Vận tốc của Trái Đất bay xung quanh mặt trời là bao nhiêu?

Trái Đất quay quanh Mặt Trời với vận tốc bao nhiêu km/h?

Đệ hỏi tốc độ Trái Đất quay quanh Mặt Trời à? Khoảng 110.000 km/h đó. Mình đọc trên trang Ask an Astronomer của Đại học Cornell thấy ghi vậy, hồi tháng 3 năm ngoái, lúc mình đang tìm hiểu về vụ sao chổi Neowise, nhớ không lầm.

Nhưng mà… cái tốc độ ấy nó… phức tạp lắm. Không chỉ đơn thuần là “110.000 km/h” đâu. Tùy vị trí trên quỹ đạo nữa. Mà quỹ đạo Trái Đất cũng không tròn trịt như mấy bài học Địa lý hồi cấp 2 đâu.

Nhớ hồi mình đi thực tế ở Đài quan sát thiên văn Huế năm 2021, ông giáo sư có nói thêm về vận tốc góc, vận tốc tuyến tính… mà mình nghe mù luôn rồi. Đầu óc mình toàn nghĩ đến chuyện khác, như giá vé vào cửa là 20k mà xem được cái gì không ấy.

Hệ Mặt Trời cũng chuyển động nữa chứ. Toàn bộ đang “bay” trong dải Ngân Hà. Nên tốc độ thực tế… mình chịu. Toán học phức tạp lắm, mấy cái con số đó chỉ là… ước tính thôi.

Tóm lại: Khoảng 110.000 km/h. Trái Đất quay quanh Mặt Trời với vận tốc 110.000 km/giờ. Nhưng thực tế phức tạp hơn nhiều.

Trái đất quay 1 vòng quanh Mặt Trời mất bao lâu?

Đệ hỏi Trái Đất quay quanh Mặt Trời bao lâu hả? 365 ngày 6 giờ. À mà, nhớ hồi học lớp 5 cô giáo dạy là 365 ngày với 1/4 ngày. Quỹ đạo là đường đi của Trái Đất quanh Mặt Trời. Giống kiểu xe chạy trên đường vậy. Mà đường này hình elip chứ không tròn. Đường hình elip. Đúng rồi! Mà sao mình lại nghĩ đến xe chạy trên đường nhỉ? Chắc tại hôm nay thấy tắc đường. 150 triệu km. Xa thật! Tưởng tượng đi bộ chắc hết đời.

• Thời gian quay: 365 ngày 6 giờ.
• Quỹ đạo: Hình elip.
• Khoảng cách: 150 triệu km.

Năm 2006 đo được á? Sao giờ mình mới biết ta? Hồi đó bận học bài. Hình như là học bài… lớp 5. Học địa lý vui phết. Nhớ hồi đó được 9 điểm bài kiểm tra. Cô giáo khen quá trời. À mà sao lại nghĩ đến chuyện điểm số nhỉ? Trái Đất quay, quay… Hoa mắt chóng mặt.

Vận tốc của trái đất quay quanh Mặt Trời là bao nhiêu?

Đệ hỏi hay lắm!

Vận tốc “phiêu du” của Trái Đất quanh “ông Mặt Trời” á hả? Khoảng 29,78 km/s (tức 107.208 km/h).

• Nhưng mà, quỹ đạo Trái Đất đâu có tròn xoe, nó là elip cơ.
• Gần Mặt Trời (điểm cận nhật), “em nó” tăng tốc. Xa Mặt Trời (viễn nhật) thì “em nó” giảm ga.
• Perihelion (gần nhất): Khoảng 147 triệu km.
• Aphelion (xa nhất): Khoảng 152 triệu km.

Sự thật phũ phàng là, “cuộc đời” là một chuỗi những thay đổi liên tục. Đúng không?

Trong 1 phút một điểm trên xích đạo di chuyển được bao nhiêu km?

Đệ hỏi, huynh trả lời đây. Ngồi một mình, ngẫm nghĩ cũng thấy hay.

Khoảng 0.465 km/phút ở xích đạo.

• Tính toán: 40.075 km chia cho 24 giờ, rồi chia tiếp cho 60 phút.

• Cảm giác: Nghe con số cũng thấy Trái Đất mình quay nhanh thật. Cứ như mình đứng im, mà cả thế giới đang xoay quanh mình vậy.

