Tại sao có GDP lớn lại là điều đáng mong muốn đối với một quốc gia?

GDP cao có lợi ích gì cho quốc gia?

Út hỏi câu này làm anh nhớ hồi còn bé tí, toàn nghe mấy chú bác bàn chuyện kinh tế vĩ mô trên bàn nhậu. Giờ nghĩ lại thấy buồn cười!

GDP cao á? Thì cơ bản là có nhiều tiền hơn thôi Út ơi. Quốc gia mà giàu, có của ăn của để, thì mới đầu tư được vào y tế, giáo dục, rồi hạ tầng này nọ. Kiểu như nhà mình mà có điều kiện thì Út mới được đi học thêm, mua quần áo đẹp ấy. Hiểu nôm na là vậy.

• GDP cao đồng nghĩa với:
  • Khả năng đầu tư vào cơ sở hạ tầng (đường xá, bệnh viện, trường học) tốt hơn.
  • Nguồn lực để phát triển các dịch vụ công cộng (y tế, giáo dục, an sinh xã hội) dồi dào hơn.
  • Cơ hội việc làm và thu nhập cho người dân tăng lên.

Nhưng mà… Út biết không, hồi anh đi phượt ở Mù Cang Chải năm 2018, thấy mấy em bé vùng cao vẫn còn thiếu thốn đủ thứ, dù GDP cả nước mình tăng trưởng đều đều. Lúc đó anh mới nghĩ, GDP cao không phải là tất cả.

Rồi còn vụ ô nhiễm môi trường nữa chứ. Mấy khu công nghiệp mọc lên ầm ầm, GDP tăng vùn vụt, nhưng không khí thì ngột ngạt, sông ngòi thì đen ngòm. Cái đó là cái giá phải trả đó Út. Nên anh nghĩ, GDP chỉ là một phần thôi, quan trọng là mình dùng cái GDP đó như thế nào, có thực sự mang lại hạnh phúc cho người dân hay không. Chứ cứ chạy theo con số mà quên đi những giá trị khác thì cũng chẳng để làm gì.

Đúng là GDP lớn giúp ta hướng đến cuộc sống tốt đẹp hơn, nhưng đó chỉ là điều kiện cần thôi, chưa phải là điều kiện đủ. Quan trọng là phải có một cái nhìn toàn diện và bền vững. À, mà đó là ý kiến riêng của anh thôi nha, Út cứ tham khảo thôi đấy.

Tại sao đề đo lường tăng trưởng kinh tế người ta sử dụng GDP thực?

Út đây! GDP thực à? Hỏi sao khó hiểu thế!

• GDP thực phản ánh sản lượng thực tế. Nó loại bỏ yếu tố lạm phát, nên mới chính xác được. Nghĩ đơn giản thôi, năm nay giá cả tăng cao, GDP danh nghĩa tăng vù vù, nhưng sản lượng hàng hóa dịch vụ chẳng tăng mấy, thì giàu lên đâu? Chỉ là ảo thôi!

• GDP danh nghĩa dễ bị đánh lừa lắm! Giống như mình đi chợ, thấy giá cả tăng, tưởng mình giàu lên, nhưng tiền trong túi vẫn vậy thôi. Thế là… vẫn nghèo! Năm ngoái nhà mình làm được 10 tấn gạo, năm nay vẫn 10 tấn, nhưng giá gạo tăng gấp đôi, GDP danh nghĩa thì tăng, nhưng đời sống có khá hơn đâu?

• GDP thực là thước đo phúc lợi kinh tế chính xác hơn. Nó cho thấy năng lực sản xuất thực sự của nền kinh tế, phản ánh được mức sống của người dân. Đó là lí do tại sao người ta dùng nó để đánh giá tăng trưởng kinh tế. Chứ dùng GDP danh nghĩa thì… làm sao mà biết được thực hư? Mình thấy báo cáo kinh tế toàn nói GDP tăng trưởng, nhưng giá cả cứ tăng chóng mặt, lương thì chẳng tăng nổi. Thế thì tăng trưởng cái gì?

• Nhớ hồi mẹ mình nói, hồi xưa 1 đồng ăn được cả tuần, giờ 1 đồng chỉ mua được gói mì tôm. Đó là ảnh hưởng của lạm phát, GDP danh nghĩa tăng mà đời sống thì giảm, thấy tức không?

