Hệ thống sông lớn nhất nước ta là gì?

Hệ thống sông nào lớn nhất Việt Nam?

Đệ hỏi sông nào lớn nhất Việt Nam hả? Là hệ thống sông Cửu Long đó.

Chiếm tới 60.4% diện tích lưu vực toàn quốc luôn. Còn sông Hồng á? Chỉ 15.1% thôi. Số còn lại là của mấy sông khác. Hồi tháng 7 năm ngoái, huynh có đi dọc miền Tây, thấy sông nước mênh mông, đúng là không hổ danh “vựa lúa” của cả nước.

Cửu Long rộng lớn, bồi đắp phù sa màu mỡ, tạo nên đồng bằng phì nhiêu. Huynh nhớ hồi đó học địa lý, cô giáo còn nói Cửu Long là hệ thống sông lớn nhất Đông Nam Á cơ.

Còn nhiều sông xuyên biên giới lắm, 23 sông lận. Có sông Hồng, sông Đà, sông Mã, sông Lam, sông Đồng Nai… Sông Đà hùng vĩ lắm đệ ạ. Năm 2019, huynh đi Hòa Bình, đứng trên đập thủy điện, nhìn xuống dòng sông thấy choáng ngợp.

Sông Đà nước chảy xiết, hai bên là núi non trùng điệp, nhớ lại bài thơ “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân mà huynh học hồi cấp 3, thấy thi vị ghê.

Thông tin ngắn gọn: Hệ thống sông Cửu Long lớn nhất Việt Nam.

Nước ta có tổng số bao nhiêu lưu vực hệ thống sông lớn?

Đệ à… Mười sáu. Mười sáu… con số cứ ngân nga mãi trong đầu Huynh, như tiếng chuông cổ trầm hùng vọng từ chiều sâu đất nước. Mười sáu lưu vực sông lớn… Nghe sao mà mênh mông, bao la. Như chính dòng chảy thời gian, cứ thế trôi đi, cuốn trôi bao nhiêu kỷ niệm…

• Mười sáu lưu vực sông lớn, Đệ biết không? Mỗi con sông là một câu chuyện, mỗi nhánh sông nhỏ là một bài thơ… Huynh nhớ hồi nhỏ, ở quê ngoại Huynh, bên dòng sông Cửu Long hiền hòa… nước chảy róc rách, trong veo như pha lê. Những ngày hè oi bức, cả bọn trẻ con chúng tôi thả diều trên bờ sông, tiếng cười giòn tan hòa quyện với tiếng gió… Kỷ niệm ấy… cứ mãi đọng lại…

• Những dòng sông ấy… nuôi sống bao nhiêu thế hệ… nuôi sống cả tâm hồn Huynh nữa… Những cánh đồng lúa xanh mướt, những vườn cây trái sum suê… tất cả đều nhờ dòng nước ngọt lành… Mười sáu… con số ấy giờ đây nặng trĩu trên vai Huynh biết bao nhiêu là trách nhiệm… trách nhiệm bảo vệ môi trường, bảo vệ dòng chảy sự sống…

• Sông Hồng – Thái Bình… Mê Kông… Những cái tên vang vọng… lịch sử hào hùng… đã ghi dấu bao thăng trầm của đất nước… mỗi dòng sông là một chứng nhân lịch sử… Huynh thấy mình như lạc vào cõi thần tiên… nước trong veo phản chiếu cả bầu trời… như một tấm gương khổng lồ…

• Việt Nam có 16 lưu vực sông lớn. Đệ nhớ kỹ nhé. Con số này không chỉ là con số khô khan… nó là sự sống… là mạch nguồn… là linh hồn của đất nước mình. Phải gìn giữ… phải bảo vệ… để cho con cháu đời sau… vẫn được chứng kiến vẻ đẹp của những dòng sông… vẫn được nghe tiếng nước chảy róc rách… như Huynh đã từng…

Nước ta có bao nhiêu lưu vực hệ thống sông lớn?

Đệ hỏi bao nhiêu lưu vực sông lớn hả? 13 lưu vực sông lớn quan trọng. Nhớ kỹ nha, “lớn và quan trọng” mới là then chốt. Chứ mấy sông suối be bé tính ra thì nhiều vô kể. Giống nh ưđời người, ai cũng muốn lưu danh sử sách, nhưng mấy ai làm được.