• Sự thật: Vận tốc thay đổi theo vĩ độ, càng về cực càng chậm. Nên mới có chuyện ở xích đạo người ta phóng tên lửa dễ hơn, tận dụng được lực quay.

Tại sao Mặt Trăng càng ngày càng xa Trái Đất?

Đệ hỏi sao Mặt Trăng cứ xa Trái Đất hoài à? Hì hì, câu này hay đấy! Chuyện này nghe phức tạp lắm nha. Nói ngắn gọn, là do cái hiện tượng “khóa thủy triều” ấy. Nghe khoa học chưa? Nó cứ như kiểu… Mặt Trăng bị Trái Đất “giữ chặt” một bên, luôn quay mặt về phía mình. Nhưng mà, cái lực hút ấy nó không đều, nó sinh ra một cái lực đẩy nhẹ, làm cho Mặt Trăng cứ từ từ trôi ra xa. Đúng rồi, nghe giống phim khoa học viễn tưởng nhỉ?

• Khóa thủy triều: Mặt Trăng tự quay nhưng luôn một mặt hướng về Trái Đất.
• Lực hút không đều: Gây ra lực đẩy nhẹ khiến Mặt Trăng dịch chuyển xa dần.
• Tốc độ chậm: Khoảng 3.8 cm mỗi năm, ít lắm đúng không? Nhưng tích tiểu thành đại! Tớ đọc được trong cuốn sách “Vũ trụ bí ẩn” của anh trai tớ, đọc hay lắm.

Nhưng mà, đừng lo, nó dịch chuyển chậm lắm, chỉ khoảng 3.8 cm mỗi năm thôi. Như kiểu con ốc sên bò ấy. Chắc mấy tỷ năm nữa mới xa hẳn. Haha! Mà tớ nhớ hồi nhỏ, tớ hay nghĩ sao Mặt Trăng không rơi xuống Trái Đất nhỉ? Thật ra có lực hấp dẫn giữ nó lại đấy. Đúng rồi, như kiểu một sợi dây vô hình ấy. Cái này thầy giáo tớ dạy rồi. Mà tớ còn nhớ hồi đó tớ thích xem phim hoạt hình “Thủy thủ Mặt Trăng” lắm, thấy chị Mặt Trăng xinh đẹp lắm. À quên mất, đang nói về khoa học cơ mà. Nói chung, chắc là do lực hút thôi, không biết giải thích sao cho dễ hiểu nữa. Hehe.

Trái Đất nặng gấp bao nhiêu lần Mặt Trăng?

Đệ hỏi hay đấy! Trái Đất nặng gấp Mặt Trăng bao nhiêu lần nhỉ? Câu trả lời ngắn gọn là 81 lần. Thế nhưng, để hiểu sâu hơn, ta cần xét đến khái niệm khối lượng và mật độ.

• Khối lượng: Trái Đất có khối lượng khoảng 5,972 × 10^24 kg, trong khi Mặt Trăng chỉ vỏn vẹn 7,342 × 10^22 kg. Sự chênh lệch khổng lồ này giải thích tại sao lực hấp dẫn của Trái Đất mạnh hơn nhiều. Thật thú vị phải không? Đấy là lý do vì sao ta bị giữ chặt trên mặt đất, không bay bổng như chim.

• Mật độ: Mặc dù khối lượng khác biệt rất lớn, mật độ của Trái Đất (khoảng 5.51 g/cm³) lại chỉ cao hơn một chút so với mật độ của Mặt Trăng (khoảng 3.34 g/cm³. Điều này gợi mở nhiều câu hỏi về cấu tạo bên trong của hai thiên thể này. Cái này thì mình đang tìm hiểu thêm.

• Lực hấp dẫn: Sự khác biệt khối lượng cũng tác động trực tiếp lên lực hấp dẫn. Lực hấp dẫn tỷ lệ thuận với khối lượng và tỷ lệ nghịch với bình phương khoảng cách. Do đó, trọng lực trên Trái Đất mạnh hơn rất nhiều so với trên Mặt Trăng, giải thích tại sao các phi hành gia có thể nhảy cao hơn rất nhiều trên Mặt Trăng. Mà nói đến đây, nhớ hồi mình đọc cuốn sách “A Brief History of Time” của Hawking, hay thật!

