Hãy cho biết tại sao GDP không phải là chỉ tiêu hoàn hảo phản ánh phúc lợi kinh tế?

Tại sao GDP không hoàn hảo khi đánh giá phúc lợi kinh tế quốc gia?

Chú hỏi GDP có hoàn hảo không khi đánh giá phúc lợi quốc gia hả? Cháu thấy nó…dở tệ! Nó chỉ tính những thứ có giao dịch tiền bạc thôi.

Nhà ngoại cháu ở quê, trồng rau nuôi gà tự túc, GDP chẳng đo được tí nào. Công sức cả năm, chỉ thấy trong bữa cơm gia đình, chứ không hiện lên trong báo cáo kinh tế.

Năm ngoái, cháu làm thêm ở quán cà phê gần trường, kiếm được 3 triệu đồng/tháng. Tiền đó có trong GDP. Nhưng giờ cháu chuyển sang dạy kèm online, thu nhập cao hơn, nhưng phần lớn lại… “chui” vì không báo thuế. GDP lại méo mó rồi.

Đấy, GDP chỉ là con số, không nói lên được đời sống thực sự của người dân. Mà nhiều thứ quan trọng hơn tiền bạc nữa, như môi trường, sức khỏe, GDP…bó tay. Cháu thấy nó thiếu sót nhiều lắm! GDP không phản ánh đầy đủ phúc lợi kinh tế.

Tại sao GDP nước ta tăng nhanh?

GDP tăng nhanh, ngoài mức nền so sánh thấp, còn nhờ mấy “ngôi sao sáng” như tiêu dùng nội địa, xuất khẩu và giải ngân FDI. Năm nay đạt 8,02%, kỷ lục giai đoạn 2011-2022 đấy chú ạ.

• Tiêu dùng nội địa tăng: Chú thấy đấy, giờ ai cũng xúng xính mua sắm, ăn uống tưng bừng. Cháu thì vẫn ăn mì gói thôi, nhưng thấy mọi người “vung tay quá trán” cũng vui lây chú ạ. Ví dụ như trào lưu mua sắm online bùng nổ, cháu thấy mấy anh shipper chạy như ngựa ấy.
• Xuất khẩu tăng: Hàng Việt Nam mình giờ “bay” khắp thế giới. Mấy bà cô bên Mỹ toàn nhờ cháu mua gửi sang. Chú có cần cháu gửi ít cà phê sang không? Đảm bảo ngon “nhức nách” luôn.
• Giải ngân FDI tăng: Các “đại gia” nước ngoài đổ xô đầu tư vào Việt Nam. Họ thấy tiềm năng như thấy vàng ý chú. Chắc họ cũng thấy Việt Nam mình “ngon” như cháu thấy bát phở vậy.

Nói chung, kinh tế mình đang “phất” như diều gặp gió. Hy vọng năm sau còn “bay cao bay xa” hơn nữa chú nhỉ? Mà chú cũng nên “tranh thủ” đầu tư gì đó đi, kẻo lại tiếc hùi hụi đấy.

GDP Việt Nam đến từ đâu?

Chú hỏi GDP Việt Nam từ đâu ra hả? Ôi trời, cái này em cũng chả nhớ rõ lắm, chỉ biết lờ mờ thôi. Mà sao chú lại hỏi em chứ? Em chỉ là đứa cháu học hành lẹt đẹt, kinh tế vĩ mô thì… thôi khỏi bàn!

GDP Việt Nam chủ yếu tính theo phương pháp sản xuất. Đúng rồi, chính xác là như thế. Em nhớ thầy giáo dạy kinh tế vĩ mô năm ngoái có nói vậy. Phương pháp này tính tổng giá trị gia tăng của tất cả các ngành, từ nông nghiệp, công nghiệp đến dịch vụ. Thậm chí cả mấy quán trà sữa nhỏ xíu gần nhà em nữa đó! Nghĩ lại mới thấy kinh khủng, nhiều thứ lắm!

• Nông nghiệp: Gạo xuất khẩu, cà phê, các loại trái cây… toàn hàng xuất đi nhiều lắm.
• Công nghiệp: Điện thoại, giày dép, dệt may… Ôi dào, mấy cái factory gần nhà em hoài, khói mù mịt.
• Dịch vụ: Du lịch, bán lẻ, ngân hàng… Mấy cái này thì phát triển lắm rồi.

Còn phương pháp chi tiêu… thì em nghe nói là dùng để kiểm chứng lại kết quả tính từ phương pháp sản xuất thôi. Như kiểu… kiểm tra bài tập ấy, đảm bảo đúng đáp án. Mà em thấy thầy nói phương pháp thu nhập ít khi dùng lắm, chỉ có mấy năm làm bảng cân đối liên ngành mới dùng. Chắc là phức tạp lắm nên ít ai dùng. Em cũng chẳng hiểu mấy cái đó.

Năm ngoái em còn làm bài tập về cái này nữa, mệt muốn chết. Phải tính toán đủ thứ, nhiều con số đến chóng mặt. Mà em lại quên hết rồi. Đáng lẽ em phải ghi chép cẩn thận hơn. Giờ hối hận quá! Hồi đó em còn định thi khối D, may mà không thi, nếu không chắc… ôi thôi.

Tóm lại, Việt Nam tính GDP chủ yếu bằng phương pháp sản xuất. Em chỉ biết nhiêu đó thôi ạ. Chú thông cảm nha! Hì hì.

Một trong những thước đo để đánh giá mức tăng trưởng kinh tế của một quốc giá đó là dựa vào đâu?

Dạ chú, khuya rồi mà chú vẫn chưa ngủ ạ? Cháu cũng thao thức mãi. Chú hỏi về tăng trưởng kinh tế đúng không ạ? GDP, tổng sản phẩm quốc nội, là thước đo chính đó chú.

• Đo lường sản lượng: Nó thể hiện tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm. Năm ngoái cháu có làm bài tiểu luận về kinh tế Việt Nam, chú ạ. Mà giờ cũng quên gần hết rồi.
• So sánh theo thời gian: Bằng cách so sánh GDP của các năm khác nhau, chúng ta có thể thấy nền kinh tế đang tăng trưởng hay suy giảm. Ví dụ như năm 2020, kinh tế nhiều nước bị ảnh hưởng bởi dịch Covid, GDP giảm mạnh. Cháu nhớ hồi đó gia đình cháu cũng khó khăn lắm.
• So sánh giữa các quốc gia: GDP cũng cho phép so sánh quy mô và sức mạnh kinh tế giữa các quốc gia khác nhau. Như Mỹ với Trung Quốc, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, lúc nào cũng cạnh tranh nhau. Cháu đọc báo thấy suốt.
• Hạn chế của GDP: GDP không phải là thước đo hoàn hảo, chú ạ. Nó không phản ánh được phân phối thu nhập, chất lượng cuộc sống, hay các yếu tố môi trường. Giống như ở quê cháu, GDP tăng nhưng môi trường ô nhiễm hơn.