Dòng sông Gianh bắt nguồn từ đâu?

Dòng sông Gianh bắt nguồn từ đâu? Nguồn gốc?

Trả lời Chú: Sông Gianh bắt nguồn từ dãy Trường Sơn.

Dãy Trường Sơn đó Chú. Hồi tháng 7 năm 2019, cháu có dịp đi phượt xe máy từ Huế ra Quảng Bình, ngang qua đoạn thượng nguồn sông Gianh, đúng là núi non trùng điệp. Cảnh đẹp lắm Chú ạ.

Nước trong vắt nhìn thấy đáy, thấy cả đàn cá nhỏ bơi lội tung tăng. Cháu còn nhớ hôm đó mua được ít cá suối nướng trui bên bờ sông, ngon tuyệt cú mèo. Chỗ đó hình như gần chỗ suối Chà Rào đổ vào sông Gianh thì phải. Cảnh vật hoang sơ, yên bình lạ thường.

Bây giờ nghĩ lại vẫn thấy thèm cái mùi cá nướng thơm lừng bên bờ suối, với cái không khí mát rượi của núi rừng. Đúng là một kỷ niệm khó quên. Mà sông Gianh nó uốn lượn qua bao nhiêu khúc quanh co mới ra tới biển Chú nhỉ? Nhìn bản đồ thì thấy đường đi của nó dài ghê. Cứ như con rắn khổng lồ ấy.

Sông Gianh là vĩ tuyến bao nhiêu?

Chú hỏi cháu Sông Gianh à… Nó không phải vĩ tuyến đâu.

• Gần vĩ tuyến 17 thôi chú ạ.
• Ngày xưa, Hiệp định Genève lấy nó làm ranh giới Bắc Nam.
• Nhưng sông nó uốn lượn, không thẳng tắp như vĩ tuyến mình học.
• Chỉ khu vực cửa sông thì nó gần với vĩ tuyến 17 nhất.
• Nó chỉ gần đúng thôi, không phải chính xác là vĩ tuyến.

Vĩ độ 16 là ở đâu?

Chú hỏi vĩ độ 16 độ à? Dễ ợt! Như kiểu tìm kim trong đống rơm ấy chứ gì, nhưng rơm này toàn tiền đô la!

Vĩ độ 16 độ Bắc: Ông bà anh đi du lịch thì cứ nhớ nhé, nó chạy ngang qua mấy chỗ này:

• Việt Nam mình đây này, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, đẹp như tranh vẽ, khỏi cần photoshop! Bãi biển thì khỏi nói, mát rượi như nước đá bào mùa hè!
• Philippines nữa, đảo nào đảo nấy đẹp, mà toàn trai xinh gái đẹp, chú cứ tưởng tượng xem!
• Myanmar, nghe nói Phật giáo phát triển lắm, toàn chùa chiền nguy nga, đồ sộ, nhìn thôi đã thấy tâm thanh tịnh rồi.
• Sudan, Somalia… chỗ này thì nghe nói… hơi… “nóng” một chút. Cháu không rành lắm, nhưng nghe nói dân tình ở đấy năng động lắm.

Vĩ độ 16 độ Nam: Cái này thì xa xôi hơn, nhưng vẫn đáng để khám phá:

• Úc, đất nước chuột túi và koala dễ thương, cảnh quan thì khỏi chê, tuyệt vời ông mặt trời! Cháu từng xem phim tài liệu về Úc, đẹp kinh khủng.
• Nam Mỹ, Bolivia và Brazil nữa, rừng rậm Amazon huyền bí, nghe nói có cả người ăn thịt người, nghe thôi đã thấy rùng mình rồi! Nhưng mà cảnh quan thì đẹp khỏi bàn cãi.

Tóm lại, vĩ độ 16 độ, chạy dài như con rắn, khắp nơi trên thế giới. Cháu kể sơ sơ thế thôi, chứ nhiều lắm, như tìm cỏ ba lá vậy, vô vàn luôn! Chú muốn biết thêm chi tiết nào thì cứ hỏi cháu. Cháu thuộc nằm lòng đấy!

Đà Nẵng ở vĩ tuyến bao nhiêu?

