Gừng trồng Đông y gọi là gì?

Gừng, vị thuốc quen thuộc trong gian bếp, cũng là một vị thuốc quý giá trong Đông y. Nhưng khi nhắc đến gừng trong bối cảnh y học cổ truyền, ta không chỉ đơn thuần gọi là “gừng”. Tên gọi chính xác và thường được sử dụng để chỉ gừng khô làm thuốc trong Đông y là Can Khương.

Từ “can” (乾) mang nghĩa khô, “khương” (薑) là gừng. Vì vậy, Can Khương chính là gừng đã được chế biến, phơi khô, giữ nguyên được những tinh túy, thậm chí còn được cho là tăng cường tác dụng so với gừng tươi. Sự khác biệt này không chỉ nằm ở trạng thái vật lý mà còn thể hiện sự khác biệt về tính chất và công dụng trong việc điều trị. Gừng tươi có tính hàn hơn, dễ tiêu hao, trong khi Can Khương, sau khi trải qua quá trình phơi khô, tính ấm được tăng cường, giữ được trọn vẹn vị cay nồng đặc trưng, giúp phát huy tối đa hiệu quả trị liệu.

Khác với gừng tươi dùng trong chế biến món ăn hàng ngày, Can Khương được sử dụng một cách bài bản, tuân theo các phương pháp bào chế riêng của Đông y, nhằm đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất. Vị cay nồng, tính ấm, cùng mùi thơm đặc trưng của Can Khương được y học cổ truyền ứng dụng rất đa dạng, từ việc ôn trung, hồi dương – tức là làm ấm bụng, hồi phục sinh khí, đến việc hỗ trợ tiêu hóa, giảm đau, chống nôn mửa. Theo lý thuyết kinh lạc, Can Khương tác động đến các kinh Tâm, Phế, Tỳ, Vị, góp phần điều hòa các chức năng của các cơ quan này.

Tóm lại, dù cùng là gừng, nhưng trong Đông y, Can Khương mới là tên gọi chính xác và chuyên nghiệp dùng để chỉ gừng khô được sử dụng làm thuốc, mang trong mình những đặc tính và công dụng vượt trội so với gừng tươi. Sự phân biệt này nhấn mạnh tầm quan trọng của quá trình chế biến trong việc tối ưu hóa hiệu quả của dược liệu.