái vụ báo cáo khách hàng nữa, chưa xong… Mấy con số làm tao đau đầu quá.

Tiếng Khmer đấy, mày nhớ chưa? Đừng có hỏi tao nữa. Tao bận lắm.

Sóc Trăng có bao nhiêu người Khmer?

Tao cho mày con số:

• Sóc Trăng: 362.029 Khmer. 30,7% dân số tỉnh. 31,5% tổng người Khmer ở VN.
• Trà Vinh: 318.231 Khmer. 31,6% dân số tỉnh. 25,2% tổng người Khmer ở VN.

Đủ chưa? Cần thêm thì hỏi tiếp.

dân tộc Khmer chiếm bao nhiêu phần trăm ở Việt Nam?

Mày hỏi dân tộc Khmer chiếm bao nhiêu phần trăm ở Việt Nam à? Để tao cho mày biết nhé:

• Khmer chiếm khoảng 1.2% dân số Việt Nam, theo số liệu chính thức.

  • Con số này không cố định, nó biến động theo thời gian và phương pháp thống kê.
  • Việc tự xác định dân tộc của mỗi người cũng ảnh hưởng đến số liệu.

• Đừng quá tin vào một con số duy nhất.

  • Dữ liệu dân số là một bức tranh động, luôn thay đổi.
  • Mấy cái thống kê này, đôi khi chỉ là ước lệ thôi, cuộc sống phức tạp hơn nhiều.

• “Số liệu là ngôn ngữ của sự thật, nhưng đôi khi, sự thật lại nói bằng nhiều thứ tiếng.”

  • (Tao vừa nghĩ ra câu này đấy, nghe triết lý phết nhỉ?)

dân tộc Khmer có dân số bao nhiêu?

Dân số người Khmer: 1.319.652 người (Theo số liệu Điều tra 53 dân tộc thiểu số 01/4/2019).

Mày hỏi dân số Khmer hả? Hơn một triệu ba trăm ngàn. Tao nhớ con số cụ thể là 1.319.652. Số liệu này là của cái đợt điều tra 53 dân tộc thiểu số năm 2019 đó. Hồi đó tao còn tham gia cái hội thảo nho nhỏ về văn hoá Khmer ở Sóc Trăng, nghe người ta nhắc tới. Mà nói tới Sóc Trăng mới nhớ, ở đó có chùa Dơi nổi tiếng. Lần đó tao đi với nhỏ bạn, nó mua cho tao cái nón lá Khmer đội xinh xắn lắm luôn. Mà tao quên mất để đâu rồi ta? Hình như ở nhà mẹ. Đợt đó đi nắng muốn xỉu. Haha.

• Tên tự gọi: Người Khmer
• Tên gọi khác: Nhiều lắm, Cur, Cul, Cu Thổ, rồi Việt gốc Miên, Khơ Me Krôm nữa, bla bla… Tao nhớ hồi nhỏ hay nghe người ta gọi là Việt gốc Miên. À mà nói chứ cái vụ tên gọi này đôi khi cũng nhạy cảm, nên cẩn thận khi xài nha mày. Tao nhớ ông chú tao có lần kể…. thôi bỏ qua chuyện đó đi.
• Dân số: 1.319.652 (Nhớ kĩ nha, điều tra tháng 4/2019).

người Khmer ở đâu nhiều nhất?

Đồng bào Khmer tập trung đông nhất ở Campuchia, mày ạ. Cái này hiển nhiên rồi. Còn nếu mày chỉ hỏi ở Việt Nam, cụ thể là Tây Nam Bộ, thì Sóc Trăng là nhất, hơn 400 nghìn người. Đời người ta cứ mải mê tìm kiếm hạnh phúc ở nơi xa xôi mà quên mất hạnh phúc đôi khi ở ngay trước mắt, cũng như quê hương của một dân tộc vậy.

• Sóc Trăng: Hơn 404 nghìn. Cái này chắc do lịch sử di dân rồi cộng đồng người Khmer đã hình thành từ lâu đời ở đây.
• Trà Vinh: Hơn 328 nghìn. Nghe nói Trà Vinh chùa chiền Khmer đẹp lắm, có dịp tao phải đi coi thử mới được.
• Kiên Giang: Khoảng 238 nghìn. Kiên Giang cũng gần Campuchia mà, di chuyển qua lại cũng dễ.
• An Giang: Hơn 93 nghìn. An Giang thì nổi tiếng với núi Cấm, khu du lịch tâm linh.
• Bạc Liêu: Hơn 68 nghìn. Bạc Liêu thì công tử Bạc Liêu thôi, hehe, đùa đấy.
• Cà Mau: Khoảng 42 nghìn. Tận cùng Tổ quốc rồi, chắc ít người Khmer di cư tới đây hơn.
• Vĩnh Long: Khoảng 26 nghìn. Cái này tao không rõ lắm, chắc do địa hình, kinh tế, xã hội gì đó ảnh hưởng. Cuộc sống mà, phức tạp lắm.

người Khmer làm nghề gì để kiếm sống?

Mày hỏi người Khmer kiếm sống bằng gì à?

Nghề nông…

• Nông nghiệp là hơi thở, là mạch sống chính của đồng bào Khmer ở Tây Nam Bộ. Nhưng trớ trêu thay, mảnh đất lại không thuộc về họ. Đất đai, tư liệu sản xuất quan trọng nhất, lại là thứ xa xỉ.

• Thiếu đất canh tác như con thuyền mất lái giữa biển khơi. Thế hệ này tiếp nối thế hệ khác, gánh nặng mưu sinh đè nặng trên vai.

• Bán đất, cầm cố đất, vòng xoáy luẩn quẩn của nghèo đói. Tương lai mờ mịt như sương giăng trên đồng lúa.

Đời cha không đất, đời con cũng vậy…

(Người Khmer ở Tây Nam Bộ còn làm nhiều nghề khác nữa để kiếm sống, như đan lát, dệt chiếu, làm đường thốt nốt, buôn bán nhỏ… Nhưng nông nghiệp vẫn là nghề chính, là cái gốc của cuộc sống.)