Cơm ôi thiu là hiện tượng gì?

Cơm bị ôi thiu là do nguyên nhân gì?

Cháu hỏi cơm bị ôi thiu sao hả? Dễ hiểu lắm, vi khuẩn tấn công ấy mà! Như hồi Tết năm ngoái, mâm cỗ nhà mình để thừa nhiều, để ngoài trời nóng nực cả buổi chiều, tối về cơm nguội ngắt, mùi chua lè, hỏng hết cả mâm. Thực ra, nhiệt độ cao, không khí ẩm ướt, là điều kiện lý tưởng cho mấy loại vi khuẩn sinh sôi nảy nở.

Chúng nó phân hủy thức ăn, sinh ra chất độc, mùi vị thay đổi hẳn. Đấy, chính là hiện tượng ôi thiu. Không chỉ cơm đâu nhé, cá, thịt, rau cũng thế. Nhớ hồi mình đi du lịch Nha Trang tháng 6 năm 2023, mua hải sản về khách sạn mà để quên trong tủ lạnh, mấy con tôm hùm tươi ngon ban đầu chỉ sau một đêm đã…bốc mùi kinh khủng. Phải vứt đi tiếc đứt ruột, gần 2 triệu đấy!

Để hạn chế thì phải bảo quản tốt thôi. Đun sôi, làm lạnh, đóng gói kín, để tủ lạnh… Đơn giản thế thôi mà. Nhiệt độ thấp, môi trường kín là “kẻ thù” của vi khuẩn. Cái này không phải ai cũng biết đâu nhé. Thức ăn ôi thiu do vi khuẩn gây ra. Bảo quản tốt để tránh.

Tại sao nồi cơm nhanh thiu?

Cháu hỏi sao cơm nhanh thiu nhỉ? Dễ lắm! Nồi cơm nhà chú, cái loại cũ kỹ rồi ấy, dùng lâu lắm rồi nên hay bị thế. Vệ sinh không sạch sẽ là nguyên nhân chính đấy! Đống vi khuẩn tích tụ lâu ngày trong nồi, chắc chắn rồi, làm sao cơm không bị nhiễm. Cơm nấu xong mà để lâu trong nồi nữa thì càng nhanh thiu. Chú từng để cơm qua đêm trong nồi, sáng ra hôi rình rịch luôn. Khổ lắm!

• Nồi cơm bị dính thức ăn thừa, cháy khét.
• Lớp màng bám dính ở đáy và thành nồi.
• Vi khuẩn sinh sôi nảy nở trong môi trường ẩm ướt.
• Thậm chí có khi, cơm còn bị mốc nữa chứ! Chú nhớ hồi tháng trước bị thế. Đáng ghét!

Ôi giời, nên nhớ là phải vệ sinh nồi cơm thật kỹ sau mỗi lần sử dụng nha cháu. Rửa sạch sẽ, lau khô rồi mới để cơm vào, đừng để nước đọng lại trong nồi. Năm nay chú cẩn thận hơn rồi, không để bị thế nữa. Chắc chắn rồi! Cơm để ngoài không khí cũng nhanh thiu lắm đó. Chú dặn cháu đấy!

Sử dụng thức ăn bị ôi thiu có tác hại gì?

Cháu à,

Chú nhớ có lần đi du lịch bụi ở Đà Lạt, hồi đó khoảng năm 2018 gì đó. Ăn một quán bún riêu ven đường, nhìn thì ngon lành lắm. Ai dè, tối về nguyên đêm ôm bụng.

• Ói mửa, tiêu chảy… đủ cả combo.
• Sáng hôm sau đi khám, bác sĩ bảo bị ngộ độc thực phẩm.
• Hỏi ra mới biết, quán đó dùng mắm tôm để qua đêm, không bảo quản gì cả.

Kinh nghiệm xương máu luôn đó cháu. Thức ăn ôi thiu không chỉ có vi khuẩn, mà còn sinh ra cả độc tố. Nhẹ thì như chú, còn nặng thì… chú không dám nghĩ tới luôn á!