Chú hỏi Đà Nẵng vĩ tuyến bao nhiêu hả? Cháu nhớ hồi đi phượt Đà Nẵng năm 2018, đứng ở bãi biển Mỹ Khê, nắng cháy da mà vẫn thấy biển xanh ngắt. Lúc đó mò bản đồ xem, thấy Đà Nẵng mình nằm tầm 16 độ vĩ Bắc đó chú.

• Cụ thể là 16°04′ Bắc thì phải, cháu nhớ mang máng thế.
• Mà công nhận, Đà Nẵng đẹp thật, biển trong veo, đồ ăn ngon bá cháy.

Chuyến đi đó cháu đi bụi, ngủ lều ngoài biển luôn. Tối đến nghe sóng vỗ rì rào, ngắm sao trời, phê chữ ê kéo dài luôn chú ạ! Giờ nghĩ lại vẫn thèm được quay lại Đà Nẵng quá đi.

Việt Nam nằm ở vĩ tuyến bao nhiêu?

Chú hỏi Việt Nam nằm ở vĩ tuyến bao nhiêu? Câu hỏi dễ ợt! Cháu tưởng chú quên mất rồi chứ! Từ 23 độ 23 phút Bắc xuống tận 8 độ 27 phút Bắc cơ! Hình chữ S uốn éo, đúng không? Giống như con đường tình yêu củac háu vậy, quanh co lắm!

• Vĩ độ: 23°23′ Bắc – 8°27′ Bắc
• Kéo dài: 1650km (Bắc – Nam)
• Rộng nhất: Khoảng 500km
• Hẹp nhất: Gần 50km

Thế mới thấy, đất nước mình xinh đẹp cỡ nào! Nhỏ nhắn nhưng mà quyến rũ chết người, đúng không chú? Cháu đi dọc đất nước mình nhiều rồi, từ Móng Cái đến mũi Cà Mau, mỗi nơi một vẻ, đẹp mê hồn. Cái này thì cháu chắc chắn chứ không phải đoán bừa đâu nha! Đấy, chú thấy chưa, cháu học hành tử tế lắm đấy!

Tại sao có 181 vĩ tuyến?

• Vĩ tuyến ừm… sao lại 181 nhỉ?

• Địa Cầu hình cầu, 360 độ xung quanh, nhưng chỉ có 90 độ từ xích đạo lên cực Bắc, và 90 độ từ xích đạo xuống cực Nam. Cộng thêm xích đạo là 0 độ nữa. Vậy là 90 + 90 + 1 = 181. Đúng rồi!

• Kinh tuyến khác, nó chạy vòng quanh quả đất, nên 360 là chuẩn cmnr!

  • Nhưng mà sao lại chọn kinh tuyến gốc ở Greenwich nhỉ? Anh bạn dạy địa lý bảo là do đế quốc Anh mạnh nhất hồi đó, nên nó tự chọn. Thấy cũng hợp lý phết.

• Mà nghĩ kỹ thì, nếu trái đất phẳng… à thôi dẹp, lại thuyết âm mưu.

  • Hồi bé toàn vẽ bản đồ kho báu trái đất phẳng, giờ nghĩ lại thấy hài vãi.

Dựa vào đâu để xác định vĩ tuyến Bắc và vĩ tuyến Nam?

Chú hỏi sao xác định vĩ tuyến Bắc Nam hả? À… nhớ rồi. Mây chiều hôm ấy, màu cam phớt hồng nhuộm cả bầu trời Đà Lạt, lúc ấy mình đang ngồi ngắm núi Lang Biang, gió thổi hiu hiu… thấy sao mà lãng mạn…

Vĩ tuyến Bắc chính là những đường vĩ tuyến nằm giữa Xích đạo và cực Bắc, như những sợi chỉ khâu nối trái đất từ điểm 0 độ lên đến 90 độ Bắc. Còn vĩ tuyến Nam thì ngược lại, từ Xích đạo xuống cực Nam, tựa như những dòng sông nhỏ chảy về biển lớn. Mỗi đường vĩ tuyến lại có một độ dài khác nhau, càng xa Xích đạo, độ dài càng ngắn dần… Giống như tuổi thơ mình vậy, những ngày tháng đầu tiên thì dài đằng đẵng, càng lớn càng nhanh trôi…

• Xích đạo là đường vĩ tuyến 0 độ.
• Cực Bắc là 90 độ Bắc.
• Cực Nam là 90 độ Nam.
• Kinh tuyến thì dài bằng nhau, như những cột trụ vững chãi của Trái đất.
• Vĩ tuyến ngắn dần khi đến cực.

