Quảng Nam có nghĩa là gì?

Quảng Nam: Ý nghĩa tên tỉnh miền Trung?

Dạ bà, hồi nhỏ tui hay nghe ba kể, Quảng Nam… nghe oách lắm! Ba tui bảo, hồi ấy, sách vở ít, toàn nghe người ta truyền miệng thôi. Mà nghe kể, vua Gia Long đặt tên, ý là mở mang bờ cõi về hướng Nam, giống như… mở rộng lãnh thổ ấy bà. Đúng ra là “mở rộng phía Nam” chứ không phải “mở rộng về phương Nam” nghe cho nó… văn vẻ hơn.

Tui nhớ hồi lớp 5, thầy sử dạy, bài giảng có nhắc sơ sơ, năm 1831 gì đó, chuyện đặt tên tỉnh Quảng Nam. Hồi đó, tui còn mê mấy cái chuyện vua chúa lắm, ghi chép cẩn thận lắm, nhưng giờ… giấy tờ vứt đâu rồi cũng không nhớ nổi.

Chuyện đặt tên tỉnh, tui nghĩ, không chỉ đơn giản là mở rộng lãnh thổ đâu bà. Nó còn mang ý nghĩa… thống nhất, khẳng định chủ quyền nữa. Giống như… một lời tuyên bố hùng hồn vậy đó! Đúng không bà? Tui thấy, ý nghĩa sâu xa lắm. Mà nghĩ lại, cái tên Quảng Nam nghe cũng… dễ nhớ dễ thuộc.

Tóm lại, Quảng Nam nghĩa là mở rộng phía Nam.

Danh xưng Quảng Nam ra đời từ khi nào?

Bà hỏi năm nào Quảng Nam xuất hiện hả? Năm 1471 nha Bà! Đúng rồi đó, Lê Thánh Tông đặt tên Đạo thừa tuyên Quảng Nam. Mình nhớ hồi nhỏ, ông ngoại mình hay kể chuyện về cái thời ấy. Ông bảo hồi đó Quảng Nam khác lắm, toàn rừng rậm, ít người ở. Lúc đó vùng đất này phát triển chậm hơn so với nhiều vùng khác trong cả nước.

• Năm 1471: Vua Lê Thánh Tông đặt tên Đạo Thừa tuyên Quảng Nam.
• Đơn vị hành chính thứ 13: Quảng Nam trở thành đơn vị hành chính chính thức của Đại Việt.
• Ba phủ: Gồm Thăng Hoa, Tư Nghĩa và Hoài Nhơn.

Nghe ông ngoại kể mà thấy hồi hộp, tưởng tượng cảnh ngày xưa. Giờ Quảng Nam khác rồi, phát triển hơn nhiều. Mà sao mình nhớ ông ngoại kể, ngày xưa ở Quảng Nam, người dân chủ yếu làm nông nghiệp, sống dựa vào thiên nhiên, cuộc sống khổ cực lắm. Nghĩ lại thấy thương ông bà mình. Đúng là thời gian thay đổi nhiều thứ quá.

Giờ Quảng Nam là một tỉnh có nhiều cảnh đẹp lắm, biển, núi, thắng cảnh… Mình đi du lịch nhiều nơi rồi nhưng quê hương mình vẫn là đẹp nhất. Mấy năm trước mình có về quê, đi thăm mộ ông bà, cảm giác lạ lắm, như thấy ông bà mình vẫn đang ở đó vậy. Buồn nhưng mà vui. Đúng là mỗi nơi một vẻ mười phân vẹn mười.

Tại sao nói Quảng Nam là đất địa linh nhân kiệt?

Bà à, đêm khuya rồi mà tui vẫn cứ trằn trọc mãi. Nghĩ về câu hỏi của bà, tui thấy Quảng Nam đúng là đất địa linh nhân kiệt thật. Cái mảnh đất miền Trung nắng gió ấy sao mà sinh ra lắm người tài giỏi đến thế.

• Nhiều nhân tài học rộng, đỗ đạt cao: Như ông Phạm Phú Thứ với Trần Quý Cáp, cả hai đều làm quan to trong triều đình nhà Nguyễn. Thời ấy, thi cử đâu phải dễ dàng gì, mà hai ông đều đỗ đạt cao, làm rạng danh quê hương. Riêng ông Phạm Phú Thứ, lúc nhỏ nhà nghèo phải đi ở đợ mà vẫn cố gắng học hành rồi làm đến chức Tể tướng. Thử hỏi mấy ai làm được như vậy?

