Hang Sơn Đoòng được tìm thấy như thế nào?

Năm 1991, không phải là một đoàn thám hiểm trang bị đầy đủ, không phải là một cuộc khảo sát địa chất bài bản, mà chỉ là một người đàn ông đơn độc tìm nơi trú thân khỏi cơn mưa rừng bất chợt. Đó là Hồ Khanh, một người dân địa phương sống gần biên giới Việt – Lào, vùng đất hiểm trở với những dãy núi đá vôi trùng điệp. Trốn mưa trong một khe nứt trên vách núi, ông đã vô tình nhìn thấy một lỗ hổng tối đen như mực, sâu hun hút, ẩn hiện sau màn mưa dày đặc. Đó là cửa hang Sơn Đoòng.

Không phải là một phát hiện được lên kế hoạch kỹ lưỡng, không phải là kết quả của những tính toán khoa học tỉ mỉ, mà sự khám phá ra kỳ quan hang động này lại mang một vẻ đẹp của sự ngẫu nhiên, của một sự tình cờ đến khó tin. Hồ Khanh, với kinh nghiệm sống lâu năm của mình trong vùng núi, nhận ra đây không chỉ là một khe nứt bình thường. Cái hổng đó ẩn chứa một điều gì đó bí ẩn, hùng vĩ mà ông chưa từng thấy bao giờ. Tuy nhiên, lúc đó, với điều kiện thiếu thốn và sự thiếu hiểu biết về địa chất hang động, ông chỉ có thể ghi nhớ vị trí đó, giữ kín bí mật này trong lòng mình.

Sự phát hiện của Hồ Khanh không hề được công bố, không hề được ghi nhận trong bất cứ bản báo cáo khoa học nào. Nó chỉ là một ký ức riêng tư, một câu chuyện được ông chia sẻ thầm lặng với những người dân trong làng, chỉ đủ để tô đậm thêm vẻ bí hiểm của vùng núi đá vôi hoang sơ ấy. Mãi cho đến nhiều năm sau, khi những nhà thám hiểm hang động quốc tế bắt đầu đặt chân đến vùng đất này, câu chuyện của Hồ Khanh mới được khai mở, dẫn đến những cuộc thám hiểm đầy gian nan, cuối cùng hé lộ trước mắt thế giới một trong những hang động lớn nhất và đẹp nhất hành tinh – hang Sơn Đoòng. Như vậy, sự ra đời của Sơn Đoòng đối với thế giới bên ngoài không chỉ là một cuộc khám phá khoa học, mà còn là một câu chuyện kể về sự tình cờ, về sự bền bỉ của thiên nhiên và cả về trí nhớ tinh tường của một người dân bản địa, một người đã giữ kín bí mật của một kỳ quan trong suốt nhiều năm dài.