Port congestion surcharge là gì?

Bóc tách “bí ẩn” Phí PCS: Khi cảng biển “kẹt xe”

Bạn đã bao giờ nghe đến thuật ngữ “Port Congestion Surcharge” hay PCS? Nó không phải là một loại gia vị mới lạ, mà là một khoản phí phát sinh trong vận tải biển, thường được ví như “phí kẹt xe” tại cảng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về PCS, tại sao nó tồn tại và tác động của nó đến chuỗi cung ứng.

Như đã biết, trong vận tải biển, thời gian là vàng bạc. Mỗi ngày tàu nằm chờ tại cảng đều đồng nghĩa với việc chủ tàu mất đi doanh thu đáng kể. Khi cảng biển bị ùn tắc, tàu phải xếp hàng chờ đợi để được cập cảng, xếp dỡ hàng hóa. Tình trạng này, gọi là “port congestion”, khiến thời gian lưu lại cảng của tàu bị kéo dài ngoài dự kiến, phát sinh thêm chi phí nhiên liệu, nhân công, và quan trọng nhất là làm chậm trễ lịch trình vận chuyển.

Để bù đắp phần chi phí phát sinh ngoài dự kiến này, các hãng tàu áp dụng phụ phí PCS. Nói một cách dễ hiểu, PCS chính là khoản tiền mà chủ hàng phải trả thêm cho hãng tàu do sự chậm trễ gây ra bởi tình trạng ùn tắc tại cảng xếp hoặc dỡ hàng. Mức phí PCS không cố định, phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng ùn tắc, loại tàu, và cảng biển cụ thể.

Vậy, nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng ùn tắc cảng biển và phát sinh phí PCS? Có rất nhiều yếu tố tác động, bao gồm:

• Sự tăng trưởng đột biến của thương mại toàn cầu: Khi lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường biển tăng cao, áp lực lên hệ thống cảng biển cũng tăng theo.
• Thiếu hụt cơ sở hạ tầng: Một số cảng biển chưa được đầu tư phát triển đầy đủ, thiếu cầu cảng, kho bãi, thiết bị xếp dỡ hiện đại, dẫn đến quá tải.
• Thiên tai và sự cố bất ngờ: Bão, lũ lụt, dịch bệnh, hay sự cố kỹ thuật cũng có thể làm gián đoạn hoạt động của cảng biển.
• Các vấn đề về thủ tục hải quan: Thủ tục phức tạp, chậm trễ cũng góp phần làm gia tăng thời gian lưu lại cảng của tàu.

Phí PCS không chỉ ảnh hưởng đến chủ hàng mà còn tác động đến toàn bộ chuỗi cung ứng. Nó có thể làm tăng giá thành sản phẩm, gây khó khăn cho doanh nghiệp và người tiêu dùng. Do đó, việc tìm kiếm giải pháp giảm thiểu ùn tắc cảng biển là một bài toán cấp bách, đòi hỏi sự hợp tác của nhiều bên liên quan, từ chính phủ, các hãng tàu, đến các chủ hàng. Việc đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng cảng biển, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý logistics, đơn giản hóa thủ tục hải quan… là những giải pháp cần được ưu tiên triển khai để giảm thiểu tình trạng ùn tắc cảng biển và hạn chế phát sinh phí PCS.