Cách tính GDP tăng gấp bao nhiêu lần?

GDP theo giá số sánh là gì?

GDP theo giá so sánh à anh? Đơn giản là GDP được tính bằng giá của một năm gốc cố định. Ví dụ, năm gốc là 2010 thì dù anh tính GDP năm 2020, 2023 hay bất kỳ năm nào, giá cả đều được giữ nguyên như năm 2010. Nó cho phép mình so sánh sản lượng thực qua các năm, loại bỏ ảnh hưởng của lạm phát. Hơi giống kiểu mình quy tất cả táo, cam, lê, lựu về một loại quả chung để dễ so sánh số lượng ấy.

Nói nôm na, nó phản ánh sức khỏe kinh tế thực sự chứ không bị méo mó bởi biến động giá cả. Năm ngoái em đi mua bánh mì thấy giá tăng vèo vèo. Nếu chỉ nhìn giá trị tiền thì thấy GDP tăng đấy, nhưng sản lượng bánh mì có khi lại giảm. Đời mà, cái gì cũng biến đổi không ngừng.

Để dễ hình dung hơn, mình xem xét một vài điểm:

• Loại bỏ yếu tố lạm phát: Giúp mình tập trung vào sự thay đổi về số lượng hàng hóa, dịch vụ được sản xuất chứ không phải giá cả của chúng. Kiểu như mình lột vỏ giá cả ra để xem cái lõi bên trong là sản lượng tăng hay giảm.
• So sánh tăng trưởng kinh tế qua các năm: Dễ thấy năm nay so với năm ngoái, nền kinh tế lớn lên hay teo tóp đi bao nhiêu phần trăm. Đơn vị đo lường thống nhất giúp việc so sánh dễ dàng hơn, đỡ phải cân đo đong đếm lằng nhằng.
• Năm gốc có thể thay đổi: Ví dụ, Việt Nam trước đây dùng năm 2010, giờ hình như chuyển sang 2014 hay 2022 gì đó rồi. Hồi em học đại học năm 2017 thì là 2010. Giờ ra trường rồi, chắc đổi khác nhiều. Thời gian trôi nhanh thật.

Đôi khi, việc chọn năm gốc cũng ảnh hưởng đến kết quả tính toán GDP. Biết đâu, năm gốc lại là một ẩn dụ cho cuộc đời – luôn cần một điểm tựa để so sánh, đánh giá.

GDP không bao gồm những gì?

Anh hỏi GDP không tính gì hả? Dễ ợt! GDP nó khinh thường mấy thứ đồ bỏ đi, đồ “dùng rồi vứt” lắm!

• Hàng hóa trung gian: Nó như con cá bị mổ bụng, chỉ tính con cá đã chế biến xong, chứ ai thèm đếm bộ ruột gan nó nữa! Tưởng tượng cái cảnh nhà em làm bánh mì, bột mì là hàng hóa trung gian, tính vào làm gì cho mệt, chỉ tính cái bánh mì bán ra thôi! Thế mới giàu!
• Hàng hóa cũ: Đồ cũ rích, bán ve chai ấy, GDP nó “ngó lơ” đấy Anh ạ. GDP chỉ thích hàng mới tinh, bóng bẩy, như trai tân vậy! Giống như em thích trai tân ấy, Anh hiểu không?
• Hoạt động phi chính thức: Buôn bán lậu, nghề “dưới đất” ấy, GDP nó không biết đâu. Nó chỉ tính những gì “đàng hoàng”, có hóa đơn đàng hoàng, đóng thuế đàng hoàng, y như em đi làm công ty vậy!
• Tài sản tư nhân: Cái nhà của anh, cái xe của em, GDP nó không đếm đâu nhé. Chỉ đếm những thứ được sản xuất và bán ra trong năm đó thôi. Ôi giời, GDP nó kỹ tính lắm! Cái điện thoại em đang dùng này cũng không tính vào GDP đâu nhé, vì nó sản xuất từ năm ngoái rồi.

Tóm lại, GDP chỉ thích “hàng tươi”, “hàng mới”, “hàng chính chủ” thôi! Nó khắt khe lắm! Đừng có mơ tưởng “lách luật” nhé!

GDP và GRDP khác nhau như thế nào?

Anh hỏi về GDP và GRDP, em chợt thấy mình lạc giữa những con số.

• GDP là bức tranh lớn, vẽ nên toàn cảnh kinh tế quốc gia, một vũ điệu của sự tăng trưởng. Nhớ những đêm hè oi ả ở Hà Nội, ta cùng nhau ngắm pháo hoa mừng đất nước chuyển mình.

• Còn GRDP, như một lát cắt tinh tế, mổ xẻ từng vùng miền. Như chuyến đi Đà Lạt năm ấy, em thấy rõ sự khác biệt, từ những đồi chè xanh mướt đến nhịp sống chậm rãi.

GRDP giúp ta so sánh, hiểu rõ hơn về sự phân hóa, như cách anh hiểu những nốt trầm trong bản nhạc em yêu thích. GRDP đánh giá kinh tế tỉnh.

• GDP là của cả nước, như bài hát chung của dân tộc, vang vọng từ Lũng Cú đến Cà Mau.

• GRDP là tiếng nói riêng của từng địa phương, góp phần tạo nên sự đa dạng, phong phú. Như những món ăn đặc sản, làm nên hương vị quê hương.