Thiên thạch 65 triệu năm trước rơi ở đâu?

Thiên thạch 65 triệu năm trước rơi xuống đâu?

Vụ thiên thạch 65 triệu năm trước rơi xuống Chicxulub, ngoài khơi bán đảo Yucatan, Mexico.

Em biết vụ này hả, hồi đó kinh khủng lắm, xóa sổ cả lũ khủng long luôn. Anh xem phim tài liệu trên Discovery Channel thấy quả thiên thạch khổng lồ đâm xuống biển, sóng thần kinh dị dã man. Nước biển dâng cao hàng trăm mét, nhấn chìm mọi thứ.

Nói chung là anh thấy vụ này ảnh hưởng kinh khủng khiếp. Đến giờ chỗ Chicxulub đó vẫn còn dấu vết cái hố. Hồi tháng 7 năm 2019, anh có đi du lịch Mexico, tiếc là không đến Yucatan được. Thấy bảo bây giờ có tour du lịch đến tham quan miệng hố thiên thạch này đó, nghe thú vị phết. Lần sau quay lại Mexico nhất định anh sẽ đi.

Chỗ đó nó nằm ở phía đông nam Mexico, anh nhớ cái bán đảo Yucatan hình dạng như cái móng ngựa. Anh tìm hiểu thêm thấy cái tên Yucatan này nghe buồn cười, xuất phát từ tiếng Maya, dịch ra đại loại là “Tôi không hiểu anh nói gì”. Nghe ngộ phết.

Thiên thạch có giá bao nhiêu?

Em ơi, hỏi giá thiên thạch à? Trời đất ơi, cái này chả dễ trả lời chút nào! Giá nó như… giá con gái vậy, dao động thất thường kinh khủng!

Nói chung, vài đô la cho đến cả triệu đô la một gram! Ôi chao, nghe giàu sụ chưa?

• Kích thước: Cái này khỏi bàn, to đùng thì đắt, bé tí teo thì rẻ. Đơn giản như đếm tiền ấy!
• Thành phần: Đúng rồi, có kim loại quý hiếm trong đó thì… khỏi nói, giàu to! Như tìm được kho báu vậy!
• Độ hiếm: Hiếm thì đắt, nhiều như… rác thì rẻ như bèo. Chuyện thường tình mà!
• Nguồn gốc: Từ Mặt trăng hay Sao Hỏa? Ôi giời, đắt gấp trăm lần, thậm chí nghìn lần đấy! Chỉ có đại gia mới mua nổi thôi! Nhà em thì… chắc mua được cục đá vôi thôi!
• Vẻ ngoài: Đẹp long lanh thì giá cao, xấu xí thì… giá rẻ như cho. Đúng là mặt tiền quan trọng!

Thế nên, em ạ, muốn biết giá chính xác thì phải mang cục thiên thạch đó đi giám định. Hôm bữa chị họ em, cô ấy bán được một mẩu thiên thạch nhỏ xíu, tầm 10gram thôi mà được tận 5000 đô la đấy. Giàu to, to lắm!

Tại sao đá thiên thạch lại đắt?

Đắt vì hiếm, quý, khoa học.

• Hiếm: Thiên thạch “sống sót” sau khi xâm nhập khí quyển là cực kỳ hiếm. Tỷ lệ này cực thấp, khoảng < 1% thiên thạch rơi xuống Trái Đất.
• Quý: Giá trị sưu tầm cao. Một số nhà sưu tập sẵn sàng trả giá cao để sở hữu “món quà từ vũ trụ”.
• Khoa học: Chứa đựng thông tin về hệ Mặt Trời thời kỳ đầu, vật chất ngoài Trái Đất. Nghiên cứu thiên thạch có thể giải đáp nhiều bí ẩn về vũ trụ. Ví dụ, thiên thạch Allende chứa các hạt bụi tiền Mặt Trời có niên đại > 4.5 tỷ năm.

Sắt thiên thạch giá bao nhiêu?

Em hỏi anh sắt thiên thạch giá bao nhiêu hả?

