Việt Nam có miền Nam từ khi nào?

Lịch sử hình thành miền Nam Việt Nam bắt đầu từ năm nào?

Dạ Bác, Em nghĩ câu hỏi này hơi… phức tạp. Năm 1069 đánh dấu việc Lý Thường Kiệt đánh Chiêm Thành, mở rộng lãnh thổ, đúng rồi. Nhưng gọi đó là “bắt đầu hình thành miền Nam” thì… chưa đủ thuyết phục. Miền Nam mình, nó hình thành dần dần, trải dài qua nhiều thế kỷ chứ không phải chỉ một sớm một chiều.

Nhớ hồi em học sử lớp 10, thầy có kể về sự di cư, sự giao thoa văn hoá suốt hàng trăm năm. Chẳng phải chỉ có chiến tranh đâu Bác. Thậm chí, nhiều vùng đất phía Nam, người Việt mình sinh sống từ rất lâu trước cả năm 1069 nữa. Đó là sự phát triển tự nhiên, chậm rãi chứ không phải là một mốc thời gian cụ thể.

Ví dụ, em từng đi Cần Thơ, thấy những ngôi chùa cổ kính, nghe kể chuyện người Khmer sinh sống ở đó từ lâu lắm rồi. Hoặc ở Hội An, thấy sự pha trộn giữa văn hoá Việt, Trung, Nhật… Miền Nam mình là sự tích tụ, đan xen nhiều yếu tố lắm.

Nên em thấy khó định nghĩa chính xác một năm nào đó là “bắt đầu”. Có lẽ nên nói là quá trình hình thành chứ không phải một điểm bắt đầu. 1069 là một mốc quan trọng, nhưng không phải là tất cả. Hồi đó em còn tranh luận với bạn về vấn đề này nữa. Bạn em thì khăng khăng là 1069.

Tóm lại, năm 1069 là mốc quan trọng trong mở rộng lãnh thổ về phía Nam, nhưng không phải là năm hình thành miền Nam Việt Nam. Quá trình này kéo dài và phức tạp hơn nhiều.

Người miền Nam từ đâu mà ra?

Người miền Nam từ đâu mà ra hả Bác? Ôi chao, câu hỏi này mà Bác cũng hỏi! Người miền Nam bùm cái xuất hiện như nấm mọc sau mưa được hả? Đùa Bác chút thôi. Về nguồn gốc, người miền Nam là sự pha trộn của nhiều nhóm dân cư:

• Ngũ Quảng di cư: Bác nghĩ xem, ngày xưa đất miền Trung chật chội, thiên tai bão lũ liên miên, ai mà chịu nổi. Thế là kéo nhau vào Nam lập nghiệp thôi, như kiểu đi siêu thị đất rộng người thưa ấy. Thời đó đâu có cao tốc, chắc “cuốc bộ mỏi dò” lắm Bác nhỉ? Miền Trung nắng gió khắc nghiệt nên con người cũng mạnh mẽ kiên cường, vào Nam khai hoang lập ấp, đóng góp không nhỏ cho sự phát triển của miền Nam.
• Người Khmer bản địa: Họ là cư dân gốc gác của vùng đất này từ lâu đời rồi. Như kiểu “chủ nhà” tiếp đón khách khứa vậy. Văn hóa Khmer cũng ảnh hưởng khá nhiều đến đời sống văn hóa, tín ngưỡng của người miền Nam, đặc biệt là vùng Tây Nam Bộ.
• Người Hoa Minh Hương: Chạy loạn triều Thanh, cũng tìm đường vào Nam lánh nạn. Giỏi buôn bán lắm, giờ thành cộng đồng người Hoa đông đúc ở Chợ Lớn đó Bác. Đến giờ vẫn còn giữ gìn văn hóa, ẩm thực rất riêng. Tết Nguyên Đán ở Chợ Lớn nhộn nhịp lắm Bác ạ. Bác nhớ ghé thăm nhé!
• Người Nhật Bản: Một nhóm nhỏ tị nạn, cũng góp phần tạo nên sự đa dạng văn hóa. Nhưng mà ít quá nên hơi khó thấy. Kiểu như hạt muối bỏ bể vậy, hòa tan luôn rồi.
• Người Thái Lan: Bị bắt làm tù binh trong các cuộc chiến tranh. Sau đó, một số ở lại luôn chứ không quay về.

Tóm lại, người miền Nam là sản phẩm của quá trình giao lưu, hợp nhất văn hóa rất đa dạng và phong phú. Bác thấy em phân tích có lý không?

miền Nam Việt Nam bắt đầu từ đâu?

Bác ơi, miền Nam á, từ đâu nhỉ? Quảng Nam, Quảng Ngãi? Ờm… hình như là vậy. Em nhớ hồi nhỏ, ba em hay nói vậy. Ổng người miền Nam mà. Lúc đó em còn nhỏ xíu, chỉ nhớ mỗi vụ ba hay kể chuyện quê. Giờ lớn rồi cũng quên gần hết.