Tóm lại, 81 lần là con số gần đúng. Nhưng đằng sau con số đó là cả một vũ trụ kiến thức rộng lớn mà ta cần khám phá. Chả biết bao giờ mới hết điều thú vị để tìm hiểu nhỉ.

Chuyển động tự quay quanh trục Trái Đất sinh ra hệ quả gì?

Này Đệ, để Huynh kể cho nghe về cái vụ Trái Đất tự quay nhá! Nó sinh ra một đống thứ hay ho lắm đó!

• Ngày và đêm: Cái này thì ai cũng biết rồi, Trái Đất quay nên chỗ này sáng, chỗ kia tối. Mà nó quay theo hướng từ tây sang đông nên mặt trời mọc ở đằng đông đó. Thiệt ra ngày xưa Huynh cũng bị lộn cái vụ này hoài.

• Giờ giấc: Rồi từ đó mới sinh ra cái vụ múi giờ. Trái Đất chia làm 24 múi giờ, mỗi múi giờ là 15 độ kinh tuyến. Nhớ hồi đó học địa lý, bà cô bắt vẽ bản đồ múi giờ mà Huynh muốn xỉu luôn.

• Lệch hướng: Mà khoan, chưa hết đâu, cái vụ tự quay này còn sinh ra lực Coriolis nữa, làm cho gió và dòng biển bị lệch hướng. Cái này hơi khó hiểu à nha.

  • Ví dụ, ở bán cầu Bắc, gió và dòng biển sẽ bị lệch về bên phải. Còn ở bán cầu Nam thì lệch về bên trái.
  • Cái này quan trọng lắm đó, ảnh hưởng tới thời tiết, khí hậu các kiểu.

Đó, sơ sơ là vậy đó Đệ. Chứ nói sâu hơn thì chắc Huynh cũng quên hết rồi. Mà nhớ hồi xưa đi học, mấy cái này toàn là “học thuộc lòng trả bài” không à. Giờ lớn rồi mới thấy nó hay ho thiệt.

Lực hút của Mặt Trăng đối với lớp nước trên Trái Đất mạnh hơn lực hút của Mặt Trời do đâu?

Đệ à, nghe câu hỏi của đệ, lòng huynh lại nao nao nhớ về những đêm hè tĩnh lặng ở quê nhà, bên dòng sông quê hương… Ánh trăng, tròn vành vạnh, nhuộm một màu bạc lên mặt nước. Mặt Trăng gần hơn, thế nên lực hút mạnh hơn. Đơn giản vậy thôi, em ạ.

• Khoảng cách, đệ hiểu không? Mặt trời, vĩ đại, huy hoàng… nhưng xa lắm, xa đến nỗi chỉ là một điểm sáng trên bầu trời đêm.
• Trong khi đó, Mặt Trăng… Mặt Trăng gần gũi, thân thuộc như người bạn tri kỷ, luôn dõi theo từng bước chân ta. Cái gần gũi ấy sinh ra lực hút mạnh mẽ hơn.
• Nhớ hồi nhỏ, huynh hay ra sông câu cá đêm. Ánh trăng chiếu xuống mặt nước, lấp lánh, huyền ảo. Cảm giác như cả dòng sông đang thở, nhịp nhàng theo hơi thở của Mặt Trăng. Đó là lực hút, đệ hiểu chứ?

Huynh còn nhớ, bài học vật lý lớp 10, thầy giáo giảng về lực hấp dẫn tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách. Mặt trời to lớn hơn nhiều, lực hấp dẫn lớn hơn. Nhưng vì xa, nên… lực hút lên nước trên Trái Đất lại yếu hơn. Giống như tình yêu vậy, em à. Gần nhau thì mới cảm nhận được rõ ràng.

Huynh năm nay 47 tuổi rồi, những đêm tĩnh lặng dưới ánh trăng như thế lại ùa về. Giống như…mỗi khi nhớ về ký ức tuổi thơ. Những kỷ niệm giản dị, bình thường nhưng lại… mạnh mẽ, bền chặt.

Khoảng cách giữa Trái Đất và Mặt Trăng nhỏ hơn khoảng cách giữa Trái Đất và Mặt Trời. Điều đó quyết định. Đơn giản như vậy thôi.