Lê Hồng Phong được chôn ở đâu?

Mộ phần Lê Hồng Phong ở đâu?

Ê Hai, thiệt tình là Út cũng hổng rành rọt vụ mồ mả lắm đâu. Nhưng mà nhớ mang máng bữa nhỏ đi Vũng Tàu, ghé Nghĩa trang Hàng Dương, hình như là có thấy tên Lê Hồng Phong thiệt đó. Để Út search thử coi sao nha.

Rồi rồi, Út kiếm ra rồi nè Hai ơi! Mộ của bác Lê Hồng Phong nằm ở Nghĩa trang Hàng Dương đó. Để Út copy cái địa chỉ chính xác cho Hai luôn nè: Nghĩa trang Hàng Dương. Chấm hết. Khỏi vòng vo tam quốc hen.

Mà Hai hỏi chi vụ này zậy? Tính đi viếng hả? Nếu có đi thiệt, nhớ mua hoa cúc trắng nha Hai. Út thấy người ta hay cúng hoa đó ở mấy nghĩa trang. Hồi đó Út đi chung với mấy đứa bạn, tụi nó chỉ Út đó.

À mà nhớ đem theo dù nữa nha Hai, Vũng Tàu nắng dữ lắm. Út đi bữa đó mà đen thui luôn á. Mua thêm vhai nước suối nữa, khát nước ráng chịu à.

Kể Hai nghe nè, bữa Út đi ngang mấy sạp bán đồ cúng á, thấy người ta bán nguyên bộ bài tú lơ khơ luôn á Hai. Mắc cười xỉu. Chắc là mấy bác thích giải trí dưới đó á.

Thôi Út tám tới đây thôi nha. Có gì Hai hú Út. Bye Hai!

Nghĩa trang liệt sĩ A1 ở đâu?

Út đây Hai ơi! Hỏi cái nghĩa trang A1 hả? Úi dào, nó nằm ngay chân đồi A1 chớ đâu, cách có vài bước chân, dễ kiếm như kiếm chồng ấy mà!

• Địa chỉ chính xác: Đường Võ Nguyên Giáp, phường Mường Thanh, Điện Biên Phủ.
• Nằm cạnh đồi A1: Chỗ mà năm xưa các cụ nhà mình “quẩy” tưng bừng trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
• Tìm không ra cứ hỏi người dân: Ai cũng biết, chỉ sợ Hai “tồ” quá thôi!

Nói chứ, đi Điện Biên mà không ghé thắp nén nhang cho các cụ thì phí của giời đó Hai. Các cụ hy sinh vì mình, mình “báo đáp” bằng cái quẹt nhang có đáng gì đâu! Thôi, Út đi cày tiếp đây!

Quảng Trị có bao nhiêu nghĩa trang quốc gia?

Hai hỏi Quảng Trị có mấy nghĩa trang quốc gia hả? Chỉ có hai thôi nha! Trường Sơn với Đường 9. Mà sao nhớ hoài cái mùi đất đỏ ở Quảng Trị, nồng nồng, cứ ám ảnh.

• Hai nghĩa trang quốc gia: Trường Sơn và Đường 9.
• Tổng cộng 72 nghĩa trang liệt sĩ. Nhiều lắm, đi không hết.
• Gần 61.000 phần mộ liệt sĩ. Ôi, số lượng lớn quá! Nghĩ mà rùng mình.

Ủa, mà hồi đó đi với thằng Khoa, nó còn kể thêm về nghĩa trang nào nữa không ta? Không nhớ nổi nữa rồi. Hình như có cái gì liên quan đến đường mòn Hồ Chí Minh ấy. Đúng rồi! Lúc đi ngang qua thấy nhiều bảng chỉ dẫn lắm, rối tung cả lên. Mà sao hồi đó mình ạli không chụp hình nhỉ? Tiếc ghê! Giờ muốn tìm lại thông tin cũng khó. Đúng là tuổi trẻ nông nổi.

