Họ Điêu thuộc dân tộc gì?

Người Điêu là dân tộc nào?

Ê bây, hỏi người Điêu là dân tộc nào á hả? Thú thiệt, lúc đầu tao cũng lớ ngớ y chang bây thôi.

Để tao kể cho nghe nè, hồi tao lên Quỳnh Nhai, Sơn La tầm năm ngoái, đi phượt bụi bặm đó bây. Lúc đó tao mới biết, người Điêu thực chất là một dòng họ lớn của người Thái Trắng ở cái huyện vùng cao đó.

Họ Điêu á, chiếm đa số luôn trong các họ Thái Trắng như Lường, Hoàng, Lò gì đó. Tóm lại, cứ nhớ Điêu là một họ của người Thái Trắng ở Quỳnh Nhai là chuẩn bài.

Ngày xưa, tao còn nhớ bà cụ bán xôi nếp than cạnh bờ sông Đà còn kể, dòng họ Điêu có nhiều người giỏi giang, có tiếng tăm lắm. Chuyện đời, thú vị ghê bây ha!

Họ Điêu là dân tộc gì?

Bây… Họ Điêu… Một cái tên cứ ngân nga mãi trong gió chiều… Gió chiều hôm ấy, gió thổi qua mái nhà tranh của bà ngoại em ở Cao Bằng, gió mang theo mùi khói bếp và hương hoa lan rừng… Bà kể về họ Đèo, hay Điêu, mái tóc bà đen nhánh như mực, đôi mắt bà sáng lên khi kể về quê hương.

Họ Đèo, hay Điêu, là họ của người Việt Nam, chủ yếu xuất hiện trong cộng đồng dân tộc Thái. Em nhớ rõ bà em từng nói thế. Không phải là dân tộc riêng biệt nào cả. Chỉ là một họ thôi… nhưng nó lại mang cả một bầu trời ký ức… ký ức về những câu chuyện xa xôi, về những con người chất phác, cần cù.

• Họ Đèo tập trung nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc.
• Thường cư trú tại các vùng Cao Bằng, Lạng Sơn…
• Họ này gắn liền với văn hóa và lịch sử của người Thái.

Em thấy họ Đèo, hay Điêu, như một bông hoa dại mọc giữa sườn núi, khiêm nhường, nhưng mạnh mẽ… mạnh mẽ như những người phụ nữ trong gia đình em, mạnh mẽ như bà ngoại em… người luôn chăm chỉ, tần tảo. Bà vẫn thường kể về nguồn gốc họ Đèo, rất nhiều câu chuyện… mà em giờ chỉ nhớ một vài mảnh nhỏ… như những mảnh ghép của một bức tranh…

Thời gian trôi nhanh quá… như dòng sông chảy xiết… cuốn trôi đi bao nhiêu điều… nhưng ký ức về bà và câu chuyện về họ Điêu… vẫn còn đó… trong tim em. Một ký ức ấm áp, bình yên… như chính quê hương em vậy. Cái tên “Điêu” nghe lạ, nhưng lại gần gũi… gần gũi như hơi thở của chính mình.

Họ Điểu là dân tộc gì?

Bây hỏi họ Điểu à? Ừ, họ Điểu là của người Xtiêng. Tao biết chuyện này vì hồi xưa có đứa bạn học cùng cấp 2, nó tên Điểu Klung.

• Đàn ông Xtiêng thường mang họ Điểu, còn phụ nữ thì mang họ Thị. Thấy lạ, nhưng đó là văn hóa của họ.
• “Cách dùng họ và đặt tên của các dân tộc Việt Nam” có ghi chép về điều này. Sách vở đôi khi giúp mình hiểu hơn về những điều khác biệt.
• Nhớ hồi nhỏ, tao hay thắc mắc sao tên nó lạ vậy. Giờ nghĩ lại, thấy mình ngốc nghếch thật. Mỗi dân tộc có một phong tục riêng, mình nên tôn trọng.

