Làm gì để cầm máu vết thương hở?

Cơn đau nhói, dòng máu đỏ tươi rỉ ra từ vết thương hở – đó là tình huống khẩn cấp đòi hỏi sự xử lý nhanh chóng và chính xác. Không phải lúc nào cũng có sự trợ giúp y tế ngay lập tức, nên việc biết cách cầm máu là kỹ năng sống còn mà ai cũng nên trang bị. Mặc dù việc “đè chặt lên miệng vết thương” thường được nhắc đến như phương pháp hiệu quả, nhưng thực tế cần có sự tinh tế và hiểu biết hơn để đạt hiệu quả tối ưu và tránh những sai lầm nguy hiểm.

Điều đầu tiên và quan trọng nhất là giữ bình tĩnh. Sự hoảng loạn sẽ chỉ làm tình hình tồi tệ hơn. Hãy đánh giá mức độ nghiêm trọng của vết thương: vết thương nhỏ, nông hay vết thương sâu, chảy máu nhiều?

Đối với vết thương nhỏ, chảy máu ít:

• Vệ sinh: Rửa nhẹ nhàng vết thương bằng nước sạch hoặc dung dịch sát trùng (nếu có). Không dùng cồn hay các chất tẩy rửa mạnh vì chúng có thể làm tổn thương thêm mô và gây khó khăn cho quá trình đông máu.
• Đắp gạc: Dùng gạc hoặc vải sạch, thấm hút tốt, đắp lên miệng vết thương. Áp lực đè lên không cần quá mạnh, chỉ cần đủ để cầm máu. Quan trọng hơn là việc giữ gạc cố định, tránh di chuyển liên tục làm vỡ cục máu đông đang hình thành. Bạn có thể dùng băng dính y tế hoặc băng vải để cố định gạc.
• Nâng cao vết thương: Nếu vết thương ở tay hoặc chân, hãy nâng cao vị trí bị thương lên cao hơn tim để giảm lưu lượng máu đến vùng bị tổn thương.
• Quan sát: Theo dõi vết thương trong vài giờ. Nếu chảy máu vẫn không ngừng hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng (sưng, đỏ, nóng, đau tăng dần), cần đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Đối với vết thương sâu, chảy máu nhiều:

• Gọi cấp cứu: Đây là ưu tiên hàng đầu. Chảy máu nhiều có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
• Đè chặt: Sử dụng gạc hoặc vải sạch, đè trực tiếp lên miệng vết thương. Áp lực cần mạnh hơn so với vết thương nhỏ, nhưng cần đảm bảo không gây thêm tổn thương. Giữ nguyên áp lực trong ít nhất 10-15 phút.
• Băng ép: Sau khi đã đè chặt, băng ép vết thương bằng băng cuộn để giữ gạc cố định và giúp duy trì áp lực. Không nên băng quá chặt, có thể gây thiếu máu cục bộ.
• Nâng cao vết thương (nếu có thể): Giúp giảm lưu lượng máu đến vùng bị thương.
• Theo dõi: Quan sát chặt chẽ các dấu hiệu sinh tồn của người bị thương như mạch, hô hấp. Chuẩn bị sẵn sàng cho việc sơ cứu thêm nếu cần thiết.

Những điều cần tránh:

• Không nên tự ý làm sạch vết thương sâu.
• Không nên chạm tay trực tiếp vào vết thương.
• Không nên dùng cồn, thuốc tím hoặc các chất khử trùng mạnh trực tiếp lên vết thương hở.
• Không nên tháo gạc nếu đã cầm máu.

Việc cầm máu vết thương hở không đơn giản chỉ là “đè chặt”. Nó đòi hỏi sự đánh giá tình huống, xử lý nhanh chóng, chính xác và biết khi nào cần sự trợ giúp chuyên nghiệp. Hiểu rõ các bước xử lý sẽ giúp bạn ứng phó hiệu quả trong các tình huống khẩn cấp và bảo vệ sức khỏe cho bản thân và người xung quanh.