Tại sao ăn cà lại độc?

Mùi thơm nồng nàn của cà muối, vị mặn the hòa quyện với chút vị đắng chát đặc trưng, là một phần không thể thiếu trong ký ức tuổi thơ của nhiều người. Nhưng đằng sau sự hấp dẫn ấy là một sự thật ít ai biết đến: cà, loại quả dân dã quen thuộc, lại chứa một chất độc tiềm ẩn – solanin. Vậy tại sao ăn cà lại độc? Và liệu sự độc hại đó có thể được loại bỏ hoàn toàn?

Solanin là một glycoalkaloid, một hợp chất tự nhiên được tìm thấy trong nhiều loại thực vật thuộc họ cà, bao gồm cả cà tím, cà chua, và tất nhiên, cả quả cà chúng ta vẫn thường dùng. Hàm lượng solanin trong cà thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như giống cà, độ chín của quả, điều kiện bảo quản, và thậm chí cả điều kiện đất đai. Cà xanh, chưa chín, thường chứa lượng solanin cao hơn nhiều so với cà chín mọng, màu tím đậm.

Chính vì lượng solanin cao trong cà xanh mà việc ăn cà sống, đặc biệt là cà muối xổi chưa được ngâm đủ lâu, tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Solanin, khi được hấp thụ vào cơ thể với lượng lớn, có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau đầu, chóng mặt, và thậm chí là co giật và hôn mê trong trường hợp nghiêm trọng. Điều này giải thích tại sao ăn cà chưa chín, chưa qua chế biến đúng cách, lại có thể gây độc.

Tuy nhiên, quá trình ngâm muối truyền thống đóng vai trò quan trọng trong việc giảm bớt hàm lượng solanin trong cà. Muối, bên cạnh việc tạo ra hương vị đặc trưng, còn giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn và một phần nào đó, làm giảm nồng độ solanin. Nhưng điều này không có nghĩa là cà muối hoàn toàn vô hại. Việc tiêu thụ cà muối với số lượng lớn vẫn tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe, đặc biệt là nguy cơ ung thư dạ dày. Hàm lượng muối cao trong cà muối là tác nhân chính gây ra mối nguy hại này. Muối dư thừa trong chế độ ăn uống gây tổn thương niêm mạc dạ dày, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các tế bào ung thư.

Tóm lại, vấn đề “ăn cà có độc hay không” không phải là một câu trả lời đơn giản. Sự độc hại chủ yếu đến từ solanin trong cà xanh, chưa chín. Quá trình muối giúp làm giảm bớt nguy cơ này, nhưng không loại bỏ hoàn toàn. Nguy cơ thực sự đến từ việc tiêu thụ quá nhiều cà muối, không phải vì solanin còn sót lại, mà chính là do hàm lượng muối cao, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Vì vậy, chừng mực và sự hiểu biết về tác động của thực phẩm là yếu tố then chốt để đảm bảo sức khỏe khi thưởng thức những món ăn dân dã như cà muối.