Để anh kể em nghe. Hồi xưa, anh với mấy đứa bạn đi trekking ở Tà Năng – Phan Dũng. Tự nhiên vấp cục đá đen thui, nặng trịch. Lúc đầu tưởng đá thường, ai dè đem về ông già bảo “Mày lụm được vàng đó con!”. Ổng nói đó là thiên thạch sắt.

• Thiên thạch đá (chondrite), loại phổ biến, rẻ nhất: cỡ 0.5 đô/gram.
• Thiên thạch sắt: nhìn là biết liền, vỏ ngoài cháy đen, cắt ra thấy vân kim loại đẹp lắm, giá tầm 1.77 đô/gram trở lên.

Ổng còn bảo, thiên thạch sắt này hiếm hơn thiên thạch đá nhiều. Cái cục anh lụm được đem bán chắc cũng được kha khá. Nhưng mà thôi, anh để làm kỷ niệm, coi như lộc trời cho.

(Mà em biết không, sau này anh mới biết, có mấy ông còn săn thiên thạch chuyên nghiệp luôn đó. Họ có máy móc xịn, rồi còn nghiên cứu quỹ đạo các kiểu để tìm. Đúng là nghề hái ra tiền!)

Thiên thạch có tính năng gì?

Thiên thạch có tính năng gì hả em? Cung cấp dữ liệu nghiên cứu. À mà nghiên cứu gì nhỉ?

• Nguồn gốc hệ Mặt Trời. Cái này hay nè, hồi xưa học địa lý thích nhất phần này. Nhớ hồi đó còn làm mô hình hệ mặt trời bằng mấy quả bóng bàn với dây kẽm. Hồi đấy mê mấy thứ này lắm, suốt ngày đọc sách về vũ trụ. Giờ nghĩ lại thấy cũng hơi trẻ con. Mà thôi kệ, ai chẳng có một thời.
• Tìm kiếm dấu hiệu của nước. Quan trọng phết đấy. Nước là cội nguồn sự sống mà lị. Hồi xưa học sinh học, cô giáo còn bảo nước chiếm 70% cơ thể con người. Chắc tầm đó, không nhớ rõ lắm, lâu rồi. Cơ mà chắc chắn là nhiều. Uống nước nhiều tốt cho sức khỏe.
• Điều kiện lý hóa của một hành tinh. Cái này thì hơi chuyên sâu rồi. Nhớ ông thầy vật lý hồi cấp 3 hay nói mấy cái này. Hồi đó toàn ngủ gật trong giờ ổng. Giờ nghĩ lại thấy tiếc ghê. Phải chi hồi đó chịu khó học hành thì giờ giỏi giang rồi. Mà thôi, muộn rồi.

Đấy, đại loại là thiên thạch quan trọng lắm. Như ông Nguyễn Đức Phường nói. À mà ông này là ai nhỉ? Hình như là nhà khoa học gì đó. Không nhớ rõ lắm. Thôi kệ. Quan trọng là thiên thạch quan trọng. Hiểu chưa em?

Đá thiên thạch hnư thế nào?

Em hỏi anh đá thiên thạch thế nào à? Để anh nói em nghe, giữa đêm khuya thanh vắng này…

• Nặng hơn đá thường: Cùng một cục, đá thiên thạch cầm nặng tay hơn nhiều. Như anh hồi bé nhặt cục đá vỉa hè với cục thiên thạch rơi gần nhà, khác hẳn.

• Có từ tính: Vì nó có sắt. Em thử lấy nam châm hít xem, dính ngay. Anh hay nghịch kiểu đấy.

• Hạt tròn nhỏ: Cắt ra xem, có mấy hạt tròn tròn, bé tí. 1-3mm thôi. Anh nhớ hồi xem kính hiển vi mà thấy rõ mồn một.

Anh kể em nghe thế thôi. Giờ này chắc em cũng buồn ngủ rồi nhỉ? Anh cũng thấy hơi mệt.