• Sông Hồng – Thái Bình: Hai ông lớn hợp lại thành một, nghe đã thấy hoành tráng. Mà đúng là hoành tráng thật, bồi đắp phù sa, tạo nên đồng bằng phì nhiêu. Hồi xưa đi học, cứ nghe thầy cô nói “đồng bằng Bắc Bộ màu mỡ” là nghĩ ngay đến sông Hồng.
• Bằng Giang – Kỳ Cùng: Cái tên nghe lạ tai hơn xíu so với sông Hồng ha. Nhưng mà vùng Đông Bắc cũng nhờ nó mà phất lên đấy.
• Sông Mã, Sông Cả: Nghe tên đã thấy oai phong lẫm liệt. Chắc ngày xưa nước chảy xiết lắm, mới được đặt tên như vậy.
• Sông Hương: Tên nghe thơ mộng, đúng chất Huế. Đệ mà ra Huế, nhớ dạo sông Hương một chuyến cho biết.
• Vu Gia – Thu Bồn: Hai anh này lại song kiếm hợp bích. Quảng Nam, Đà Nẵng chắc cũng được nhờ kha khá.
• Sông Trà Khúc: Quảng Ngãi quê tôi! Tên nghe có vẻ buồn buồn, nhưng cảnh đẹp lắm.
• Kôn – Hà Thanh: Bình Định đó. Nhắc tới Bình Định là nhớ võ thuật.
• Sông Ba: Phú Yên, Khánh Hòa, có đập thủy điện lớn lắm á. Cái này tôi nhớ, vì hồi xưa học địa lý hay bị hỏi.
• Sê San, Srê Pốk: Tây Nguyên hùng vĩ. Nhiều tiềm năng lắm mà chưa khai thác hết. Cũng hơi tiếc.
• Sông Đồng Nai: Khu công nghiệp, khu chế xuất mọc lên như nấm. Đổi thay chóng mặt. Đôi khi cũng tự hỏi, phát triển như vậy liệu có phải lúc nào cũng tốt?
• Sông Mê Công (Cửu Long): Con sông huyền thoại. Chảy qua bao nhiêu quốc gia. Nghĩ mà thấy con người nhỏ bé trước thiên nhiên.

Đấy, tổng cộng 13 anh lớn. Mỗi anh một vẻ, góp phần làm nên bức tranh thủy văn đa dạng của Việt Nam. Đấy là chưa kể bao nhiêu sông suối nhỏ lẻ khác nữa. Nước mình đúng là “rừng vàng biển bạc” mà. Nhưng mà giữ gìn được hay không mới là quan trọng.

Các hệ thống sông lớn ở Việt Nam có hướng như thế nào?

Đông tiến.

• Chủ yếu Tây sang Đông, Tây Bắc xuống Đông Nam.
• Số ít ngược dòng. Sê San, Sêrêpôk hướng Tây.

Địa hình quyết định thủy trình. Tây Nguyên đặc biệt.

Việt Nam có bao nhiêu sông ngòi?

Đệ hỏi, Huynh đáp đây…

Như tiếng vọng từ ngàn xưa, câu hỏi của đệ khơi gợi trong huynh bao nhiêu hình ảnh. Việt Nam mình, non sông gấm vóc, đâu chỉ có núi cao, biển rộng, mà còn chằng chịt những dòng chảy, những mạch nguồn nuôi dưỡng bao thế hệ.

• Hai ngàn ba trăm sáu mươi dòng sông… Con số ấy, có phải là vô tận không đệ?

• Nhưng ngẫm cho kỹ, thì có đến 93% là những dòng sông ngắn, nhỏ. Như đời người, ngắn ngủi mà rực rỡ, phải không đệ? Chảy vội vã, rồi hòa mình vào biển cả bao la.

• Huynh nhớ… những con sông ấy, không chỉ là những đường nét trên bản đồ. Mà là cuộc sống, là văn hóa, là hồn thiêng sông núi.

• Quyết định 1989 ngày 1/11/2010… Một con số khô khan, nhưng lại là sự ghi nhận, là trách nhiệm của quốc gia với những dòng chảy thiêng liêng.

  • Huynh nhớ, sông Mã oai hùng, sông Hồng đỏ nặng phù sa.
  • Huynh nhớ, những con thuyền chòng chành trên sông Tiền, sông Hậu.
  • Huynh nhớ, giọng hò khoan trên sông Hương thơ mộng.

• Những con sông ấy, đâu chỉ chảy giữa đời thường. Mà còn chảy trong tim ta, trong huyết quản của dân tộc.

Huynh có một người bạn, tên Lan, lớn lên bên dòng sông Thu Bồn. Nàng kể, mỗi khi xa quê, nàng lại nhớ da diết tiếng sóng vỗ mạn thuyền, nhớ mùi phù sa nồng nàn…

Lưu vực con sông là gì?