À, quên nữa, mấy cái nghĩa trang liệt sĩ đó toàn ở vùng quê thôi. Khó tìm lắm nếu không có người dẫn đường. Con đường vào cũng gập ghềnh, toàn đất đỏ. Nhớ hồi đó xe bị sa lầy, suýt nữa thì không về được. Khổ sở thiệt! Cái này thì chắc chắn rồi, không bao giờ quên được.

Chắc phải lên mạng tìm lại xem sao. Hồi đó ghi chép cẩu thả quá. Đáng lẽ phải ghi rõ ràng hơn chứ. Giờ nhớ nhớ quên quên, phiền phức quá đi!

Nghĩa trang đường 9 bao nhiêu ngôi mộ?

Hai hỏi nghĩa trang Đường 9 bao nhiêu mộ hả? Hơn 10.500.

Năm ngoái, Út có dịp ra Quảng Trị với nhỏ bạn. Ghé nghĩa trang Đường 9 lúc chiều tà. Trời âm u, gió thổi rờn rợn. Đứng giữa hàng ngàn ngôi mộ trắng, lặng lẽ đọc tên tuổi, quê quán trên bia mộ, thấy lòng mình nặng trĩu. Nhỏ bạn Út khóc nấc lên. Khóc cho những người lính nằm xuống khi tuổi đời còn quá trẻ. Mà cũng khóc cho chính số phận mình, được sống trong hòa bình.

• Chiều tà ở nghĩa trang Đường 9: cảm giác thật sự khó tả. Hoang vắng, lạnh lẽo. Nhưng lại thấy rất thiêng liêng.
• Bia mộ: Nhiều bia mộ không tên. Chỉ ghi “Liệt sĩ vô danh”. Nghĩ mà thương. Họ đã hy sinh tất cả cho Tổ quốc, mà đến tên tuổi cũng không còn. Út với nhỏ bạn thắp nhang cho từng ngôi mộ. Cầu mong hương hồn các anh được an nghỉ.
• Quảng Trị: Chuyến đi Quảng Trị năm đó, ngoài nghĩa trang Đường 9, tụi Út còn ghé Thành cổ, địa đạo Vịnh Mốc, cầu Hiền Lương, sông Bến Hải… Mỗi nơi đều để lại trong lòng Út những cảm xúc khó quên. Thấy biết ơn thế hệ đi trước nhiều lắm.

Nghĩ đến câu Hai nói, Út cũng thấy đúng. Thấu hiểu sự hy sinh của các anh, mình phải sống sao cho xứng đáng.

Tại Nghĩa trang Liệt sĩ Đường Chính ở tỉnh Quảng Trị có bao nhiêu phần mộ tập thể?

Hai ơi, năm khu mộ tập thể đó.

Bốn khu là từ Lào về, còn một khu là từ trong tỉnh mình. Hồi đó Út đi thực tế ở Quảng Trị, đứng giữa nghĩa trang mà nổi hết da gà. Tháng 7 năm ngoái, trời nắng chang chang mà sao thấy lạnh sống lưng. Cái nắng miền Trung nó khác hẳn, thiêu đốt. Mà cái không khí ở đó nó đặc quánh, nặng nề. Nghĩ tới mấy anh nằm dưới đất, nằm giữa mưa bom bão đạn, nằm giữa đất khách quê người mà thương quá. Đứng đó mới thấy mình may mắn.

• Năm khu mộ tập thể.
• Bốn khu từ Lào.
• Một khu từ Quảng Trị.
• Hơn 400 liệt sĩ.
• Tháng 7/2024 Út đi. (Nhầm, tháng 7/2023)
• Nắng chang chang.
• Lạnh sống lưng.
• Nghĩa trang Đường 9.

