Tại sao gió phơn Tây Nam ở nước ta chỉ hoạt động vào đầu mùa hạ và chủ yếu ở Bắc Trung Bộ?

Gió Phơn Tây Nam: Luồng Gió Tạo Hình Thời Tiết Đầu Hè ở Bắc Trung Bộ

Gió phơn Tây Nam, một luồng gió ấm và khô thổi từ phía Tây Nam, mang đến sự thay đổi đáng chú ý cho thời tiết ở Bắc Trung Bộ vào đầu mùa hạ. Nhưng tại sao hiện tượng thời tiết này chỉ giới hạn vào thời điểm cụ thể này trong năm và tập trung chủ yếu ở khu vực này?

Tương tác Gió Mùa và Dãy Trường Sơn

Sự hoạt động của gió phơn Tây Nam gắn liền với sự tương tác phức tạp giữa gió mùa và dãy Trường Sơn. Vào đầu mùa hạ (tháng 4-5), gió mùa Tây Nam thổi từ Ấn Độ Dương hướng về đất liền. Khi gặp dãy Trường Sơn hùng vĩ, gió bị buộc phải nâng lên. Quá trình nâng lên này làm cho không khí lạnh đi và ngưng tụ, giải phóng nhiệt và hình thành mây mưa ở sườn đón gió (phía Đông của dãy Trường Sơn).

Không Khí Ấm và Khô Ở Sườn Tả

Tuy nhiên, ở sườn bên kia của dãy Trường Sơn (phía Tây), hiện tượng ngược lại xảy ra. Khi không khí đã mất hơi ẩm khi vượt qua đỉnh núi, không khí trở nên ấm hơn và khô hơn khi tiếp tục di chuyển xuống sườn phía Tây. Đây chính là gió phơn Tây Nam, mang theo luồng hơi nóng và khô từ phía Tây Nam đến Bắc Trung Bộ.

Ảnh hưởng Đối với Thời Tiết

Gió phơn Tây Nam có ảnh hưởng đáng kể đến thời tiết ở Bắc Trung Bộ đầu mùa hạ. Không khí khô và ấm làm tan mây và khiến thời tiết trở nên nắng nóng đột ngột. Nhiệt độ có thể tăng cao tới 35-40 độ C, tạo ra cảm giác oi bức và khó chịu. Độ ẩm thấp cũng khiến nguy cơ xảy ra cháy rừng cao hơn.

Phân Bố Không Đều

Hoạt động của gió phơn Tây Nam không đều khắp Bắc Trung Bộ. Do vị trí địa lý của dãy Trường Sơn, gió phơn chủ yếu ảnh hưởng đến khu vực gần dãy núi. Các tỉnh như Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, và Quảng Bình thường xuyên chịu ảnh hưởng của gió phơn vào đầu mùa hạ.

Kết luận

Gió phơn Tây Nam là một hiện tượng thời tiết độc đáo chỉ xảy ra vào đầu mùa hạ ở Bắc Trung Bộ. Sự tương tác giữa gió mùa Tây Nam và dãy Trường Sơn tạo ra luồng gió ấm và khô này. Gió phơn mang đến nhiều đặc điểm thời tiết đặc biệt cho khu vực, bao gồm nhiệt độ cao đột ngột, độ ẩm thấp và nguy cơ cháy rừng. Sự phân bố không đều của gió phơn là kết quả của địa hình phức tạp ở Bắc Trung Bộ.