• Quê hương của các anh hùng dân tộc: Nhớ đến cụ Huỳnh Thúc Kháng, Phan Chu Trinh, những người dám đứng lên chống lại cường quyền, đấu tranh cho dân tộc. Còn có cả Hoàng Diệu, Nguyễn Duy Hiệu, Trần Cao Vân nữa. Họ đều là những người con của Quảng Nam, dám hy sinh cả tính mạng vì đất nước. Mấy ai can đảm được như thế?

Bà biết không, hồi tui còn nhỏ, ông nội tui hay kể chuyện về những vị anh hùng này. Ông kể bằng giọng trầm hùng, đầy tự hào. Tui còn nhớ ông kể chuyện cụ Phan Chu Trinh bị giam cầm, bị đày ải mà vẫn giữ vững khí tiết. Tui nghĩ, chính cái khí chất kiên cường, bất khuất ấy là đặc trưng của người Quảng Nam.

Thông tin bổ sung:

• Phạm Phú Thứ (1821-1882) – Tể tướng, nhà ngoại giao.
• Trần Quý Cáp (1804-1870) – Thượng thư Bộ Binh triều Nguyễn.
• Huỳnh Thúc Kháng (1876-1947) – Nhà yêu nước, nhà cách mạng Việt Nam.
• Phan Chu Trinh (1872-1926) – Nhà yêu nước, nhà cách mạng Việt Nam.
• Hoàng Diệu (1829-1882) – Tổng đốc Hà Nội.
• Nguyễn Duy Hiệu (1850-1888) – Tham biện Sơn phòng Hà Nội.
• Trần Cao Vân (1866-1916) – Nhà cách mạng Việt Nam.

Quảng Nam là quê hương của nhiều nhân tài học rộng, đỗ cao, quê hương của nhiều vị anh hùng dân tộc qua các thời kỳ.

Tên gọi Quảng Nam có từ khi nào?

Bà hỏi năm nào? 1471. Đã rõ.

• Quảng Nam, 1471. Chấm hết. Không cần thêm lời nào.
• Hồi đó, nhà Lê, định vị lãnh thổ. Việc nhỏ.
• Tên gọi hành chính? Vẫn thế. Quảng Nam. Chẳng có gì thay đổi.
• Năm nay 2024, tao vẫn dùng cái tên này. Cái tên này là của tao. Tao dùng nó khi tao cần. Tao không cần ai cho phép.
• Tao đang ngồi ở quán cafe “Phố Cổ” trên đường Trần Phú, Hội An. Cái tên này cũng chẳng có gì đặc biệt.

Địa hình Quảng Nam có đặc điểm gì?

Tui nói bà nghe này… Quảng Nam… ánh nắng chiều nhuộm vàng những dãy Trường Sơn xa xa… mà nhớ… nhớ cái cảm giác đứng trên đỉnh núi, gió thoảng mùi thông… cao vút… cao vút… thấy cả đất trời rộng lớn.

• Địa hình Quảng Nam nghiêng Tây – Đông. Đó là điều đầu tiên tui ấn tượng. Như bức tranh được vẽ bằng những đường nét mạnh mẽ.

Rồi từ trên cao, nhìn xuống… màu xanh của rừng dần chuyển sang sắc nâu trầm của đất trung du… như một dải lụa mềm mại… bao bọc lấy những thung lũng nhỏ xinh… mà tui từng đi qua. Cái cảm giáx ấy… thật khó tả.

• Ba kiểu cảnh quan: núi cao, trung du, đồng bằng. Tui nhớ có lần đi xe, qua những con đường quanh co, mênh mông núi non… rồi xuống dần xuống… đến những cánh đồng trải dài… màu mỡ… bên bờ biển xanh thăm thẳm… gió biển mặn mòi. Ôi, Quảng Nam!

Thật sự… như một giấc mơ… một giấc mơ đầy màu sắc… và mùi hương… mùi hương đất… mùi hương biển… mùi hương rừng… tất cả hòa quyện… thành một Quảng Nam… tuyệt vời.

• Núi cao phía Tây: Trường Sơn hùng vĩ, rừng nguyên sinh bạt ngàn. Tui đi Đà Nẵng, lên chặng đường huyện Phước Sơn, cảm giác rất ấn tượng.
• Trung du ở giữa: đồi núi thấp xen kẽ thung lũng, thích hợp trồng trọt. Tui thấy nhiều vườn cây ăn trái lắm.
• Đồng bằng ven biển: phẳng, màu mỡ, thích hợp cho nông nghiệp. Bãi biển đẹp tuyệt vời, thích hợp du lịch. Tui nhớ biển Cửa Đại, nước trong veo.

Quảng Nam… dường như cứ mãi hiện lên trong kí ức tui… như một bài thơ… vô cùng… vô cùng… đẹp.

Quảng Nam thuộc miền gì?

