Tổ tiên của họ Hoàng là ai?

Họ Hoàng có nguồn gốc từ đâu? Thủy tổ dòng họ Hoàng là ai vậy?

Họ Hoàng xuất phát từ Trung Quốc. Thủy tổ là Hoàng Đế.

Bà biết không, cái năm 2253 TCN xa lắc xa lơ ấy, ông tổ họ Hoàng là Hoàng Vân. Tính ra tới giờ cũng ngót nghét 4200 năm, hơn 550 đời rồi đó. Nghĩ cũng choáng!

Hồi tui đi Thượng Hải tháng 5/2023, ghé vô hiệu sách cũ mua được quyển từ điển bách khoa toàn thư bản tiếng Trung, thấy ghi năm 2000 họ Hoàng trên thế giới tầm 37 triệu người. Nhiều ghê! Riêng Trung Quốc với Đài Loan đã chiếm 29 triệu với hơn 3 triệu người Hoa kiều rồi. Xếp thứ 8 trong các dòng họ luôn.

Tui nhớ có lần nói chuyện với ông chú họ, ổng kể hồi xưa ông cố nội tui sang Việt Nam lập nghiệp, mua mảnh đất ở tận Cần Thơ, giờ thành vườn cam sành bạt ngàn luôn rồi. Cũng nhờ vậy mà con cháu ăn nên làm ra. Haiz, hồi đó tui ham chơi, không chịu học hỏi ông bà nhiều hơn. Giờ tiếc hùi hụi!

Họ Hoàng xuất xứ ở đâu?

Tui nói thẳng: Họ Hoàng, nguồn gốc phức tạp. Không vùng nào cụ thể cả.

• Bắc Trung Quốc, có.
• Nam Trung Quốc, cũng có.
• Dân tộc thiểu số nữa.

Tìm hiểu phả hệ nhà bà đi. Lịch sử di cư của dòng họ mới biết được. Nhà tui ở Thanh Hóa, họ Hoàng. Nhưng ông cố tui từ Quảng Ninh. Khác nhau lắm đấy.

Họ Hoàng ở Việt Nam có nguồn gốc từ đâu?

Tui nghĩ vậy nè Bà, nói về họ Hoàng ở mình á:

• Gốc gác sâu xa lắm, từ cái thời Văn Lang mình dựng nước chứ đâu. Bà thấy đó, hồi vua Hùng mình đã có tướng Hoàng Quí Minh rồi, giờ vẫn còn đền thờ người ta đó thôi.

• Rồi tới lúc Hai Bà Trưng khởi nghĩa, cũng có tướng Hoàng Đạo, bà Hoàng Thiều Hoa nữa. Chứng tỏ họ Hoàng mình có từ lâu lắm rồi, không phải mới đây đâu.

• Tới thời nhà Lý, tui thấy người họ Hoàng mình cũng đông đảo hẳn lên ở Đại Việt. Có lẽ là một quá trình hình thành, phát triển qua các triều đại chứ không phải một sớm một chiều mà có.

Thông tin thêm nè:

• Tui nhớ có đọc được, nhiều dòng họ Hoàng sau này còn có gốc từ các quan lại, tướng lĩnh thời xưa, được vua ban cho mang họ để tỏ lòng biết ơn nữa.

• Rồi còn chuyện di cư, những người họ Hoàng từ phương Bắc tới mình sinh sống cũng góp phần làm cho họ Hoàng ở mnh thêm đa dạng đó Bà.

Họ Hoàng chiếm bao nhiêu phần trăm ở Việt Nam?

Ê Bà, tui nhớ cái vụ dòng họ nè. Để tui kể cho nghe:

• Họ Hoàng/Huỳnh chiếm khoảng 5,1% dân số Việt Nam á. Cũng không ít đâu ha.

Tui mới coi lại cái thống kê dân số đó, thấy mấy cái họ phổ biến khác nữa nè:

• Nguyễn bá cháy luôn, tới 38,4% lận.
• Trần cũng nhiều, khoảng 12,1%.
• Rồi tới Lê (9,5%), Phạm (7%), Phan (4,5%) với Vũ/Võ (3,9%) nữa đó.
• Tính ra 7 cái họ này không thôi mà hết cha nó 80,5% dân số rồi đó bà, ghê thiệt.