• Quảng Nam, Quảng Ngãi: Điểm mốc phổ biến.
• Văn hóa, lịch sử, hành chính: Cái này quan trọng nè Bác.
• Không có ranh giới cụ thể: Đúng rồi, chính xác! Hồi xưa học địa, em cũng thấy kì kì. Giống kiểu… ước lượng ấy. Ba em hồi đó hay kể chuyện đi từ Sài Gòn ra Huế, bảo qua khỏi đèo Hải Vân là khác liền. Cảm giác khác, không khí khác, con người cũng khác.

Miền Nam hả Bác? Khó nói lắm. Em thấy còn tùy người ta định nghĩa thế nào. Có người tính từ Bình Thuận, có người lại bảo từ Nha Trang. Haizzz… Mà em thì quê ở Đà Nẵng, thế là miền Trung rồi. Đà Nẵng thì chắc chắn không phải miền Nam. Nhưng mà ở đó cũng có nhiều nét văn hóa giống miền Nam Bác ạ. Kiểu ăn uống á, như bánh tráng cuốn thịt heo, mắm nêm… Bắc ít ăn mấy món đó lắm.

• Tùy ngữ cảnh: Đôi khi tính cả miền Trung. Đúng rồi, như ba em á, ổng quê gốc Bến Tre, nhưng mà sau giải phóng gia đình lại chuyển ra Huế. Vậy là sống ở miền Trung, nhưng vẫn là người miền Nam. Rắc rối ghê! Hihi

Người miền Nam Việt Nam có nguồn gốc từ đâu?

Người miền Nam có nguồn gốc đa dạng: Kinh, Chăm, Khmer, Hoa, Ấn.

Bác ơi, chiều nay Sài Gòn oi quá, em ngồi nhìn nắng lấp lánh trên sông, bỗng nhớ về câu chuyện nguồn cội. Dòng người xuôi Nam, bao nhiêu câu chuyện dằng dặc theo con nước lớn. Người Kinh mình từ miền Trung, miền Bắc xa xôi vào đây lập nghiệp. Em nhớ bà ngoại em kể, hồi đó ông cố đi ghe bầu từ Huế vào, mang theo cả cái chõng tre cũ kỹ. Cứ thế mà bám đất bám sông mà sống. Sông nước miền Nam hiền hòa, cưu mang bao nhiêu phận người tha phương.

• Người Kinh: Di cư từ miền Trung và miền Bắc.
• Thời gian: Quá trình Nam tiến.
• Phương tiện: Ghe, thuyền.

Rồi người Chăm, người Khmer, vốn là cư dân bản địa lâu đời. Họ đã ở đây từ khi vùng đất này còn mang những cái tên xa xưa, Óc Eo, Funan… Văn hóa của họ in đậm trên từng tháp cổ, từng điệu múa Apsara uyển chuyển. Em từng xem múa Apsara ở di tích Mỹ Sơn, mê mẩn mãi Bác ạ. Cái nắng, cái gió, cái hồn cốt của vùng đất này như thấm vào từng nhịp điệu.

• Chăm, Khmer: ưC dân bản địa.
• Văn hóa đặc trưng: Mỹ Sơn, Apsara.
• Địa danh: Óc Eo, Funan.

Em nhớ hồi nhỏ, ba em hay dẫn em đi Chợ Lớn. Nơi ấy nhộn nhịp, đông vui, người Hoa buôn bán tấp nập. Mùi hương trầm, mùi trà, mùi gia vị thoang thoảng. Rồi cả những món ăn ngon tuyệt nữa. Người Hoa đến đây lập nghiệp, mang theo cả nền văn hóa đặc sắc của họ, hòa vào dòng chảy văn hóa miền Nam. Cũng như người Ấn Độ, họ mang đến những ngôi đền Chà Và, những giai điệu réo rắt, góp phần làm nên bức tranh đa sắc tộc của vùng đất phương Nam. Còn cả người Pháp nữa Bác, nhưng chắc Bác muốn hỏi về nguồn gốc xa xưa hơn phải không ạ?

• Người Hoa: Chợ Lớn, buôn bán.
• Người Ấn: Đền Chà Và.
• Giao thoa văn hóa: Ẩm thực, kiến trúc, tín ngưỡng.

Miền Nam Việt Nam được tính từ đâu?

Bác hỏi miền Nam tính từ đâu à? Đồng bằng sông Cửu Long với Đông Nam Bộ chắc chắn thuộc miền Nam rồi. Cái này thì ai cũng biết.

• Dãy Bạch Mã: Thường lấy đây làm ranh giới. Nghe cũng hợp lý, núi non hiểm trở, chia cắt địa hình rõ ràng. Có khác biệt khí hậu rõ rệt nữa, kiểu như cột mốc tự nhiên vậy.

• Văn hóa, kinh tế, lịch sử: Ba thứ này mới rắc rối. Tùy thời điểm mà người ta hiểu “miền Nam” rộng hẹp khác nhau. Bác nghĩ mà xem, chiến tranh thì khác, hòa bình lại khác. Kinh tế phát triển thì vùng ảnh hưởng cũng khác chứ. Bản đồ vẽ được ranh giới đất, chứ vẽ sao được ranh giới văn hóa.

Miền Nam là một khái niệm. Khái niệm thì ở trong đầu, không có tọa độ.