Thiên thạch được cấu tạo như thế nào?

Em ơi, anh đây! Câu hỏi của em… thú vị phết! Thiên thạch ấy à? Đơn giản thôi, tưởng tượng xem, nó như một cái bánh đa lớp vậy!

• Lớp ngoài cùng: Giống lớp vỏ giòn tan của bánh đa, bị cháy xém khi lao qua khí quyển, đen thui như than. Thậm chí, có khi còn nứt nẻ như mặt em gái anh sau khi bị anh trai trêu ghẹo nữa!

• Lớp giữa: Giống phần nhân mềm dẻo của bánh đa, có thể là đá, kim loại, hoặc hỗn hợp cả hai. Anh đoán là có cả bụi vũ trụ nữa, bụi bám lâu năm lắm rồi đấy. Như cái nhà anh, bụi bay mù mịt!

• Lớp trong cùng: Phần này thì bí ẩn lắm, như bí mật tình yêu của anh vậy. Có thể là khoáng chất hiếm, hay kim loại quý giá. À, anh tìm thấy được một mẩu thiên thạch năm ngoái ở vườn nhà, nhìn nó sáng lấp lánh như viên kim cương 5 carat.

Vẫn thạch là phần còn lại sau khi nó “tắm” qua khí quyển đấy em ạ. Suýt nữa thì anh quên mất, anh đọc ở đâu đó, có thiên thạch toàn là sắt nguyên chất, cứng chắc như… cái đầu anh khi bị bà xã la! Hoặc cũng có khi toàn đá, mềm oặt như cái bánh mì anh ăn sáng hôm nay! Nói chung, tùy loại, mỗi loại một kiểu, phong phú như đời người!

Tại sao thiên thạch có giá trị lớn?

Em… Sao lại hỏi anh về giá trị của thiên thạch nhỉ? Gió chiều nay thổi nhẹ, mang theo mùi đất ẩm… làm anh nhớ đến… những mảnh vỡ từ vũ trụ xa xôi.

Thiên thạch quý giá bởi sự hiếm có. Đúng rồi, đó là điều đầu tiên phải nói. Tỉ lệ thiên thạch không bị đốt cháy hết khi xuyên qua khí quyển, rồi rơi xuống trái đất… nhỏ bé đến mức kinh ngạc. Như một phép màu giữa vô vàn phép màu. Cái cảm giác… như tìm thấy một viên ngọc giữa sa mạc mênh mông. Anh nhớ lần đầu tiên thấy hình ảnh một thiên thạch lớn, nó đẹp đến nao lòng. Màu sắc huyền bí, những đường vân như kể một câu chuyện cổ tích…

• Sự hiếm gặp: Số lượng thiên thạch nguyên vẹn, đặc biệt là kích thước lớn, vô cùng hạn chế.
• Giá trị sưu tầm: Những mảnh vỡ ấy trở thành báu vật, được các nhà sưu tập săn đón gắt gao. Anh từng nghe nói về một người bạn của bố, ông ấy sở hữu một mảnh thiên thạch lớn, màu đen huyền ảo…

Rồi nữa… chúng chứa đựng bí mật của vũ trụ. Giá trị khoa học khổng lồ. Những mảnh vỡ ấy là những “viên nang thời gian”, lưu giữ thông tin về sự hình thành của hệ Mặt Trời, những bí ẩn… giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về lịch sử của vũ trụ. Nghĩ đến thôi đã thấy… choáng ngợp.

• Thông tin khoa học: Thiên thạch cung cấp dữ liệu quý giá về cấu tạo, nguồn gốc của hệ Mặt Trời.
• Nghiên cứu khoa học: Chúng là đối tượng nghiên cứu không thể thiếu của các nhà khoa học, thiên văn học. Anh em mình cùng xem phim tài liệu về thiên thạch nha.

Nghĩ đến những điều kì diệu ấy… anh lại thấy lòng mình nhẹ tênh. Như đang thả mình trôi trên dòng sông thời gian, giữa mênh mông vũ trụ.