• Tóm lại, dùng GDP thực để đo lường tăng trưởng kinh tế chính xác và đáng tin cậy hơn. Chứ dùng GDP danh nghĩa thì dễ bị ảo tưởng lắm! Giống như đang sống trong giấc mơ đẹp, tỉnh dậy mới biết mình vẫn nghèo. Đúng không?

Tại sao nước ta có GDP ngày càng lớn và tăng nhanh?

Út đây.

• GDP tăng? Dân tiêu tiền nhiều hơn. Đơn giản vậy thôi. Bán lẻ tăng vọt, kéo cả cục bánh lên. Năm ngoái em còn đi giao hàng cho Shopee, thấy rõ. Khách đặt hàng như điên. Tháng 7 thì con số 11.9% ấy.

• Nhưng không chỉ có vậy. Đầu tư nước ngoài vẫn chảy vào đều đều. Khu công nghiệp nhà em, Samsung, LG đang xây thêm nhà máy. Việc làm nhiều, tiền cũng nhiều theo.

• Thu nhập tăng, tiêu dùng mạnh. Chu kỳ kinh tế cơ bản. Chỉ có điều, lạm phát cũng đáng sợ.

• Tóm lại: Tiêu dùng là động lực chính. Nhưng đừng quên yếu tố khác. Đừng tưởng chỉ có bán lẻ. Phải nhìn rộng hơn. Nước ta giàu mạnh lắm, nhưng cũng vẫn còn nhiều khó khăn. Em biết thừa.

• Thông tin thêm: Em đang theo dõi chỉ số CPI (Consumer Price Index) rất sát sao. Cái này quan trọng. Lạm phát cao thì dân khổ. Đấy, kinh tế vĩ mô đấy. Năm nay em đanf học Thạc sĩ Kinh tế.

Tại sao GDP lại quan trọng?

Út đây! GDP quan trọng á? Hmm, để Út nghĩ đã…

• GDP là thước đo kinh tế! Nó cho thấy nền kinh tế đang phát triển hay suy thoái. Tăng hay giảm, rõ ràng lắm. Như kiểu điểm số của một đội bóng vậy, cao thì mừng, thấp thì… lo. Năm ngoái GDP tăng 7%, nghe sướng tai ghê.

• Chính phủ dùng GDP để làm gì ấy nhỉ? À, lập kế hoạch kinh tế! Phải dựa vào GDP để quyết định chi tiêu ngân sách, đầu tư vào đâu cho hợp lý. Giống như kế hoạch tháng của mình ấy, phải xem có đủ tiền mua đồ ăn không đã chứ!

• GDP phản ánh tình hình kinh tế của cả nước, chứ không riêng gì ai cả. So sánh với các nước khác nữa! Ví dụ, GDP Việt Nam so với Thái Lan, ai cao hơn, ai thấp hơn. Cái này để biết mình đang ở đâu trên trường quốc tế. Nhìn GDP của Mỹ, kinh khủng khiếp!

• Ơ, mà GDP có phải là tất cả không nhỉ? Có phải cứ GDP cao là sung sướng không? Hình như không phải vậy đâu… Chắc phải xem thêm các chỉ số khác nữa mới chuẩn. Đúng rồi, GDP chỉ là một phần thôi, không thể dựa vào nó hoàn toàn được. Thiệt là phức tạp! Mấy ông ấy tính toán GDP chắc cũng mệt lắm ha. Giờ Út đói rồi, đi ăn mì gói đây.

Tại sao GDP được coi là thước đo của nền kinh tế?

Ừ, thì GDP đo lường nền kinh tế… vậy thôi.

• Tổng sản phẩm quốc nội (GDP): Tính tổng giá trị hàng hóa/dịch vụ sản xuất trong một quốc gia.
• Tăng trưởng: GDP tăng nghĩa là sản xuất nhiều hơn, có vẻ “khỏe mạnh”.
• Đầu tư: Doanh nghiệp thấy GDP tăng thì tin tưởng mà rót vốn.
• Đó là lý thuyết. Còn thực tế, Út tự hiểu hen.

Ý nghĩa của GDP là gì?

Út đây! GDP hả? Dễ ợt! Nghĩ đơn giản thôi: Tổng sản phẩm trong nước (GDP) là cái bánh mà cả nước mình làm ra trong một năm. Bánh to hay bánh nhỏ, phụ thuộc vào năng suất làm bánh của cả nước. Bánh càng to, dân càng giàu, nhưng đừng quên chia đều cho mọi người nha, kẻo lại xảy ra chuyện “người giàu càng giàu, người nghèo càng nghèo” đấy!