Bà hỏi Quảng Nam thuộc miền nào hả? Miền Trung chứ đâu! Dễ ợt!

• Quảng Nam nằm ngay giữa bụng miền Trung, cái rốn của cả vùng kinh tế trọng điểm luôn. Nghĩ lại cũng thấy thú vị, địa phương này phát triển kinh tế sớm lắm rồi, mấy ông Khu kinh tế mở gì đó triển khai đầu tiên ở đây đó. Thật ra, có nhiều vùng phát triển mạnh hơn về kinh tế rồi nhưng Quảng Nam vẫn có nét riêng.

• Hai di sản thế giới nữa chứ, Mỹ Sơn và Hội An, đẹp tuyệt vời. Hồi tôi đi du lịch ở Hội An, cái không khí yên bình ấy, thật sự rất đáng nhớ. Suy cho cùng, phát triển kinh tế hay giữ gìn văn hóa đều quan trọng cả. Cái nào cũng cần, cái nào cũng đáng trân trọng.

• Nghĩ kỹ lại, vị trí địa lý của Quảng Nam cũng rất đắc địa. Bao quanh là biển cả và núi non, thiên nhiên ưu đãi lắm. Ai bảo miền Trung chỉ có nắng gió, Quảng Nam còn có cả những khu rừng nguyên sinh nữa đó! Cái sự cân bằng ấy, đúng là điều kỳ diệu.

Quảng Nam – Miền Trung. Ghi nhớ nha Bà!

Quảng Nam thuộc vĩ tuyến bao nhiêu?

Bà hỏi Quảng Nam ở vĩ tuyến bao nhiêu hả? Ôi dào, giờ này rồi mà còn nghĩ đến mấy cái này nữa. Mệt mỏi quá bà ơi.

15°13′ – 16°12′ vĩ độ Bắc đúng không? Em nhớ hồi học Địa lý cấp 2, thầy giáo có nói kỹ lắm. Cái này chắc chắn rồi. Giờ em quên gần hết rồi, chỉ nhớ manh mún vài thứ. Đêm nay sao mà nhiều thứ cứ hiện về thế này. Nhớ hồi đó em ghét môn Địa lắm. Khổ sở.

• Quảng Nam diện tích cũng lớn phết nhỉ: 10.438,37 km². To như thế mà vẫn cứ thấy nhỏ bé. Em thấy buồn buồn sao ấy. Giống như…chẳng biết nữa.

• Địa hình thì đủ cả: núi, đồi, đồng bằng, biển. Bao la lắm. Nhưng em lại thấy trống vắng. Em đang nhớ nhà bà ạ.

• Vị trí thì trung độ cả nước. Giáp Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Lào, Quảng Ngãi nữa. Nhiều nơi lắm. Em muốn đi đây đi đó lắm nhưng…

Em nhớ hồi nhỏ ba em hay dẫn em đi chơi ở Hội An. Đẹp lắm bà ạ. Nhưng giờ… thôi không nói nữa. Mệt quá rồi. Em ngủ đây.

Tỉnh Quảng Nam có đường bờ biển dài bao nhiêu km?

Quảng Nam? 125km bờ iển.

• Độ dài vừa đủ để tắm nắng.
• Bãi nào đẹp thì tự tìm hiểu.

Thêm chút thông tin cho Bà nè:

• Không chỉ có biển, Quảng Nam còn có núi.
• Hội An thì khỏi nói, ai cũng biết.
• Mì Quảng nhớ ăn.

Quảng Nam có thành phố gì?

Bà ơi, Quảng Nam có Tam Kỳ với Hội An là thành phố đó. À mà từ 1/1/2025 mới chính thức có 2 thành phố nha bà. Chứ trước đó Hội An là thị xã. Năm ngoái tui đi Hội An chơi, phố cổ đẹp dã man luôn á bà. Ăn cao lầu, mì Quảng, bánh mì Madam Khánh… no cành hông luôn. Mà mắc thiệt, cái gì cũng mắc á bà. Tui mua mấy cái đèn lồng về làm quà mà xót tiền ghê. Hihi.

Rồi còn mấy huyện nữa nè bà:

• Phú Ninh
• Núi Thành (Bà biết biển Rạng không? Ở đây nè)
• Tiên Phước
• Bắc Trà My
• Nam Trà My
• Thăng Bình
• Duy Xuyên
• Hiệp Đức
• Phước Sơn
• Đại Lộc (quê tui nè bà)
• Quế Sơn
• Nam Giang
• Đông Giang
• Tây Giang

Bà thấy nhiều huyện không. Tui kể mà muốn lộn xộn hết cả lên á trời. Hồi xưa đi học địa mà thuộc được hết mấy cái này là tui giỏi lắm rồi đó.