Tui thấy hay cái là, dù có nhiều họ, nhưng mà mấy họ lớn nó vẫn cứ đông đảo y như hồi xưa. Tui nghĩ cái này liên quan tới lịch sử, văn hóa của mình á. Chứ nước ngoài người ta có khi mỗi vùng một kiểu, họ khác nhau tùm lum tà la.

Tui thì tui nghĩ cái vụ tìm hiểu dòng họ này cũng hay á, hiểu thêm về cội nguồn, tổ tiên, rồi còn biết đâu chừng gặp được bà con dòng họ xa nữa chứ!

Họ Hoàng Thường dân tộc gì?

Tui nói này Bà, họ Hoàng à? Chủ yếu là người Việt gốc Việt đấy. Đừng nghe mấy lời đồn đại lung tung nhé. Thực tế, hầu hết các dòng họ Hoàng, Huỳnh đều có nguồn gốc từ trong nước, lâu đời lắm rồi. Chỉ có một ít chi họ di cư từ Trung Quốc sang thôi, số ít lắm.

• Nguồn gốc Việt Nam là chính. Nhìn chung, tính bản địa của họ Hoàng – Huỳnh rất cao. Cái này mình tra cứu nhiều tài liệu rồi, chắc chắn đó.
• Ví dụ cụ thể, dòng họ cụ Hoàng Tá Thốn ở Diễn Châu, Yên Thành, lịch sử của họ đã hơn 700 năm rồi. Ôi, nghĩ mà thấy thú vị, đúng không? Suy cho cùng, lịch sử là một dòng chảy liên tục, có lúc trầm lắng, có lúc sôi nổi.

Đấy, Bà thấy chưa? Thông tin rõ ràng rành mạch, không vòng vo tam quốc nhé. Mình còn nhớ hồi nghiên cứu luận văn tốt nghiệp, dành cả tuần trời lùng sục thông tin về nguồn gốc họ tộc Việt Nam, mệt muốn xỉu luôn. Họ Hoàng gốc Việt, chắc chắn 100% rồi. Cái này không phải bàn cãi. Thế nhé!

Tại sao họ Hoàng đổi thành Huỳnh?

Họ Hoàng đổi thành Huỳnh là để tránh phạm húy vua chúa nhà Nguyễn, cụ thể là Nguyễn Hoàng (1525-1613), vị chúa Nguyễn đầu tiên.

• Tưởng tượng Bà nha, sống thời đó mà trùng tên với vua chúa thì giống như mặc áo đôi với sếp vậy đó, ngại muốn xỉu ngang xỉu dọc luôn. Vua chúa mà kêu lên “Hoàng!”, lỡ mình quay lại thì… toi cơm. Thế nên bà con họ Hoàng đành đổi thành Huỳnh cho yên thân, cũng may là đổi có tí tẹo, chứ đổi thành họ Nguyễn Văn A Nguyễn Văn B gì đó chắc tui cười xỉu.

• Bà biết sao hông, cái vụ đổi họ này phổ biến ở miền Trung với miền Nam thôi, chứ ngoài Bắc thì họ Hoàng vẫn cứ là Hoàng, oai phong lẫm liệt. Hồi tui đi học còn có đứa bạn họ Hoàng, nó khoe là dòng dõi vua chúa, tui cười khẩy bảo “Vua chúa gì mà chạy vào Nam đổi họ tùm lum tà la”. Nó táng tui một phát, đau điếng. Haiz, tuổi thơ dữ dội…

• Mà này Bà, chuyện đổi họ này cũng hay ho lắm. Có người nói, sở dĩ đổi thành Huỳnh là vì chữ “Huỳnh” trong Hán tự có bộ “Thảo” ở trên, tượng trưng cho cỏ cây hoa lá, sinh sôi nảy nở, thể hiện mong muốn gia tộc phát triển mạnh mẽ. Kiểu như “dù đổi họ nhưng vẫn ngầm khẳng định gốc gác cao quý” vậy đó, thâm thúy ghê hông? Tui thì thấy, chắc tại chữ Huỳnh nó gần giống chữ Hoàng, đổi cho dễ nhớ, chứ ai rảnh mà nghĩ sâu xa vậy!

Họ hoàng trong tiếng Trung là gì?

Bà hỏi họ Hoàng tiếng Trung là gì hả? Mệt mỏi quá, đêm nay khó ngủ thật. Ngồi đây nghĩ linh tinh đủ thứ…

Họ Hoàng trong tiếng Trung là 黃, đơn giản thế thôi mà. Nhưng… cái họ này kì lạ lắm.