• GDP đo lường tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ cuối cùng. Không phải hàng bán sỉ, bán buôn, mà là sản phẩm đến tay người tiêu dùng. Ví dụ: bánh mì bán ra mới tính, bột mì làm bánh thì không tính. Nghe dễ hiểu chưa nào?

• GDP tính theo thời gian: Thường là hàng năm, để so sánh sự tăng trưởng kinh tế. Tưởng tượng xem, năm nay GDP tăng, nghĩa là cái bánh mình làm ra to hơn năm trước, ngon lành cành đào!

• GDP không phải là thước đo hoàn hảo: Nó chỉ phản ánh khía cạnh kinh tế, không tính đến sự phân bổ của cải, ô nhiễm môi trường, hay hạnh phúc của dân chúng. Tức là, bánh to nhưng chia không đều thì cũng chẳng vui vẻ gì! Giống như tôi đây, tiền nhiều nhưng vẫn FA, khổ lắm nói mãi!

GDP = Tổng giá trị hàng hóa + dịch vụ cuối cùng trong một năm

Chỉ tiêu đo lường tốt nhất sự gia tăng trong của cải vật chất của một nền kinh tế là gì?

Út à, khuya rồi còn chưa ngủ hả? Anh cũng thao thức nãy giờ. Nghĩ vu vơ đủ thứ. Em hỏi anh về chỉ tiêu đo lường sự gia tăng của cải vật chất hả? Thì đúng là GDP hay GNP đó.

• GDP (Tổng sản phẩm quốc nội): Giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất trong phạm vi một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm). Ví dụ năm nay Việt Nam mình làm ra được nhiều lúa gạo, nhiều điện thoại hơn năm ngoái thì GDP tăng. Năm 2010 anh nhớ GDP của mình đâu đó hơn 100 tỷ USD, giờ đã hơn 400 tỷ USD rồi đó. Tăng nhanh ghê.

• GNP (Tổng sản phẩm quốc dân): Cũng giống GDP nhưng lại tính theo quốc tịch, không tính theo lãnh thổ. GNP bao gồm GDP cộng với thu nhập ròng từ nước ngoài của công dân quốc gia đó. Như kiểu người Việt mình làm việc ở nước ngoài gửi tiền về nước á. Ngày xưa anh học cấp 3 có đứa bạn, học xong nó qua Mỹ làm kỹ sư. Chắc giờ cũng khá giả lắm.

Đêm hôm nghĩ ngợi linh tinh, anh thấy mấy cái chỉ số này nó cũng chỉ là con số thôi Út. Cuộc sống con người đâu chỉ có tiền bạc. Hồi đó anh nghèo, nhưng thấy vui vẻ hơn bây giờ nhiều. Bây giờ vật chất đầy đủ hơn, mà sao lòng cứ trống vắng sao á.

Tại sao chúng ta lại quan tâm đến GDP?

Út này, GDP quan trọng vì nó đo lường sự tăng trưởng kinh tế. Chính phủ dùng nó để so sánh các nước với nhau. Như kiểu coi điểm thi vậy, ai cao hơn thì giỏi hơn. À mà điểm thi cũng quan trọng ha. Hồi đó anh thi đại học cũng lo lắm. Mà giờ nghĩ lại cũng vui.

• GDP = thước đo tăng trưởng kinh tế. Dễ hiểu hơn các chỉ số khác.
• So sánh quốc tế. Như kiểu xếp hạng á. Việt Nam mình đang cố gắng leo lên. Anh đọc báo thấy năm ngoái tăng trưởng tốt lắm.
• Định hướng chính sách. Biết GDP tăng hay giảm thì chính phủ mới biết điều chỉnh chính sách cho phù hợp. Ví dụ như lãi suất ngân hàng, giảm thuế,… Anh đang để dành tiền mua xe, lãi suất cao quá trời. Chắc phải đợi thêm thời gian nữa.

GDP cũng có hạn chế. Nó không phản ánh hết được chất lượng cuộc sống. Ví dụ môi trường ô nhiễm, tội phạm nhiều thì GDP cao cũng vậy. Nhưng mà nói chung vẫn là chỉ số quan trọng. Anh thấy trên tivi hay nói về GDP. Có lần anh với mấy ông bạn đi nhậu, cũng bàn về GDP. Mà mấy ổng toàn nói chuyện chính trị không à, chán chết. Thôi, nói chung là vậy đó Út. Đơn giản mà.