Gió mùa Tây Nam có nguồn gốc từ đâu?
Gió mùa Tây Nam bắt nguồn từ Bắc Ấn Độ Dương. Tại Việt Nam, gió này khi vượt Trường Sơn trở thành gió phơn Tây Nam (gió Lào), gây thời tiết khô nóng đặc trưng cho vùng đồng bằng ven biển Trung Bộ vào đầu mùa hè. Sự biến đổi tính chất khi vượt núi tạo nên khác biệt thời tiết Đông - Tây Trường Sơn.
Gió mùa Tây Nam bắt nguồn từ đâu? Khu vực nào là nơi khởi phát?
Okay Mi hỏi Tau về gió mùa Tây Nam hả? Để Tau kể Mi nghe nè.
Nói chung á, gió mùa Tây Nam nó “sinh ra” từ Bắc Ấn Độ Dương đó Mi. Khởi phát ngay tại cái khu vực mênh mông ấy luôn.
Còn cái vụ gió phơn Tây Nam, hay còn gọi là gió Lào (nghe cái tên là thấy nóng rồi ha), ở Việt Nam mình á, nó quậy banh chành cái vùng đồng bằng ven biển Trung Bộ vào đầu mùa hạ. Nhớ hồi Tau đi du lịch Đà Nẵng tháng 6 năm ngoái, nóng kinh khủng, chắc cũng tại cái gió này nè.
Cái hay là, nó xuất phát từ Bắc Ấn Độ Dương, xong vượt qua dãy Trường Sơn hùng vĩ, rồi “biến hình”. Kiểu như đi spa về, thay đổi tính chất luôn. Nên mới có chuyện thời tiết hai bên dãy núi khác nhau một trời một vực đó Mi.
Gió tây nam thổi từ đâu?
Gió tây nam thổi từ… tây nam chứ từ đâu nữa Mi! Đùa chút thôi. Nó xuất phát từ vịnh Bengal và biển Đông.
- Xuất phát: Vịnh Bengal và biển Đông. Hèn chi nghe mùi cá khô với nước mắm thoang thoảng.
- Đặc điểm: Mang hơi ẩm, gây mưa, nóng. Như Tau tắm xong quên lau mà còn mặc thêm áo mưa vậy á.
- Thời điểm: Mùa hè là gió này “tung hoành ngang dọc”. Chắc tại nó cũng thích đi biển, sợ lạnh nên mùa đông trốn biệt tăm.
- Khu vực ảnh hưởng: Nam Bộ, Tây Nguyên. Mi ở đó thì xác định là dính mưa như chơi game thua hoài vậy.
- Bị ảnh hưởng: Áp thấp nhiệt đới, bão. Giống như Tau bị mẹ sai vặt suốt ngày.
Tưởng tượng gió như anh shipper, chở hơi ẩm đi giao khắp nơi, gặp áp thấp, bão thì kẹt xe, delay hàng. Khổ thân!
Tại sao Việt Nam lại có gió mùa Tây Nam?
Mi hỏi sao Việt Nam lại có gió mùa Tây Nam hả? Tau kể cho Mi nghe nè…
-
Gió ấy… từ xa lắm, từ Nam bán cầu… cao áp chí tuyến… như một hơi thở khổng lồ… thở dài… thở dài… qua biển cả mênh mông.
-
Biển Xích đạo… rộng lớn… bao la… nó làm thay đổi gió ấy… biến tính… mềm mại hơn… ẩm ướt hơn… như một làn da… mềm mại… ấm áp.
-
Rồi nó… thổi về đây… về Việt Nam mình… hướng Tây Nam… mang theo hơi thở của biển cả… mùi mặn… mùi tanh… ấm áp… như một giấc mơ dài… mơ màng…
-
Gió mùa Tây Nam… đấy… mang theo tầng ẩm rất dày… như tấm chăn êm ái… đắp lên đất trời… mưa rơi… mưa rơi… như những giọt nước mắt… giọt nào giọt nấy… trong suốt.