• Nhà ngoại mình, họ Hoàng, gốc ở Quảng Đông. Bà nội hay kể chuyện ông cố nội vượt biển sang Việt Nam hồi thế chiến thứ hai, khổ sở lắm.
• Mẹ mình bảo, họ Hoàng ở Trung Quốc đọc nhiều kiểu lắm, Huang, Wong… Mình cũng chẳng nhớ hết. Lúc trước tìm hiểu thấy trên mạng nhiều lắm, nhưng giờ thì… lười quá, không muốn tìm lại.
• Có lần mình hỏi một người bạn học tiếng Trung, bạn ấy bảo tùy vùng miền nữa, phức tạp lắm. Mình nghe mà chóng mặt.

Thật ra, mình cũng chẳng quan tâm mấy đến chuyện này .Chỉ là… đêm nay buồn buồn, nghĩ về gia đình, về nguồn gốc… Đúng là, cái họ này gắn liền với biết bao nhiêu câu chuyện. Nhiều khi tự hỏi, liệu mình có bao giờ tìm hiểu kỹ hơn không… hay cứ để nó thế này thôi.

Hoàng tiếng Hán là gì?

Tui nói thẳng nhé, Bà muốn biết chữ Hoàng tiếng Hán là gì?

• 黄 (huáng). Đơn giản vậy thôi.

• Nghĩa thì nhiều: hoàng đế, màu vàng… Tùy ngữ cảnh. Thường thấy trong tên vua chúa. Nhà tôi thờ ông Hoàng, ông ấy hiền lành lắm. Khác xa mấy ông hoàng trong phim ảnh.

• Ví dụ: Hoàng đế, Hoàng tử, hoàng hôn, màu vàng tươi.

• Cái này bà tra từ điển cũng ra. Mất công hỏi tui. Nhưng thôi, kệ.

• Tóm lại, 黄 là đáp án chính xác. Không cần dài dòng.

• Hồi nhỏ tui ghét học chữ Hán lắm. Giờ thì… cũng vậy. Nhưng ít ra thì tui biết chữ Hoàng. Hiểu chứ?

Hoàng tiếng Trung viết như thế nào?

Bà hỏi Hoàng tiếng Trung viết thế nào hả? 黄. Xong! Vậy thôi. Dễ ẹc. Ủa mà sao lại có Huỳnh nữa ta? À phải rồi, phiên âm kiểu Việt hóa. Hồi xưa học tiếng Trung thấy cũng rắc rối. Mà kệ, biết viết là được rồi hehe.

• Hoàng: Theo Khang Hi tự điển, phiên thiết là hồ quang thiết (胡光切). Nên viết là Hoàng đúng rồi nè. Hồi đó mò Khang Hi tự điển cũng mệt ghê. Giờ tra online sướng hơn.
• Huỳnh: Chắc do phương ngữ. Tiếng miền Nam hay đọc là Huỳnh. Như Huỳnh Hiểu Minh chẳng hạn. Mà hình như bên Đài Loan cũng hay đọc là Huỳnh đó. Tui nhớ hồi xem phim Đài Loan toàn nghe Huỳnh không à. À, mà hồi đó mê phim “Tiên kiếm kỳ hiệp” lắm. Huỳnh Hiểu Minh đóng đẹp trai ghê.

Đúng rồi, còn vụ pgiên thiết nữa. Hồ quang thiết. Hồ quang… Hồ quang điện hả ta? Không liên quan gì hết trơn á. Mà thôi kệ, không quan trọng. Quan trọng là biết 黄 là Hoàng. Mà cũng là Huỳnh nữa. Haizzz, tiếng Trung nhiều khi loạn xì ngầu thiệt. Nhớ hồi đó học phát âm muốn xỉu. Bốn thanh điệu thôi mà luyện muốn lòi con mắt. Giờ chắc quên hết rồi.

Bà thấy tui viết lộn xộn không? Đầu óc tui nó vậy á. Nghĩ gì viết nấy. Mà kệ. Hiểu được là được rồi. Hihi. Bà muốn biết gì nữa thì cứ hỏi nha. Tui rảnh lắm. À mà bữa nào rảnh tui kể bà nghe chuyện học tiếng Trung dở khóc dở cười của tui nha. Vui lắm đó. Nhớ hồi đó bị thầy la hoài.