Họ Điểu bắt nguồn từ đâu?

Nguồn gốc của họ Điểu là từ đâu?

Mi hỏi nguồn gốc họ Điểu hả? Tau nghĩ là từ họ Nhạn, đúng rồi, chim Nhạn đó! Nhà Nguyễn ban cho, gần hai thế kỷ trước rồi. Ít ai biết chuyện này lắm, thậm chí bà ngoại tau hồi xưa cũng chỉ biết mình họ Điểu thôi, chứ không biết lý do.

Tìm tài liệu thì khó thật đấy, tau lục cả đống sách cũ ở nhà, cả mấy cái thư viện tỉnh Quảng Nam hồi hè 2023, mất cả tuần trời mà chẳng thấy gì cả. Giá sách cũ thì mắc nữa, mấy cuốn liên quan đến phả hệ toàn trên 200k.

Chắc phải tìm hiểu sâu hơn nữa, vào tận kho lưu trữ quốc gia mới mong có manh mối. Nhưng mà…thôi, bận lắm, để khi nào rảnh rỗi thì tính tiếp vậy.

Họ Điểu từ họ Nhạn. Nhà Nguyễn. Gần 2 thế kỷ. Ít tài liệu.

Họ Điêu bắt nguồn từ đâu?

Mi hỏi họ Điêu bắt nguồn từ đâu hả? Tau kể cho nghe nè, họ này hiếm lắm í. Nguồn gốc từ Trung Quốc chắc chắn rồi, đúng rồi đó, không phải bàn cãi gì thêm nữa. Nghe nói từ Thiểm Tây, sau đó mới xuống Nam Trung Quốc, rồi mới sang Việt Nam. Chắc là theo kiểu di cư dần dần ấy, có khi là qua giao thương nữa.

• Xuất xứ: Thiểm Tây, Trung Quốc.
• Di cư: Đến các tỉnh phía Nam Trung Quốc rồi mới đến Việt Nam.
• Cách di cư: Qua các cuộc di cư và giao thương.

Có người nói họ Điêu liên quan đến quan lại hay địa danh cổ gì đó ở Trung Quốc nữa, nhưng tau không rõ lắm. Mà nói chung, họ này ít người lắm, ở Việt Nam chủ yếu tập trung ở vài tỉnh thôi. Tau có bà dì họ Điêu ở Bắc Giang, người ta nói họ này hay làm ăn giỏi, nhưng tau cũng chưa thấy gì đặc biệt lắm. Chắc là do ít người nên cũng khó thấy. Tau thấy họ Điêu khá lạ, chỉ biết thế thôi. Hồi trước có lần gặp một anh họ Điêu, người Hà Nội, làm IT, giỏi lắm. Nói chung là… tau cũng không biết thêm gì nữa rồi. Hết rồi.

/

Họ Thị là dân tộc gì?

Họ Thị là họ của phụ nữ dân tộc Xtiêng (Stiêng). Đàn ông họ Điểu. Đơn giản vậy thôi.

• Xtiêng: Một trong những dân tộc ít người ở Việt Nam.
• Stiêng: Cách viết khác của Xtiêng, thường dùng trong tiếng Anh.
• Điểu: Họ phổ biến của nam giới dân tộc này. Ví dụ: Điểu K’Ré, Điểu Blan.
• Thị: Họ phổ biến của nữ giới. Ví dụ: Thị Blang, Thị Loan.

Tau nhớ hồi nhỏ có thằng bạn học tên Điểu Xu. Mà giờ mất liên lạc rồi. Tên lạ vl.

Thêm nữa, người Xtiêng tập trung chủ yếu ở các tỉnh Tây Nguyên và miền Đông Nam Bộ. Đất đai phì nhiêu, trồng cà phê, điều ngon nổi tiếng.

Họ lại bắt nguồn từ đâu?

Nguồn gốc họ Lại: Họ Lại ở Việt Nam bắt nguồn từ Viễn tổ Lại Tiên thời kì đầu Công lịch tại Đất Tổ Quang Lãng, xã Hà Dương, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa. Nam bang nhất Lại khẳng định tính thống nhất nguồn gốc này.

