Tá khẩu là gì?

Tá khẩu: Nghệ thuật che đậy hay sự yếu đuối của bản thân?

Từ “tá khẩu” nghe có vẻ xa lạ với nhiều người, nhưng hành vi nó miêu tả lại vô cùng quen thuộc. Không phải là một từ ngữ chính thống trong từ điển, “tá khẩu” – nếu hiểu theo nghĩa bóng – mô tả một kiểu hành xử tinh vi: sự ngụy biện, tìm cách bào chữa hoặc gán ghép trách nhiệm cho người khác nhằm né tránh hậu quả của hành động sai trái của chính mình. Nó là một dạng “lập lờ đánh lận con đen” được khoác lên mình một lớp vỏ ngôn từ bóng bảy, nhằm che giấu sự thật phũ phàng.

Khác với việc thẳng thắn thừa nhận sai lầm và chịu trách nhiệm, người “tá khẩu” lựa chọn con đường quanh co, sử dụng những lý lẽ thiếu căn cứ, thậm chí là bịa đặt, để biện minh cho hành vi của mình. Họ có thể đổ lỗi cho hoàn cảnh, cho người khác, cho vận mệnh, hay bất cứ thứ gì trừ chính bản thân. Hành động này không chỉ thể hiện sự thiếu dũng cảm để đối mặt với hậu quả mà còn phản ánh một sự thiếu tôn trọng đối với người khác và cả sự thiếu trung thực với chính mình.

Ví dụ, một người làm mất đồ của người khác nhưng lại đổ lỗi cho mèo, cho em bé, hoặc cho việc “không nhớ mình để ở đâu”. Đây chính là hành vi “tá khẩu” điển hình. Họ không dám đối diện với hậu quả của việc làm của mình, mà chọn cách che đậy bằng những lời lẽ không thuyết phục.

Tuy nhiên, “tá khẩu” không đơn thuần là sự gian dối. Đôi khi, đằng sau lớp vỏ ngụy biện đó là sự sợ hãi, là sự thiếu tự tin, là sự yếu đuối trong việc đối mặt với sự thật. Họ “tá khẩu” không hẳn vì muốn lừa dối hoàn toàn, mà có thể vì muốn bảo vệ hình ảnh của bản thân, muốn tránh sự chỉ trích hay sự phán xét từ người khác. Đây là một vấn đề tâm lý cần được nhìn nhận một cách đa chiều.

Tóm lại, dù xuất phát từ động cơ gì, “tá khẩu” vẫn là một hành vi đáng lên án. Nó không chỉ gây tổn hại đến người khác mà còn làm tổn thương chính người thực hiện hành vi đó. Sự trung thực, lòng can đảm để nhận trách nhiệm về hành động của mình mới là chìa khóa để xây dựng một mối quan hệ lành mạnh và một xã hội tốt đẹp. Tha thứ là một điều tốt đẹp, nhưng đừng bao giờ để “tá khẩu” trở thành lối thoát dễ dãi cho những sai lầm của mình.