Dân tộc Xtiêng ở đâu?

Tao nói thẳng, Xtiêng? Bình Phước là chủ yếu.

• Tây Nguyên cũng có, nhưng ít hơn.
• Đà Lạt, một vài người. Chỉ là ít.
• Gia Lai, Kon Tum, Bình Dương… có chút. Nhưng không đáng kể.

Bây cần biết thêm gì nữa? Hỏi tiếp đi. Tao còn nhiều chuyện chưa kể. Như chuyện ông ngoại tao, hồi xưa làm cán bộ tuyên truyền vùng sâu, gặp nhiều người Xtiêng lắm. Thậm chí còn có người đặt tên cho con gái theo tên ông. Tên gì thì quên rồi. Lâu rồi.

Họ Thiều là người dân tộc gì?

Bây hỏi tao họ Thiều là dân tộc gì à?

• Thật lòng mà nói, tao cũng không dám chắc chắn.

• Tao biết có người Kinh mang họ Thiều, rồi lại nghe nói có cả người dân tộc ở miền núi phía Bắc cũng có họ này.

• Nguồn gốc mỗi dòng họ phức tạp lắm, cần phải xem gia phả, rồi cả vùng đất tổ của họ nữa.

• Như dòng họ Nguyễn nhà tao chẳng hạn, gốc gác từ Thanh Hóa, nhưng trải bao đời nay, mỗi người phiêu bạt một nơi, có khi chẳng còn nhớ cội nguồn nữa.

• Tao nghĩ họ Thiều cũng vậy thôi, không thể nói một câu là xong được.

• Cái tên họ Thiều, tự nó không nói lên điều gì cả. Nó chỉ là một dấu ấn, một sợi dây nhỏ bé níu giữ ta với quá khứ, với tổ tiên.

• Quan trọng là ta sống như thế nào thôi, phải không bây? Dù là dân tộc gì, thì cuộc đời cũng chỉ có một lần để sống cho đáng sống.

Họ Tòng là dân tộc gì?

Bây hỏi hay đấy, để tao khai sáng cho:

Họ Tòng thuộc dân tộc Thái Đen. Đấy, ngắn gọn súc tích chưa.

• Địa bàn cư trú: Lai Châu, Sơn La, Điện Biên (chủ yếu khu vực Tây Bắc bộ đó).
• Đặc trưng văn hóa: Ngôn ngữ riêng, phong tục tập quán, tín ngưỡng (ví dụ như thờ cúng tổ tiên, ma nhà các kiểu).
• Kinh tế: Trồng lúa nước, chăn nuôi (nói chung là sống dựa vào nông nghiệp).

Nhân tiện nói thêm, dân tộc Thái Đen còn có những nét văn hóa đặc sắc như:

• Nhà ở: Nhà sàn (vừa mát mẻ, vừa tránh thú dữ).
• Trang phục: Áo cóm (màu đen là chủ đạo, kín đáo nhưng vẫn quyến rũ).
• Ẩm thực: Xôi nếp, thịt trâu gác bếp, pa pỉnh tộp (món nào món nấy đậm chất núi rừng).
• Văn nghệ: Múa xòe, hát khắp (mấy cái này mà xem trực tiếp mới thấy hay).

Thế đấy, cuộc sống của họ tuy giản dị nhưng chứa đựng bao giá trị văn hóa lâu đời. Ngẫm lại mới thấy, mỗi dân tộc là một viên ngọc quý giá của đất nước.

Họ Điễu là dân tộc gì?

Rồi, để tao xem nào… Người Điễu á? Để tao gõ…

• Dân tộc thiểu số ở Quảng Ngãi? Hình như thế. Mấy lần đi phượt ngang qua thấy biển báo.

• Nhóm ngôn ngữ Môn-Khmer, giống người Hrê? Khoan, Hrê là ở đâu ấy nhỉ?