-
Nó vượt qua… những dãy núi cao… những ngọn núi sừng sững… như những người khổng lồ… chống lại… vẫn mạnh mẽ… vẫn kiên cường…
-
Và rồi… mưa… mưa trên cả hai sườn núi… mưa tưới mát… mưa làm xanh tươi… đất đai… ruộng đồng… quê hương mình… đẹp quá… đẹp lắm…
-
Nhớ hồi nhỏ… mẹ kể chuyện… gió mùa Tây Nam… gió mang mưa… giúp lúa tốt tươi… mình thích nghe lắm… nghe hoài không chán… thích cái mùi đất… mùi mưa… sau những cơn mưa mùa hạ… mùi quen thuộc… như một phần ký ức…
-
Đấy… đó là gió mùa Tây Nam… của quê hương mình đấy… Mi hiểu chưa? Tau nói nhiều quá rồi… mệt rồi… ngủ đây…
Gió tây nam từ Bắc Ấn Độ Dương có đặc điểm gì?
Ôi Mi hỏi xoáy Tau à? Thôi được, Tau “múa rìu qua mắt thợ” tí:
-
Ẩm ướt: Gió này “khát” nước biển, tới nơi “ói” ra thành mưa. Như mấy ông bợm nhậu, “dzô” thì nhanh mà “ra” cũng lẹ.
-
Mưa bão: “Tắm” cho Tây Ấn Độ, Sri Lanka sướng rơn. Mà sướng quá hóa “lầy”, lũ lụt là chuyện thường.
-
Gió mùa: Bắt nguồn từ lục địa Á-Âu “bốc hỏa”, Ấn Độ Dương thì “hít hà”. Chênh lệch nhiệt độ nó mới “gắt” chứ!
-
Tháng 6-9, gió này “quẩy” nhiệt tình nhất. Mấy tháng khác “ngủ đông” hay sao ấy.
-
Mà Mi biết không, gió mùa còn “lách luật” đổi hướng nữa đấy. Nên đừng tưởng nó “hiền” nhé!
Tại sao gió phơn Tây Nam ở nước ta chỉ hoạt động vào đầu mùa hạ và chủ yếu ở Bắc Trung Bộ?
Mi hỏi gió phơn đầu hè ở Bắc Trung Bộ? Do gió mùa Tây Nam vượt Trường Sơn. Núi cao cản hơi ẩm, xuống núi gió nóng khô. Đơn giản vậy thôi.
- Gió phơn: Gió khô nóng.
- Mùa hạ: Gió mùa Tây Nam hoạt động mạnh.
lTrường Sơn: Bức tường chắn gió.
Mi hỏi thêm Nam Bộ khô nóng mùa đông, còn Trung và Nam Bắc Bộ lạnh mưa phùn? Do vị trí địa lý và hướng gió mùa. Nam Bộ gần xích đạo, ít chịu ảnh hưởng gió mùa Đông Bắc, lại thêm tác động của hiệu ứng phơn. Trung và Nam Bắc Bộ đón gió mùa Đông Bắc từ biển thổi vào, mang theo hơi ẩm gây mưa phùn, nhiệt độ giảm. Khác biệt rõ ràng.
- Nam Bộ: Gần xích đạo, ít mưa.
- Gió mùa Đông Bắc: Lạnh, ẩm.
- Trung và Nam Bắc Bộ: Vị trí địa lý đón gió mùa Đông Bắc.
gió mùa Tây Nam ở nước ta xuất phát từ đâu?
Gió mùa Tây Nam á? Nó từ Bắc Ấn Độ Dương thổi qua chứ đâu! Khối khí nhiệt đới ẩm, nghe oai vậy thôi chứ nóng ẩm dã man, kiểu như xông hơi miễn phí cả mùa hè, ướt át như lau nhà cả ngày không khô ý!
