Tại sao muỗi đốt lại sưng và ngứa?

Bí Mật Sau Cơn Ngứa “Khó Ở” Khi Bị Muỗi Đốt: Cuộc Chiến Tí Hon Trong Làn Da

Hẳn ai trong chúng ta cũng từng ít nhất một lần trải qua cảm giác khó chịu đến “phát điên” khi bị muỗi đốt. Cái cảm giác ngứa ngáy, sưng tấy khiến ta chỉ muốn gãi “tẹt ga” để rồi sau đó lại hối hận vì vết đốt càng trở nên tồi tệ hơn. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi, tại sao một vết cắn bé tí từ con muỗi lại có thể gây ra những “cơn bão” khó chịu đến vậy chưa?

Câu trả lời nằm trong một cuộc chiến tí hon, diễn ra ngay bên dưới lớp da của bạn, giữa cơ thể và một “vũ khí bí mật” mà muỗi mang theo.

Khi muỗi chọn bạn làm “bữa ăn”, chúng không chỉ đơn thuần đâm kim vào da để hút máu. Chúng còn tinh tế tiêm vào một chút nước bọt. Nước bọt này không vô hại như vẻ bề ngoài. Trong đó, có một enzyme có tên là hyaluronidase, đóng vai trò như một “kỹ sư phá dỡ” chuyên nghiệp.

Hyaluronidase có nhiệm vụ phá vỡ axit hyaluronic, một chất keo tự nhiên giúp kết nối các tế bào trong da, tạo nên cấu trúc vững chắc. Bằng cách “phá vỡ kết cấu” này, hyaluronidase giúp muỗi hút máu dễ dàng hơn, không gặp phải sự cản trở từ các mô liên kết.

Nhưng chính sự “phá hoại” này lại kích hoạt hệ thống phòng thủ của cơ thể chúng ta. Hệ miễn dịch, luôn cảnh giác với những chất lạ xâm nhập, lập tức nhận ra sự hiện diện của hyaluronidase và coi nó như một “kẻ thù”. Để chống lại “kẻ thù” này, hệ miễn dịch giải phóng histamine, một chất hóa học đóng vai trò quan trọng trong phản ứng viêm.

Histamine gây ra một loạt các hiệu ứng, bao gồm:

• Giãn nở mạch máu: Vùng da xung quanh vết đốt trở nên đỏ và nóng do máu lưu thông nhiều hơn.
• Tăng tính thấm thành mạch: Nước từ mạch máu tràn ra các mô xung quanh, gây ra hiện tượng sưng tấy.
• Kích thích các đầu mút thần kinh: Đây chính là nguyên nhân gây ra cảm giác ngứa ngáy khó chịu đến “phát điên”.

Tóm lại, cảm giác sưng ngứa mà chúng ta phải chịu đựng sau khi bị muỗi đốt không phải do bản thân vết đốt gây ra, mà là do phản ứng tự vệ của cơ thể trước sự xâm nhập của enzyme trong nước bọt muỗi. Đó là một cuộc chiến tí hon, diễn ra âm thầm nhưng lại mang đến những “hậu quả” không hề nhỏ.

Hiểu được cơ chế này, chúng ta có thể có những biện pháp can thiệp phù hợp để giảm bớt sự khó chịu, ví dụ như sử dụng các loại kem bôi có chứa antihistamine để ức chế hoạt động của histamine, từ đó làm dịu cảm giác ngứa ngáy và giảm sưng tấy. Thay vì chỉ gãi “điên cuồng”, giờ đây chúng ta đã có thể “chiến đấu” lại cơn ngứa một cách thông minh hơn, dựa trên kiến thức về khoa học và cơ chế hoạt động của cơ thể.