Thanh Hóa ngày xưa tên là gì?

Thanh Hóa – Dấu ấn lịch sử qua những tên gọi xưa

Đất Thanh Hóa ngày nay từng trải qua nhiều tên gọi khác nhau trong dòng chảy lịch sử, mỗi cái tên lại mang theo những dấu ấn đặc trưng của từng thời kỳ:

Thời Hùng Vương: Bộ Cửu Chân

Vào thời Hùng Vương dựng nước, vùng đất Thanh Hóa thuộc bộ Cửu Chân, một trong mười lăm bộ của nước Văn Lang. Cửu Chân là tên gọi bắt nguồn từ đặc điểm địa lý của vùng đất này, được chia thành chín quận (châu): Cửu Chân, Cửu Đức, Cửu Nguyên, Cửu An, Cửu Nghiã, Cửu Hợp, Cửu Võ, Cửu Bách, Cửu Đô.

Thời nhà Triệu: Quận Cửu Chân

Khi nhà Triệu lên nắm quyền, quận Cửu Chân vẫn được duy trì. Năm 111 trước Công nguyên, nhà Hán xâm lược và chia Cửu Chân thành hai quận: Hợp Phố và Giao Chỉ. Tuy nhiên, đến thời nhà Đông Hán, quận Cửu Chân được tái lập.

Thời nhà Đường: An Nam đô hộ phủ

Năm 679, nhà Đường thành lập An Nam đô hộ phủ trên cơ sở đất đai của Giao Châu và phần phía nam của Dương Châu. An Nam đô hộ phủ bao gồm mười hai châu, trong đó có châu Ái (sau đổi thành châu Hoan). Châu Ái chính là vùng đất Thanh Hóa ngày nay.

Thời nhà Lý: Thanh Châu

Khi nhà Lý giành lại độc lập vào năm 938, vùng đất Thanh Hóa được đổi tên thành Thanh Châu. Năm 1054, nhà Lý đổi Thanh Châu thành châu Ái, rồi sáp nhập châu Ái vào phủ Trường Yên.

Thời nhà Trần: Trấn Thanh Hóa

Đến thời nhà Trần, vùng đất Thanh Hóa được nâng lên thành trấn, gọi là Trấn Thanh Hóa. Trấn Thanh Hóa khi đó bao gồm ba lộ: Lộ Ái (nay là Thanh Hóa), lộ châu Thượng (nay là miền tây Thanh Hóa) và lộ châu Hạ (nay là miền đông Thanh Hóa).

Thời nhà Hồ: Thanh Hóa

Tên gọi Thanh Hóa chính thức xuất hiện vào thời nhà Hồ, năm 1397. Lúc này, nhà Hồ đổi tên Trấn Thanh Hóa thành Thanh Hóa lộ. Vùng đất Thanh Hóa lúc bấy giờ có một địa vị quan trọng, được coi là cửa ngõ phía nam của kinh thành Thăng Long.

Cái tên Thanh Hóa có thể bắt nguồn từ đặc điểm của vùng đất Thanh Hóa xưa là một vùng đất có nhiều sông ngòi, đồng ruộng màu mỡ, được bao bọc bởi những dãy núi hùng vĩ. Thanh Hóa là nơi giao thoa giữa miền núi và đồng bằng, tạo nên một cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và trù phú.

Qua bao thăng trầm lịch sử, tên gọi Thanh Hóa đã trở thành một biểu tượng gắn liền với mảnh đất và con người xứ Thanh. Cái tên này không chỉ phản ánh những nét địa lý đặc trưng mà còn mang theo cả bề dày văn hóa, lịch sử và truyền thống đấu tranh của người dân Thanh Hóa.