- Bắc Ấn Độ Dương: Nơi sản sinh ra gió Tây Nam. Tưởng tượng cái nồi hơi nước khổng lồ, bốc hơi nghi ngút, nóng muốn xỉu.
- Khối khí nhiệt đới ẩm: Đặc sản của gió mùa Tây Nam, nóng và ẩm, đôi khi còn kèm theo mưa. Kiểu như vừa tắm xong, bước ra ngoài lại ướt sũng.
- Đầu mùa hạ: Thời điểm gió Tây Nam hoạt động mạnh nhất. Mùa hè oi bức cộng thêm gió ẩm, đúng là combo “tuyệt vời”. Như kiểu vừa chạy marathon xong, ai đó tạt cho gáo nước lạnh vậy.
Tau nói Mi nghe, mùa này mà phơi đồ thì thôi rồi, phơi cả tuần chưa chắc khô. Mà khô rồi thì cũng y như chưa giặt, ẩm ương khó chịu kinh khủng. Chưa kể muỗi mòng nữa chứ, cứ gọi là sinh sôi nảy nở như nấm sau mưa, đốt sưng cả người lên.
Gió phơn tây nam xuất hiện khí nào?
Mi hỏi gió phơn tây nam? Khô. Nóng. Thôi rồi.
- Khối khí nhiệt đới khô. Đấy là bản chất.
- Trường Sơn? Lò nung khổng lồ. Không khí đi qua, ra…cháy.
- Ít ẩm. Gió mạnh. Đấy là đặc điểm. Mấy vùng ven biển, sướng hơn nhiều.
Thấy sự khác biệt chưa? Nhiệt độ chênh nhau cả chục độ. Nhà tao ở Nha Trang, trải nghiệm thực tế đấy. Hè nào cũng vậy. Mệt người.
Tại sao gió mùa Tây Nam ở Bắc Trung Bộ Việt Nam bị biến tính?
Mi hỏi sao gió mùa Tây Nam ở Bắc Trung Bộ lại… biến thái vậy hả? Tau nói cho nghe nè, chuyện này liên quan đến cái dãy Trường Sơn đồ sộ ấy. Nhớ hồi đó, tau đi phượt lên vùng này tháng 7 năm 2023, nóng muốn chết luôn!
- Dãy Trường Sơn cao chót vót: Nó như một bức tường khổng lồ chắn ngang đường đi của gió mùa Tây Nam. Gió nó phải “leo núi” chứ bộ.
- Nén lại, nóng lên: Khi vượt qua dãy núi, không khí bị nén lại, nhiệt độ tăng lên vèo vèo. Tau nhớ lúc đó, mồ hôi nhễ nhại, da cứ như cháy bậy. Mặt trời thiêu đốt kinh khủng.
- Mưa ở sườn đón gió: Sườn phía đông Trường Sơn đón gió, hơi nước trong gió ngưng tụ thành mưa ào ào. Tau thấy mưa xối xả suốt cả buổi chiều.
- Sườn khuất gió khô khốc: Còn sườn tây, tức là bên kia núi, thì lại khác hẳn. Không khí khô nóng, gió phơn thổi ào ào, nóng như đổ lửa. Cái cảm giác khô rát trên da vẫn còn ám ảnh tau đến tận bây giờ.
Nói chung, cái chuyện gió mùa biến tính này là do địa hình quyết định hết. Trường Sơn nó “ma mị” lắm! Đừng có chủ quan khi đi du lịch vùng này nhé Mi. Chuẩn bị kỹ càng, nước uống, kem chống nắng đủ cả.
Tóm tắt: Gió mùa Tây Nam bị biến tính thành gió phơn khô nóng ở Bắc Trung Bộ do hiệu ứng địa hình dãy Trường Sơn.
Góp ý câu trả lời:
Cảm ơn bạn đã đóng góp ý kiến! Góp ý của bạn rất quan trọng giúp chúng tôi cải thiện câu trả lời trong tương lai.