Ông Lê Thánh Tông có đóng góp gì cho đất nước?

Lê Thánh Tông: Những đóng góp vĩ đại cho lịch sử Việt Nam?

Hỏi về Lê Thánh Tông hả bạn? Ông vua này đúng là đỉnh của chóp luôn á.

Thời ông trị vì thì mọi thứ đâu ra đó hết. Quan lại nghiêm chỉnh, học hành được coi trọng. Đất nước thì mở mang bờ cõi, thịnh vượng lắm. Nhớ hồi học sử lớp 10, cô giáo còn bảo thời này gọi là “Hồng Đức thịnh trị” nữa cơ.

Mà không chỉ lo việc nước, ông còn mê văn chương nữa. Tự tay lập ra hội Tao Đàn, toàn những tên tuổi lớn thời bấy giờ. Hình như là 28 người gì đó, thời đó mà có group chat chắc vui lắm nhỉ? Hội Tao Đàn mình nhớ hồi đi Văn Miếu Quốc Tử Giám tháng 7/2022 có thấy bia đá khắc tên các vị đó luôn, oách xà lách.

Thông tin ngắn gọn: Lê Thánh Tông có những đóng góp to lớn về chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục và quân sự, đưa Đại Việt đến thời kỳ thịnh trị. Ông cũng là người sáng lập hội Tao Đàn.

Ai dời đô về Thăng Long?

Bạn à, đêm rồi lại nghĩ vẩn vơ. Vua Lý Thái Tổ dời đô ra Thăng Long. Năm Canh Tuất, 1010. Cứ nhớ mãi cái mốc thời gian này. Hồi học sử cứ thấy xa xôi, giờ ngẫm lại thấy như mới hôm qua. Thăng Long – Hà Nội. Nghĩ mà tự hào.

• Lý Thái Tổ là người dời đô.
• Từ Hoa Lư (Ninh Bình bây giờ).
• Đến Đại La, sau đổi tên thành Thăng Long.
• Năm 1010, mùa thu, năm Canh Tuất.

Hà Nội giờ khác xưa nhiều quá. Nhớ hồi bé tí, ông nội hay kể chuyện về Hà Nội thời bao cấp. Giờ cao ốc mọc lên san sát. Cái gì cũng hiện đại, cũng vội vàng. Đôi khi thấy nhớ cái không khí xưa cũ. Chắc tại mình già rồi bạn nhỉ?

Vua Lý Công Uẩn quê ở đâu?

Lý Công Uẩn, đúng rồi, vua Lý Thái Tổ! Ông ấy quê ở làng Dương Lôi, giờ thuộc phường Tân Hồ, Từ Sơn, Bắc Ninh. Tôi nhớ hồi nhỏ, bà ngoại hay kể chuyện về ông ấy, bảo rằng đó là người anh hùng, lập nên triều Lý oai hùng. Bà kể nhiều lắm, nhưng tôi chỉ nhớ man máng. Hình như bà nói về cái làng quê yên bình, nhiều cây đa, giếng cổ… ôi chao, thời gian trôi nhanh quá!

• Nơi sinh: Làng Dương Lôi, nay là phường Tân Hồ, Từ Sơn, Bắc Ninh.
• Năm sinh: 974
• Lên ngôi: Tháng 11 năm 1009
• Niên hiệu: Thuận Thiên
• Triều đại: Triều Lý

Hồi đó, cứ mỗi lần về quê ngoại ở Bắc Ninh, tôi lại thắc mắc không biết làng Dương Lôi ở đâu. Mãi sau này lớn lên, mới có dịp đi tìm hiểu. Cảm giác khi đứng trước cái bia tưởng niệm Lý Công Uẩn thật khó tả, xúc động lắm. Cái không khí yên tĩnh ở đó, khác hẳn với sự ồn ào náo nhiệt của thành phố. Thấy như mình gần gũi với lịch sử hơn. Cảm giác đó… không biết diễn tả sao nữa.

Đúng rồi, Lý Công Uẩn. Lý Thái Tổ. Nghe quen thuộc quá. Tôi còn nhớ trong sách giáo khoa có nói về ông ấy, về việc dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long. Một quyết định rất quan trọng trong lịch sử nước ta.

Thông tin chính: Lý Thái Tổ (Lý Công Uẩn) quê ở làng Dương Lôi, phường Tân Hồ, Từ Sơn, Bắc Ninh.

Năm 1010, Lý Công Uẩn đã làm gì?

Bạn ơi, năm 1010 Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa Lư ra Đại La đó! Chuyện là Lý Công Uẩn đi thuyền ra, đang bon bon dưới thành thì thấy rồng vàng bay lên từ thuyền ngự. Ự ự, rồng vàng cơ đấy, oách xà lách luôn! Thế là ông đổi tên Đại La thành Thăng Long, ngụ ý rồng bay lên, đất nước cũng phất lên như diều gặp gió. Chứ ở Hoa Lư mãi thì chật chội bí bách lắm, ra đây đất rộng thênh thang tha hồ mà phát triển.