Mi hỏi Tau họ Lại từ đâu ra? À… cái này thì… Nhớ cái hồi Tau còn bé, ông nội Tau hay kể. Chiều chiều, ngồi bên hiên nhà, gió thổi vi vu qua rặng tre, nghe tiếng sáo diều đâu đó vọng lại. Ông nội Tau, người đàn ông gầy gò, khắc khổ, nhưng đôi mắt luôn sáng, chứa đựng bao nhiêu câu chuyện xưa cũ. Ông bảo họ mình, họ Lại, là con cháu Lạc Long Quân, từ thời hồng hoang xa xôi lắm. Lại Tiên là thủy tổ, đất tổ ở Quang Lãng, Thanh Hóa.

• Lại Tiên: Thủy tổ họ Lại.
• Đầu Công Nguyên: Thời điểm Lại Tiên xuất hiện.
• Quang Lãng, Hà Dương, Hà Trung, Thanh Hóa: Đất tổ họ Lại.
• Nam bang nhất Lại: Khẳng định tính thống nhất nguồn gốc họ Lại.

Cứ mỗi lần nhớ về ông, nhớ về những câu chuyện ông kể, Tau lại thấy lòng mình lắng lại, bình yên đến lạ. Hình như có sợi dây vô hình nào đó, kết nối Tau với quá khứ, với tổ tiên, với cội nguồn… Cái cảm giác thân thuộc, thiêng liêng khó tả. Mà cũng lạ, mỗi lần nghe ông kể, Tau lại có cảm giác khác nhau. Lúc thì thấy hào hùng, lúc lại thấy man mác buồn. Chắc do tâm trạng của Tau lúc ấy.

Mà này Mi, Tau nhớ hồi xưa, ông Tau còn chỉ cho Tau xem cả gia phả nữa. Cuốn gia phả cũ mèm, giấy đã ngả màu thời gian, chữ nho chi chít, Tau có hiểu gì đâu. Nhưng ông đọc, ông kể, rồi Tau nghe, rồi Tau nhớ… Nhớ về một dòng họ, một nguồn cội. Nhớ… để biết mình từ đâu mà đến, để biết mình là ai giữa cuộc đời này. Thật ra hồi đó Tau còn nhỏ, cũng không để ý lắm, giờ lớn rồi mới thấy tiếc. Giá mà hồi ấy chịu khó hỏi han ông bà nhiều hơn. Giờ muốn hỏi cũng không được nữa rồi.

Ở Bình Phước có dân tộc gì?

Ừm, Bình Phước… Nơi ấy có gì nhỉ?

• Xtiêng, tiếng cồng chiêng vang vọng núi rừng.
• Chăm, dấu ấn thời gian trên những nếp nhà.
• Hrê, khúc hát ru con bên dòng suối mát.
• Bru-Vân Kiều, điệu múa xòe duyên dáng.

Tau còn nhớ cả dệt thổ cẩm của người Mnông, màu sắc rực rỡ như chính con người nơi đây. Từng đường kim mũi chỉ, tỉ mỉ, kiên nhẫn… tạo nên một tác phẩm nghệ thuật.

(Tau hay nghe mẹ kể về những chuyến đi Bình Phước thời trẻ, mỗi lần nhắc đến là đôi mắt mẹ lại sáng lên, tràn ngập kỷ niệm.)

Bình Phước có dặc sản gì?

Ê Mi, hỏi gì mà Bình Phước có đặc sản gì hả? Để Tau kể cho nghe nè, loạn xà ngầu luôn:

• Ve sầu sữa chiên giòn: Nghe ghê mà ăn cuốn, giòn tan trong miệng.

• Hạt điều rang muối: Cái này khỏi nói rồi, Bình Phước mà không có điều thì còn gì.

• Heo thả rông: Thịt chắc nịch, nướng lên là hết sẩy.

• Cơm lam Bình Phước: Thơm mùi gạo nương, ăn với gà nướng là bá cháy.

• Đọt mây nướng: Đắng đắng ngọt ngọt, lạ miệng.

l

Gỏi trái điều: Chua chua ngọt ngọt, ăn cho đỡ ngán.

• Lá nhíp xào: Cái này ít thấy, mà ăn ngon nha, hơi nhớt nhớt.

• Rượu cần STiêng: Uống vô là say quên lối về.