Quãng 4 đúng là gì?

Quãng 4 đúng: Sự thật phức tạp đằng sau vẻ đơn giản

Khái niệm “quãng 4 đúng” thường được giới thiệu một cách giản lược: năm nửa cung. Đô – Fa, hay Sol – Si là những ví dụ kinh điển được đưa ra. Tuy nhiên, sự đơn giản này lại che khuất một sự thật phức tạp hơn nhiều về bản chất của quãng trong âm nhạc. Việc chỉ định quãng 4 đúng dựa trên số lượng nửa cung – năm nửa cung – chỉ là một phần, thậm chí có thể gây hiểu lầm nếu không xét đến ngữ cảnh.

Thực tế, khái niệm quãng 4 đúng không chỉ đơn thuần là một khoảng cách vật lý giữa hai nốt nhạc. Nó liên quan mật thiết đến cấu trúc hài âm và chức năng của các nốt trong một hệ thống âm giai. Xét riêng quãng cách, Đô – Fa, Sol – Si… đều là quãng 4 đúng, gồm năm nửa cung. Nhưng nếu ta xem xét trong bối cảnh của các âm giai khác nhau, bức tranh sẽ trở nên đa chiều hơn.

Vấn đề nằm ở chỗ: hệ thống âm nhạc phương Tây dựa trên hệ thất âm, và việc phân chia các nửa cung sẽ thay đổi tuỳ thuộc vào việc sử dụng các dấu thăng hay dấu giáng. Trong hệ thống thất âm tự nhiên (không có dấu thăng hay dấu giáng), quãng Fa – Si không phải là quãng 4 đúng. Khoảng cách giữa Fa và Si là sáu nửa cung, tạo thành một quãng 4 tăng. Điều này chứng tỏ rằng định nghĩa “năm nửa cung” cho quãng 4 đúng chỉ đúng trong ngữ cảnh cụ thể, thường là trong âm giai trưởng hoặc thứ tự nhiên.

Vì vậy, khái niệm quãng 4 đúng không chỉ là một phép đo lường đơn thuần. Nó cần được hiểu trong mối quan hệ với toàn bộ hệ thống âm giai, chức năng của nốt nhạc trong đó, và sự hiện diện của các dấu thăng, dấu giáng. Việc đơn giản hóa khái niệm này thành chỉ “năm nửa cung” có thể dẫn đến những hiểu lầm đáng kể khi phân tích các tác phẩm âm nhạc phức tạp hơn. Sự hiểu biết đúng đắn về quãng 4 đúng đòi hỏi sự nắm bắt toàn diện hơn về lý thuyết âm nhạc, vượt xa định nghĩa ban đầu tưởng chừng như rất dễ hiểu. Nó là một phần quan trọng trong việc xây dựng nền tảng vững chắc để hiểu và thưởng thức vẻ đẹp phức tạp của âm nhạc.