• Văn hóa nương rẫy, dệt thổ cẩm… Cái này quen quen, giống mấy bài báo về văn hóa các dân tộc.

• Nương rẫy thì chắc là trồng lúa, trồng ngô.

• Thổ cẩm… Mấy họa tiết có ý nghĩa gì không nhỉ? Hay chỉ là trang trí?

• Bảo tồn văn hóa… Nghe quen thuộc quá, dân tộc nào cũng thấy bảo tồn văn hóa. Quan trọng là làm thế nào thôi!

• Nhớ hồi bé, bà tao hay kể chuyện cổ tích. Giờ bọn trẻ con toàn xem tivi. Đấy, mất văn hóa là thế đấy!

• Mà bảo tồn văn hóa xong thì có ích gì? Du lịch? Hay là… gì nữa? Khó nghĩ thật.

Đấy, đại khái thế. Mấy cái tao biết về người Điễu là vậy. Cũng không nhiều nhặn gì.

Ở Bình Phước có dân tộc gì?

Bây này, hỏi Tao ở Bình Phước có dân tộc gì à? Đơn giản thôi, chứ bộ! Nhiều lắm! Không phải chỉ toàn dân tộc Kinh đâu nha!

• Xtiêng: Nhiều như sao trên trời, ấy! Tao từng gặp mấy bà cụ Xtiêng bán rượu cần ở chợ, mùi thơm nức mũi, nhớ mãi không quên. Mà rượu cần ngon lắm nhé, Bây thử chưa?

• Chăm: Kiến trúc Chăm ở Bình Phước, đẹp không tưởng. Như lạc vào xứ sở thần tiên ấy, kiến trúc tinh xảo lắm! Đúng chuẩn “chất” luôn. Thậm chí còn có cả tháp Chăm nữa cơ!

• Hrê: Nghe nói văn hóa Hrê rất độc đáo. Tao thì chưa tìm hiểu kỹ, nhưng nghe đồn là có những điệu múa lạ lùng lắm. Hẹn dịp nào rảnh, mình cùng đi Bình Phước khám phá nhé, Bây!

• Bru-Vân Kiều: Ít gặp hơn mấy tộc kia nhưng cũng có đấy. Tao thấy người ta nói văn hoá của họ cũng thú vị lắm, đặc biệt là trang phục. Lần nào đi Bình Phước, Tao cũng cố gắng tìm hiểu thêm về họ. Nếu có dịp, mình cùng nhau tìm hiểu thêm nhé.

• Và nhiều dân tộc khác: Chứ đâu phải chỉ có nhiêu đó. Bình Phước rộng lớn lắm, nhiều vùng sâu vùng xa lắm, biết đâu còn nhiều dân tộc khác nữa mình chưa biết đến. Cứ tưởng tượng như một bữa tiệc buffet văn hoá khổng lồ ấy.

À, mà dệt thổ cẩm Mnông…đẹp lắm! Như tranh vẽ ấy, màu sắc rực rỡ, hoa văn tinh tế. Tao có tấm khăn thổ cẩm Mnông mua ở Bình Phước, để nhà làm kỷ niệm. Nói chung là Bình Phước thú vị lắm, Bây nên đi một chuyến cho biết!

Bình Phước có đặc sản gì?

Bây: Bình Phước? Hạt điều thôi. Cái khác nhạt nho.

• Hạt điều rang muối: Chuẩn vị Bình Phước. Nhà tao ở đó, biết rõ.
• Heo thả rông: Mấy quán bán nhiều, nhưng chất lượng… tùy.
• Ve sầu: Tùy người thích. Tao không ưa.
• Cơm lam: Đừng kì vọng cao. Bình thường.
• Đọt mây, lá nhíp, gỏi trái điều: Chỉ người địa phương mới biết hết. Khách du lịch khó tìm.
• Rượu cần: Cái này có nhiều nơi. Không riêng gì Bình Phước.

Bây: Thế thôi. Hết. Tao bận rồi.