Cơm để bao lâu bị thiu?

À, câu hỏi hay đấy cháu. Cơm thiu nhanh hay chậm còn tùy “văn hóa” vi khuẩn ở chỗ cháu thế nào nữa cơ.

• 24 tiếng là mốc tham khảo nếu cơm nấu xong để ở nhiệt độ phòng. Nhưng đây là “lý thuyết” thôi nhé.

• Nhiệt độ cao, độ ẩm lớn, cơm dễ thiu hơn. Đấy là chân lý.

  • Kiểu thời tiết nồm ẩm Hà Nội, cơm chỉ “xin” được nửa ngày là cùng.

• Bản chất cơm là môi trường “tuyệt vời” cho vi khuẩn sinh sôi. Chúng nó “party” trên đó mà.

  • Bacillus cereus là một trong những “vị khách không mời” phổ biến nhất.

• Cơm nguội, hâm đi hâm lại càng dễ thiu. Ngẫm lại thì, chẳng khác gì “hâm lại” những sai lầm cũ, nhỉ?

Cơm thiu do đâu?

Đây, Chú kể Cháu nghe chuyện này.

Hôm nọ, tầm 3 giờ chiều, Chú vừa đi công trình về, mệt bã người. Mở hộp cơm trưa vợ chuẩn bị từ sáng ra… ôi thôi, cái mùi chua lòm xộc thẳng vào mũi. Lúc đấy, Chú mới sực nhớ ra.

• Sáng sớm, Chú vội đi quá, quên mất không bỏ hộp cơm vào tủ lạnh.
• Trời thì nắng nóng phải biết, hộp cơm để trên xe tải cả buổi…

Thì ra là vậy! Cơm thiu không phải do ma quỷ gì cả, mà do vi khuẩn nó sinh sôi nảy nở đấy Cháu ạ. Cơm mà để quá 24 tiếng ở nhiệt độ thường, đặc biệt là trời nóng thì kiểu gì cũng “đi”. Thêm nữa, bọ thiu cũng là một nguyên nhân, chúng nó bu vào thì cơm cũng nhanh hỏng lắm. Giờ nghĩ lại vẫn thấy ghê ghê!

Tại sao cơm để qua đêm bị thiu?

Ơ hay, cơm thiu á? Để Chú gõ cho:

• Bacillus cereus! Tên khoa học nghe oai ghê, mà nó là thủ phạm đó cháu.

• Cơm nguội mà cứ để ngoài trời nắng nóng, y như rằng vi khuẩn nó sinh sôi nảy nở.

• Tưởng tượng mà xem, một đống vi khuẩn đang tiệc tùng trong nồi cơm của mình, ghê chưa?

• Ngộ độc là có thật đó, đừng đùa. Chú nhớ hồi bé ăn cơm thiu một lần, cả đêm ôm toilet.

Tại sao không sử dụng thức ăn ôi thiu?

Cháu à, đừng bao giờ ăn đồ ôi thiu nha. Mùi tanh của cá ươn năm ngoái, vẫn còn ám ảnh chú đến tận bây giờ… Cái mùi ấy, chua chua, nồng nồng, như một giấc mơ xấu, dài lê thê, không thể nào quên.

Ăn đồ ôi thiu nguy hiểm lắm. Như mẹ chú hay nói, nó giống như một con rắn độc, ẩn mình trong vẻ ngoài tưởng chừng vô hại. Vi khuẩn, những sinh vật bé nhỏ nhưng tàn phá, sinh sôi nảy nở trong đó, chờ đợi cơ hội tấn công cơ thể yếu ớt của mình.

Nghĩ lại, hồi nhỏ, chú có lần nghịch ngợm ăn phải quả mận ủ dấm ngoài vườn, ôi trời, đau bụng dữ dội, nôn mửa suốt đêm. Cả nhà lo lắng, mẹ vội vàng đưa chú đi bệnh viện. Bác sĩ nói là ngộ độc thực phẩm.

