Tại sao công ty tư nhân không được phát hành chứng khoán?

Sự khác biệt giữa doanh nghiệp tư nhân và công ty cổ phần, nằm chính ở bản chất sở hữu và cấu trúc vốn, là lý do cốt lõi giải thích tại sao doanh nghiệp tư nhân không được phép phát hành chứng khoán. Mặc dù cả hai đều là hình thức kinh doanh nhằm mục tiêu lợi nhuận, nhưng cách thức huy động vốn và phân bổ rủi ro lại hoàn toàn khác biệt.

Doanh nghiệp tư nhân, theo định nghĩa, là doanh nghiệp có vốn chủ sở hữu tập trung hoàn toàn trong tay một hoặc một nhóm nhỏ cá nhân. Chính các chủ sở hữu này chịu toàn bộ trách nhiệm về hoạt động của doanh nghiệp, từ khoản nợ cho đến lợi nhuận. Việc phát hành chứng khoán, như cổ phiếu hay trái phiếu, đồng nghĩa với việc chia sẻ quyền sở hữu và quyền lợi với các nhà đầu tư bên ngoài. Điều này trái ngược hoàn toàn với bản chất riêng tư và độc lập tài chính của doanh nghiệp tư nhân.

Nếu doanh nghiệp tư nhân được phép phát hành chứng khoán, cấu trúc sở hữu sẽ bị phá vỡ. Việc chia sẻ quyền sở hữu dẫn đến sự phân tán quyền quyết định, tiềm ẩn nguy cơ mất kiểm soát đối với các chủ sở hữu ban đầu. Hơn nữa, việc công khai thông tin tài chính theo yêu cầu của thị trường chứng khoán cũng sẽ tạo ra gánh nặng về mặt pháp lý và quản trị, không phù hợp với mô hình hoạt động đơn giản và linh hoạt của nhiều doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Tuy không được phát hành chứng khoán, doanh nghiệp tư nhân vẫn có thể tiếp cận các nguồn vốn khác. Vốn tự có, vốn vay ngân hàng, cho vay từ các tổ chức tài chính, hay các khoản vay từ bạn bè và người thân đều là những nguồn vốn phổ biến. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra một thách thức lớn: khả năng tiếp cận vốn bị hạn chế hơn nhiều so với công ty cổ phần, dẫn đến khó khăn trong việc mở rộng quy mô và cạnh tranh. Do đó, sự lựa chọn giữa tính riêng tư và khả năng huy động vốn luôn là một bài toán khó đối với các chủ doanh nghiệp tư nhân. Việc cân nhắc kỹ lưỡng giữa hai yếu tố này là chìa khóa cho sự phát triển bền vững của mô hình doanh nghiệp này.