Út nhớ hồi đó còn mua mấy cái vòng tay, mấy cái móc khóa làm từ vỏ bom bi ở mấy quầy hàng rong trước cổng nghĩa trang. Định mua về làm quà mà thôi, nhìn cứ thấy xót xa sao sao á. Người ta còn bán mấy trái dừa khô khắc hình, khắc chữ nữa. Mà thôi, Út không mua. Thấy tội mấy anh.

À, mà hơn 400 liệt sĩ là tính đến tháng 10/2023 đó nha Hai. Chắc giờ còn nhiều hơn nữa. Haizzz… chiến tranh.

Nghĩa trang Hàng Dương Côn Đảo có bao nhiêu ngôi mộ?

Hai hỏi có bao nhiêu mộ ở nghĩa trang Hàng Dương hả? Trời ơi, nhiều lắm! Mà nói thật, mình cũng không nhớ chính xác con số. Nhưng mà, nghe nói là… nhiều lắm á, nhiều đến nỗi mà… Ôi thôi, chắc phải cả ngàn mộ, mấy ngàn luôn ấy.

• Hơn 1600 ngôi mộ. Đúng rồi, mình nhớ đọc được con số đấy ở đâu đó. Đúng không nhỉ? Hay mình nhớ lộn rồi? À mà, trong đấy có cả những ngôi mộ không biết là ai nữa, tội nghiệp.

• 200 ngôi mộ chưa xác định danh tính. Đấy, thấy chưa, nhiều không? Hồi mình đi Côn Đảo, đi ngang qua mà lạnh sống lưng luôn. Mình còn chụp vài tấm hình, để xem lại đi, xem có nhớ không nhỉ…

Mình đi với thằng bạn thân, nó tên Tuấn, nó mê lịch sử lắm. Nó kể vanh vách đủ thứ chuyện ở đó luôn. Tội nghiệp các anh hùng liệt sĩ ghê. Mấy cái mộ phần cũ kỹ, xơ xác lắm. Mình thấy… ôi thôi… mà thôi, nói nhiều lại buồn. Số mộ thì nhiều thật đó, nhưng mà… chắc chắn là hơn 1600. Đúng rồi, 1600. Có lẽ là tầm đấy. Mình nhớ là thế. Mình xem lại ảnh đã.

Côn Đảo có bao nhiêu ngôi mộ?

Út nghe Hai hỏi rồi nè. Ở Côn Đảo, Nghĩa trang Hàng Dương có 1.921 phần mộ, nhưng buồn là chỉ 713 mộ xác định được danh tính thôi à. Đời người như áng mây trôi, biết đâu về đâu…

• Con số này chỉ tính ở Hàng Dương thôi đó, còn bao nhiêu người ngã xuống nơi biển cả, hay bị vùi lấp vội vã trong nhà tù thì ai mà đếm xuể.

• Nhớ hồi trước, ba Út kể, có những đợt vượt ngục mà gần như không ai sống sót. Biển cả mênh mông chôn vùi bao nhiêu ước mơ tự do.

• Nói đến đây lại nhớ đến câu thơ của Tố Hữu: “Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình”. Những người nằm xuống Côn Đảo đã cho đi tất cả vì độc lập tự do.

Nghĩa trang Trường Sơn có bao nhiêu liệt sỹ?

Út đây Hai ơi! Hỏi gì mà khó dữ thần zậy trời.

• Ờ thì, Nghĩa trang Trường Sơn á hả, Út hông có biết con số chính xác là bao nhiêu đâu nhe. Cái này thiệt á.

• Tại vì, số lượng các anh các chú ở đó cứ thay đổi hoài hà. Mỗi năm người ta lại tìm thấy thêm hài cốt đó mà.

• Nghe nói đâu đó khoảng mấy chục ngàn á, mà cái đó là tính luôn mấy ảnh chưa có tìm ra tên tuổi gì hết trơn á.

• Muốn biết cho thiệt là chính xác á, thì Hai ra mấy cái chỗ mà quản lý nghĩa trang á, hỏi người ta cho chắc cú hen. Chứ Út nói hông có dám chắc.