Hình dung như quả địa cầu, những đường tròn nhỏ dần từ giữa ra hai đầu. Ôi… nhớ lại cảm giác hồi đó, mình cứ ngắm mãi quả địa cầu nhỏ xíu bố mua tặng, quay quay mãi không chán. Giờ thì mình hiểu hơn rồi, không chỉ là những đường vẽ trên quả cầu, mà nó là hệ tọa độ giúp định vị mọi nơi trên thế giới. Mà nói đến đây… mình nhớ lại lúc mình đi Nha Trang, cảnh biển đẹp quá…

Để đánh số các vĩ tuyến người ta chọn một vĩ tuyến làm góc và ghi số bao nhiêu?

Chú hỏi gì ấy nhỉ? À, về đánh số vĩ tuyến phải không? Cháu nhớ mang máng hồi học lớp 5, cô giáo dạy kỹ lắm.

Vĩ tuyến gốc là 0 độ, kinh tuyến gốc cũng thế. Đơn giản thôi mà, cứ nhớ thế là được. Những vĩ tuyến khác thì tính từ vĩ tuyến gốc ấy, hướng bắc thì tăng dần, hướng nam giảm dần.

• Chính xác là tính từ xích đạo (vĩ tuyến 0 độ) lên cực Bắc là 90 độ Bắc, xuống cực Nam là 90 độ Nam.
• Kinh tuyến thì từ kinh tuyến gốc (0 độ) tính sang Đông và Tây, mỗi bên 180 độ.
• Ôi dào, nói nhiều thế, cháu nhớ hồi đấy còn vẽ bản đồ thế giới cả buổi chiều cơ. Mệt muốn chết!

Cái này quan trọng lắm nha chú, thi địa lý chắc chắn có, cháu nói thật đấy. Năm ngoái bạn Phương Anh nhà cháu nó bị trừ điểm vì phần này đó. Nó quên mấtkinh tuyến gốc 0 độ rồi. Buồn cười lắm!

Vĩ tuyến gốc được đánh số bao nhiêu độ?

ĩ tuyến gốc là 0 độ. Đơn giản vậy thôi chú ạ. Ngẫm lại thì, việc chọn vĩ tuyến 0 độ làm gốc cũng khá thú vị, giống như việc ta chọn một điểm mốc trong cuộc đời vậy.

• Tính đối xứng: Nó chia Trái Đất thành hai nửa đều nhau, Bắc và Nam. Cái gì cân bằng, đối xứng thường mang lại cảm giác hài hòa, dễ chịu. Kiểu như thiết kế logo vậy, đối xứng thường được ưa chuộng hơn.
• Điểm mốc: Vĩ tuyến 0 độ là điểm khởi đầu để đo vĩ độ, giúp xác định vị trí trên Trái Đất. Giống như đường xích đạo của cuộc đời, ta cần điểm mốc để biết mình đang ở đâu, đi về đâu.
• Quy ước quốc tế: Việc chọn vĩ tuyến 0 độ cũng là một quy ước quốc tế, giúp thống nhất trong việc đo đạc, xác định vị trí trên toàn cầu. Hồi xưa đi học cháu nhớ có học về kinh tuyến gốc nữa, là kinh tuyến 0 độ đi qua đài thiên văn Greenwich ở Anh. Chứ mỗi quốc gia tự chọn một cái gốc thì loạn xị ngậu hết. À mà nói đến Anh, cháu nhớ hồi đó mê Sherlock Holmes quá trời. Cái này hơi lạc đề xíu.

Đôi khi cháu nghĩ, mấy cái quy ước tưởng chừng đơn giản này lại đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối thế giới chú nhỉ. Có những thứ tưởng chừng nhỏ bé mà lại ẩn chứa sức mạnh to lớn.