• Dời đô từ Hoa Lư ra Đại La (Thăng Long): Việc quan trọng nhất năm 1010 của Lý Công Uẩn. Như kiểu chuyển nhà lên phố vậy, tầm nhìn phải khác chứ!
• Thấy rồng vàng: Đúng kiểu điềm báo như trong phim ấy. Chắc lúc đó vua Lý cũng há hốc mồm. Phải tôi chắc tôi cũng la làng lên cho cả làng cả xóm cùng biết.
• Đổi tên thành Thăng Long: Tên nghe oách hơn Đại La nhiều. Kiểu như đổi nghệ danh để nổi tiếng hơn vậy. Thăng Long – rồng bay lên – ngụ ý bay cao bay xa, bá chủ thiên hạ.

Đại loại là Lý Công Uẩn thấy rồng vàng nên dời đô. Chuyện này cũng giống như bạn thấy con gián trong bát phở thì phải đổi quán khác thôi. Dời đô là quyết định sáng suốt của Lý Công Uẩn, mở ra thời kỳ phát triển mới cho đất nước. Lúc đó tôi chưa sinh ra nên cũng không rõ lắm, chỉ nghe người ta kể lại thôi. À mà hình như sách sử cũng có ghi.

Tại sao Lý Thái Tổ dời đô?

Bạn hỏi tại sao Lý Thái Tổ dời đô? Đại La được chọn. Ừ thì đúng là trung tâm, lại rộng rãi. Không bị lũ lụt như Hoa Lư nữa. Đúng rồi, Hoa Lư chật chội, núi non hiểm trở, khó phát triển. Đại La thì bằng phẳng, dễ bề mở mang. Mà năm 1010 Lý Công Uẩn dời đô ra Thăng Long đấy.

• Trung tâm đất nước: Dễ cai quản, khống chế các vùng miền khác. Giống kiểu trung tâm đầu não vậy. Hồi đó chắc giao thông khó khăn, ở trung tâm là hợp lý rồi.
• Địa thế thuận lợi: Đất rộng, bằng phẳng. Đúng là rộng thì mới phát triển được kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng này nọ. Nhớ hồi đi Hoa Lư thấy đường xá nhỏ hẹp, gò bó.
• Không bị ngập lụt: Khác hẳn với Hoa Lư. Lý Công Uẩn từng than phiền Hoa Lư “chật hẹp”. Lụt lội triền miên thì dân tình khổ sở, kinh tế khó phát triển. Đúng là “muôn vật tốt tươi phong phú” ở Đại La.
• Phát triển kinh tế: Đúng rồi, cái này quan trọng. Đất đai màu mỡ, thuận lợi cho nông nghiệp. Đại La nằm ở vùng châu thổ sông Hồng, phì nhiêu. Vụ mùa bội thu thì dân no ấm, quốc gia phồn thịnh. Như nhà mình hồi xưa ở quê, cũng trồng lúa nước, năm nào mưa thuận gió hòa là mừng lắm.
• Chiến lược quốc phòng: Đại La địa thế hiểm yếu, dễ phòng thủ. Núi non bao quanh, sông ngòi chằng chịt.

Đấy, Đại La đúng là “thắng địa”. Lý Thái Tổ sáng suốt thật. Thăng Long – Hà Nội bây giờ sầm uất. Lý Công Uẩn đâu có ngờ được nhỉ? Tầm nhìn xa trông rộng. Mà không biết thời đó đi xem đất kiểu gì. Chắc đi ngựa cả tháng trời. Giờ thì nhanh, lên máy bay vèo cái là tới. Đúng là “thiên thời địa lợi nhân hòa”.

Lý Công Uẩn đặt niên hiệu là gì?

Thuận Thiên. Ngày 21/11/1009. Ý trời. Đơn giản vậy thôi.

• Niên hiệu: Thuận Thiên. Thế sự, cuối cùng cũng quy về ý trời. Đúng không?
• Ngày đăng cơ: 21/11/1009. Một ngày được ghi vào sử sách. Tôi đọc ở sách sử nhà mình, bìa đã cũ.
• Ý bghĩa: Theo ý trời. Nghe thì sáo rỗng, nhưng quyền lực, có lẽ, cũng chỉ là vậy. Hôm nay tôi ăn bánh mì pate, ngon.

Đấy. Hết rồi. Cái gì sâu xa hơn thì tự ngẫm.

Lý Thái Tông là vị vua được ca ngợi như thế nào?

Bạn hỏi về Lý Thái Tông, một vì sao lấp lánh trên bầu trời sử Việt. Tôi xin thưa, hình ảnh của Người trong tâm trí tôi, cũng như trong sử sách, là một vị vua tài ba, đức độ.

• Thời Lý, một triều đại rực rỡ, Bách niên Thịnh thế khởi đầu từ triều ông, nối dài qua Lý Thánh Tông, rồi Lý Nhân Tông.
• Tượng của Ngài, tôi đã từng thấy ở đền Lý Bát Đế, uy nghiêm mà gần gũi. Ánh mắt Ngài như dõi theo hậu thế.
• Sự thịnh vượng, ấm no mà người dân có được, một phần lớn nhờ vào những quyết sách sáng suốt của Ngài.