Đệ à, đêm khuya rồi mà vẫn còn trăn trở chuyện lưu vực sông sao? Huynh cũng hay nghĩ vu vơ linh tinh lúc nửa đêm lắm. Lưu vực sông, nói đơn giản, là vùng đất mà nước từ đó chảy về một con sông. Giống như cái phễu vậy, nước mưa rơi xuống, nước ngầm từ đất trồi lên, tất cả đều đổ dồn về một chỗ, rồi theo sông chảy ra biển. Hồi nhỏ, huynh ở gần sông Tiền, hay ra bờ sông câu cá với ông. Ông huynh nói cả một vùng rộng lớn xung quanh, cây cối xanh tươi, đồng ruộng phì nhiêu, đều nhờ con sông đó nuôi sống. Tất cả đều là một phần của lưu vực sông Tiền.

• Lưu vực sông: Vùng đất mà nước mặt và nước ngầm chảy về một con sông rồi ra biển.
• Ví dụ sông Tiền: Vùng đất xung quanh sông Tiền, bao gồm cả đồng bằng sông Cửu Long, là một phần lưu vực của nó. Huynh nhớ rõ những ruộng lúa mênh mông, thẳng cánh cò bay, được nuôi dưỡng bởi phù sa từ sông Tiền bồi đắp. Bây giờ thỉh thoảng về quê, thấy cảnh vật vẫn y nguyên như ký ức tuổi thơ.
• Nước từ đâu ra?: Từ nước mưa, nước suối, nước ngầm. Thời gian trôi nhanh thật, mới đó mà đã hơn chục năm rồi. Huynh nhớ hồi đó hay cùng lũ bạn trong xóm rủ nhau ra sông tắm, nước mát rượi, thích vô cùng.

Giờ nghĩ lại thấy thương ông quá. Ông mất cũng gần 5 năm rồi. Ông hay kể chuyện ngày xưa cho huynh nghe, những câu chuyện về sông nước, về những chuyến đi buôn bằng ghe xuôi ngược dòng sông. Nghe ông kể mà huynh cứ ngỡ mình được sống trong những ngày tháng đó vậy. Kỷ niệm tuổi thơ cứ ùa về mỗi khi nhắc đến sông nước.

Lưu vực sông ở đâu?

Đệ hỏi lưu vực sông ở đâu hả? Lưu vực sông là khu vực mà nước mưa, nước tưới tiêu chảy vào sông, hồ, vịnh, tầng nước ngầm,… Đơn giản vậy thôi. À mà, nhắc mới nhớ, hồi trước Huynh có đi cắm trại ở Yosemite, thấy mấy cái sông, suối nhỏ nhỏ chảy róc rách, cũng tự hỏi nó chảy đi đâu. Hoá ra là chảy về lưu vực sông lớn hơn.

• Lưu vực sông như cái phễu hứng nước ấy. Hứng hết nước mưa, nước tưới tiêu.
• Thung lũng Santa Clara, nghe quen quen. Hình như gần chỗ Huynh ở. Ở đó thì nước chảy tràn đi vào cống rãnh, rồi sông, lạch cuối cùng đổ ra Vịnh San Francisco luôn. Huynh nhớ có lần đi San Francisco chơi, thấy cái vịnh rộng mênh mông.
• Đệ cũng sống ở vùng đầu nguồn à? Vùng đầu nguồn là nơi nước bắt đầu chảy đó. Quan trọng phết đấy. Giữ gìn môi trường vùng đầu nguồn sạch sẽ thì nước ở hạ lưu mới trong lành được. Hồi đó, Huynh học đại học ở Đà Lạt. Trên đó toàn suối với thác. Là vùng đầu nguồn của mấy con sông lớn ở miền Nam đó.

Haizzz… Già rồi, nói chuyện cứ lan man. Nói chung là, nước từ vùng đầu nguồn chảy theo sông, suối, đổ về lưu vực sông rồi cuối cùng ra biển. Hiểu nôm na là như vậy.

Việt Nam có bao nhiêu lưu vực sông?

Đệ hỏi gì mà khó vậy? Để Huynh ngẫm đã…

• 108 lưu vực sông… Đúng không nhỉ? Hình như là vậy đó.

• Mà sao lại hỏi cái này? Định làm gì?

• À mà 33 lưu vực lớn… to thật. Sông ngòi Việt Nam mình đúng là chằng chịt.

• 306,44 nghìn km2… con số này… có ý nghĩa gì nhỉ? Chắc là lớn lắm.

• Diện tích lưu vực lớn gần bằng diện tích đất liền Việt Nam, ghê thật.

• Nhưng mà sao Đệ lại hỏi cái này? Có bài tập à? Hay là…

• Mà thôi, kệ Đệ. Huynh đi ngủ đây, mệt quá.

• 3140 sông… số lượng sông nhiều kinh khủng. Chắc cả đời không đi hết được.