Có bao nhiêu thực vật?

Bao nhiêu loài thực vật trên thế giới?

Út hỏi khó Anh quá à nha! Để Anh nhớ xem…

Ui cha, thiệt tình là không ai đếm hết được Út ơi!

• Ước chừng có cả trăm ngàn loài á.

• Mà cái này còn đang nghiên cứu hoài, chưa xong nữa đó.

Nó kiểu như… nhà Anh á, hồi đó ba má Anh nói có 3 sào ruộng, ai dè đo lại còn có 2 sào rưỡi à, hehe. Cũng tại hồi xưa đo bằng thước tầm vông, ai biết đường đâu mà chính xác.

Nghiên cứu thực vật nhằm mục đích gì?

Út à,

Anh nghĩ về những tán lá rì rào, về cái cách thực vật ôm trọn ánh sáng mặt trời. Nghiên cứu chúng, chẳng phải là để hiểu:

• Nguồn oxy ta hít thở: Hơn cả những cánh rừng bạt ngàn, những loài tảo bé nhỏ đại dương mới là cỗ máy oxy vĩ đại nhất.

• Lương thực nuôi sống thế giới: Từ hạt lúa bé xíu đến quả táo ngọt ngào, đều là kết tinh của quá trình quang hợp diệu kỳ.

• Dược liệu chữa lành: Biết bao bài thuốc cổ truyền, bao hoạt chất quý giá, đều ẩn mình trong thế giới thực vật. Anh vẫn nhớ bà hay hái lá về đắp cho anh khi anh bị côn trùng cắn.

• Vật liệu xây dựng: Tre, gỗ… những món quà từ đất mẹ, dựng xây nên mái nhà, nên cuộc sống.

Thế nào là thực vật C4?

Út đây, nghe câu hỏi về thực vật C4 mà lòng lại nao nao nhớ về những buổi chiều lang thang vườn nhà ngoại. Gió nhẹ thoảng mùi hoa cau, mùi đất ẩm… Ôi, tuổi thơ!

Thực vật C4 là gì á? Nói đơn giản, đó là loại thực vật có một cơ chế đặc biệt để cố định carbon, khác với thực vật C3 quen thuộc. Nghĩ lại bài giảng Sinh học hồi lớp 11, khá phức tạp đấy.

• Cố định carbon ở hai nơi: Khác với C3 chỉ cố định ở tế bào nhu mô lá, C3 cố định ở cả tế bào mô giậu và tế bào bao bó mạch. Nhớ kỹ nha Út! Nghe thầy giảng hồi đó, mình còn vẽ cả sơ đồ vào vở, giờ tìm lại chắc cũng khó lắm.

• Enzym PEP carboxylase: Cái này quan trọng nè. Nó giúp cố định CO2 ở tế bào thịt lá, tạo ra oxaloacetat, rồi chuyển thành malat. Nghe cứ như phép màu hóa học ấy.

• Cách ly RuBisCO: Đây mới là điểm mấu chốt. RuBisCO, loại enzyme tham gia quá trình quang hợp, dễ bị oxy ức chế. Thực vật C4 khéo léo “giam cầm” oxy trong tế bào bao bó mạch, bảo vệ RuBisCO để quá trình cố định carbon hiệu quả hơn. Nhớ cái hình minh họa trong sách giáo khoa Sinh 11, đẹp lắm!

Mà nói về thực vật C4, ngoài những điều đó ra, mình còn nhớ thêm vài điều nữa. Như là… thực vật C4 thường sống ở vùng nóng, khô, cường độ ánh sáng mạnh. Nghe nói chúng có hiệu suất quang hợp cao hơn thực vật C3. Mình còn nhớ… ngô, mía, cỏ lúa… đều là thực vật C4. Đúng rồi đó.

Hồi nhỏ, cứ nghĩ thực vật chỉ đơn giản là xanh mướt, giờ mới biết bên trong chúng phức tạp và kỳ diệu thế nào. Thực vật học thú vị lắm Út à!

Tại sao thực vật C4 lại ưu Việt hơn thực vật C3?

Út này, anh kể chuyện hồi anh đi thực địa ở Đồng Tháp Mười năm 2024 nha, thấy tận mắt ruộng mía mênh mông, lúc đó mới hiểu vụ C4 nó bá đạo cỡ nào. Nắng chang chang, mà mía vẫn xanh mướt, cao vút. Đứng giữa ruộng mía mà nóng muốn xỉu luôn á. Mía là thực vật C4 đó.

• Quang hợp mạnh hơn: Cây C4 như mía nó có kiểu “tập trung CO2” trước khi quang hợp, giống như kiểu dồn lực vậy đó. Thành ra hiệu suất quang hợp cao hơn C3 nhiều, nhất là lúc nắng gắt CO2 khan hiếm.
• Điểm bão hòa ánh sáng cao: Cây C3 nó “no” ánh sáng nhanh lắm, nắng quá thì hiệu suất quang hợp giảm. Còn C4 thì cứ phơi nắng thoải mái, càng nắng càng hăng hái quang hợp. Như ruộng mía hôm đó anh thấy, nắng chang chang mà nó vẫn phát triển tốt.
• Ít hao nước: C4 tiết kiệm nước hơn C3 do cơ chế “tập trung CO2” khiến nó không cần mở khí khổng nhiều. Ở Đồng Tháp Mười mùa khô cũng khắc nghiệt mà mía vẫn sống khỏe re.