• Ngộ độc thực phẩm: Vi khuẩn trong thức ăn ôi thiu tiết ra độc tố gây hại cho sức khỏe.
• Triệu chứng: Đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, sốt… nặng hơn có thể dẫn đến tử vong.
• Hậu quả: Ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa, làm suy giảm sức đề kháng, dễ mắc các bệnh khác.
• Năm 2024: Theo thống kê, nhiều vụ ngộ độc thực phẩm liên quan đến việc sử dụng thực phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh, trong đó có đồ ôi thiu. (Dữ liệu cụ thể cần tìm kiếm từ các nguồn tin y tế đáng tin cậy.)

Đừng vì chút ham muốn nhất thời mà đánh đổi sức khỏe của mình cháu nhé. Thức ăn tươi ngon, ngon miệng bao nhiêu, ăn vào lại thấy khỏe khoắn, sảng khoái bấy nhiêu. Chú luôn muốn cháu mạnh khỏe, vui tươi. Đó là điều quan trọng nhất.

Muốn giữ thức ăn khỏi bị thiu phải bảo quản như thế nào?

Chú ơi, muốn đồ ăn không bị hỏng thì phải làm thế này này:

• Bảo quản lạnh ngay lập tức: Hôm nào đi chợ về, tầm 3 giờ chiều, mua đống đồ ăn về, mình vội vàng cho vào tủ lạnh luôn. Cái cảm giác nóng hổi của thịt gà, mùi thơm của rau còn chưa kịp ngửi đã phải nhét vào tủ, vất vả lắm. Nhưng mà mấy lần quên, để ngoài đến chiều tối mới cho vào, hôm sau thấy thịt gà có mùi rồi. Kinh khủng! Nên nhớ, bảo quản lạnh ngay sau khi mua về cực kỳ quan trọng.

• Chia nhỏ: Mình hay chia nhỏ thức ăn thừa ra các hộp nhỏ, chứ để nguyên một đống to trong tủ lạnh vừa khó tìm, vừa khó làm lạnh đều. Lúc trước, toàn để nguyên nồi canh, phải mất cả tiếng mới nguội. Giờ chia nhỏ rồi, bảo quản dễ hơn nhiều. Tủ lạnh nhà mình là loại 200 lít, mua năm nay.

• Phân loại thực phẩm: Thực phẩm sống và chín phải để riêng nhé cháu. Mình nhớ hồi năm ngoái có lần để thịt sống cạnh rau sống, sau đó cả hai bị hỏng hết, tiếc lắm. Giờ mình cẩn thận hơn nhiều rồi.

• Không để tủ lạnh đầy: Tủ lạnh chật cứng đồ ăn sẽ khó làm lạnh đều, dễ làm cho thức ăn nhanh hỏng. Mình thấy có mấy lần để quá nhiều đồ, thức ăn để ở dưới cùng bị ươn mất.

• Kiểm tra hạn sử dụng: Cái này chắc cháu cũng biết rồi nhỉ? Cái này thì quan trọng lắm, xem hạn dùng trước khi mua, để ý kỹ ngày hết hạn. Đừng tiếc tiền, đồ hết hạn vứt đi cho lành.

• Rã đông đúng cách: Đừng rã đông ở nhiệt độ phòng, dễ làm vi khuẩn sinh sôi. Mình hay dùng lò vi sóng hoặc để ở ngăn mát tủ lạnh qua đêm.

Về việc giữ nóng thức ăn: Thật ra, giữ nóng chỉ giúp thức ăn ngon hơn thôi chứ không phải giữ cho thức ăn không bị hỏng. Thức ăn để ngoài lâu vẫn bị vi khuẩn tấn công đấy.

#An Toàn Thực Phẩm #Cơm Ôi Thiu #Thực Phẩm Ôi