Bữa đó anh còn gặp mấy bác nông dân trồng lúa (C3). Mấy bác than thở vụ này nắng nóng quá lúa kém năng suất, phải tưới nhiều mà vẫn không ăn thua. Anh mới kể chuyện cây C4, mấy bác trầm trồ quá trời.

• Ví dụ C4: Mía, ngô, cao lương.
• Ví dụ C3: Lúa, khoai tây, đậu nành.

Tóm lại, C4 ưu việt hơn C3 là do: Quang hợp mạnh, bão hòa ánh sáng cao, tiết kiệm nước.

Pha đồng hóa CO2 diễn ra ở đâu?

Út đây! Câu hỏi khó nhằn quá nha, nhưng mà Út nhớ sơ sơ hồi học Sinh lớp 11 nè.

Pha đồng hóa CO2 diễn ra ở lục lạp. Đúng rồi đó, không sai đâu. Nhưng mà nó chia làm hai giai đoạn chứ không phải một chỗ nha bạn.

• Giai đoạn đầu, cố định CO2 đó, diễn ra ở lục lạp của tế bào mô giậu. Mô giậu, nghe quen quen đúng không? Nhớ hồi đó, cô giáo giảng kỹ lắm, vẽ hình minh họa cả buổi luôn ấy.
• Còn giai đoạn tái cố định CO2 theo chu trình Canvin thì lại ở lục lạp của tế bào bó mạch. Hai chỗ khác nhau nha, đừng nhầm lẫn. Mà cái này quan trọng lắm đó, thi cử dễ gặp lắm. Út hồi đó quên, bị trừ điểm uổng phí cả tháng trời ôn bài.

Đó, Út nhớ kỹ lắm rồi đó, vì hồi đó điểm Sinh thấp lắm, phải cày lại dữ dội. Năm nay 2024 rồi nè, không phải năm nào nữa đâu nha. À, quên nữa, Út còn ghi chú thêm mấy cái này nè:

• Lục lạp là nơi diễn ra quang hợp. Cái này chắc bạn biết rồi ha.
• Mô giậu nằm ở phía trên của lá, còn bó mạch nằm ở phía dưới. Giống như cái bánh sandwich ấy.
• Chu trình Canvin phức tạp lắm, nhiều phản ứng lắm, Út chỉ nhớ sơ sơ thôi. Hồi đó chán môn Sinh lắm, nên học qua loa.

Thôi, nhiêu đó đủ rồi nha, Út phải đi làm rồi. Hẹn gặp lại!

Thực vật cung cấp những gì cho thế giới sinh vật?

Út đây.

• Oxy: Thực vật quang hợp, thải oxy. Cái đó ai chả biết.
• Thức ăn: Nguồn dinh dưỡng cơ bản. Chuỗi thức ăn bắt đầu từ đó. Nhà Út trồng rau sạch, ngon lắm.
• Giữ đất: Rễ cây chống xói mòn. Đất tốt, mùa màng mới bội thu.
• Đa dạng sinh học: Cây cỏ muôn hình vạn trạng. Sinh thái cân bằng nhờ đó. Năm nay nhà Út thu hoạch được 3 tấn măng cụt.
• Dược phẩm: Nhiều vị thuốc từ thảo dược. Bà Út hay dùng cây thuốc nam.
• Nguyên liệu: Gỗ, sợi… Xây nhà, làm quần áo. Cái bàn Út đang ngồi cũng làm từ gỗ.
• Làm đẹp: Cảnh quan thiên nhiên. Thú vị, thư giãn. Năm nay vườn nhà Út nở hoa rộ lắm.

Tóm lại, thực vật quan trọng. Thiếu cây, sống sao được? Kiểu như thiếu hơi thở ấy.

Pha sáng quá trình quang hợp diễn ra O đâu?

Út đây! Pha sáng á? Nhớ hồi học lớp 10, cô giáo Sinh dạy kỹ lắm, nhưng giờ… hơi quên quên rồi. Tóm lại là nó diễn ra trong thylakoid của lục lạp, ở trong lá cây ấy. Nhớ lúc đó mình còn vẽ cả sơ đồ quá trình quang hợp, phức tạp lắm, mấy cái chuỗi vận chuyển điện tử gì đó. Ôi, hồi đó mình mê sinh học lắm, cứ thích mổ những con ếch nhỏ xíu trong phòng thí nghiệm, rồi soi dưới kính hiển vi, thấy tim nó đập đều đều mà hồi hộp. Cảm giác kỳ lạ lắm, như đang khám phá cả một thế giới thu nhỏ.

• Địa điểm: Thylakoid trong lục lạp của tế bào thực vật.
• Thời gian: Quá trình này liên tục diễn ra khi có ánh sáng.
• Cảm giác: Hồi học sinh thích thú, bây giờ thì… nhớ mang máng.

Thực ra, mình cũng không nhớ rõ lắm chi tiết nữa. Chỉ nhớ cái khái niệm chính thôi. Mà cái này liên quan đến việc sản xuất năng lượng ATP và NADPH, để phục vụ cho pha tối sau đó, đúng không? Hồi đó cô giáo còn bảo gì đó về quang hệ I và quang hệ II nữa… mà thôi, mình quên rồi. Giờ làm việc khác nhiều, chả nhớ gì mấy cái này nữa. Chỉ còn nhớ cảm giác hồi hộp, và thích thú khi được học những điều mới mẻ thôi. Nghe buồn cười nhỉ?