Dãy Trường Sơn bắt đầu từ đâu và kết thúc ở đâu?

Dãy Trường Sơn, một biểu tượng hùng vĩ của bán đảo Đông Dương, trải dài hàng trăm cây số, ôm trọn trong mình bao nhiêu là huyền thoại và lịch sử. Nhưng điểm bắt đầu và kết thúc của dãy núi này lại không phải là một câu trả lời đơn giản, dễ dàng xác định trên bản đồ. Sự phức tạp địa hình cùng với việc định nghĩa kết thúc một dãy núi một cách chính xác đã tạo nên nhiều quan điểm khác nhau.

Thông thường, người ta cho rằng dãy Trường Sơn bắt đầu từ biên giới Việt – Lào, khu vực tỉnh Quảng Bình. Tuy nhiên, việc xác định điểm khởi đầu cụ thể lại gặp khó khăn. Không phải là một đỉnh núi đột ngột nhô lên, mà là sự chuyển tiếp dần dần từ những đồi núi thấp ở biên giới, nhấp nhô, vươn cao dần thành những dãy núi hùng vĩ. Vùng núi này ở Quảng Bình, với những dãy núi đá vôi trùng điệp, xen kẽ những thung lũng sâu hun hút, được coi là phần mở đầu của Trường Sơn, nơi mà tinh thần Trường Sơn bắt đầu thể hiện rõ nét nhất qua sự hiểm trở, hoang sơ và đầy chất thơ. Có thể nói, ranh giới giữa những đồi núi thấp và dãy Trường Sơn thực sự là ranh giới khó xác định một cách chính xác.

Phía nam, câu chuyện lại càng phức tạp hơn. Nhiều người cho rằng dãy Trường Sơn kết thúc ở mũi Cà Mau, điểm cực nam của tổ quốc. Tuy nhiên, đây chỉ là một cách nhìn nhận theo hướng địa lý tổng quan, bởi vì ở mũi Cà Mau, địa hình đã chuyển thành đồng bằng, hệ thống núi non Trường Sơn không còn thể hiện rõ nét như ở phía bắc. Thực tế, dãy núi không đột ngột dừng lại ở một điểm cụ thể nào mà dần dà chuyển tiếp thành các dãy đồi thấp, hòa quyện vào đồng bằng ven biển. Việc xác định điểm kết thúc ở mũi Cà Mau là cách nói dễ hiểu, dễ hình dung, giúp chúng ta nắm bắt được phạm vi rộng lớn của dãy Trường Sơn trên bản đồ.

Để hiểu rõ hơn, ta cần phân tích cấu trúc địa chất. Dãy Trường Sơn không phải là một dãy núi liền mạch, mà được cấu tạo bởi nhiều khối núi, nhiều nhánh núi đan xen, trải dài theo hướng Bắc Nam. Những nhánh núi này có độ cao khác nhau, có chỗ cao, có chỗ thấp, có chỗ lại bị chia cắt bởi các con sông, tạo nên một hệ thống địa hình phức tạp. Vì vậy, việc xác định một điểm kết thúc duy nhất là không khả thi. Thay vào đó, nên hiểu Trường Sơn là một hệ thống núi non rộng lớn, trải dài từ Bắc xuống Nam, đóng vai trò xương sống của bán đảo Đông Dương, tạo nên sự đa dạng về địa hình, khí hậu và sinh thái của khu vực.

Tóm lại, câu hỏi về điểm bắt đầu và kết thúc của dãy Trường Sơn không có câu trả lời tuyệt đối. Việc xác định điểm bắt đầu ở biên giới Việt – Lào (Quảng Bình) và điểm kết thúc ở mũi Cà Mau chỉ là một cách hiểu đơn giản, dễ hình dung, phục vụ cho việc tổng quan về vị trí và quy mô của dãy núi này. Thực tế, Trường Sơn là một hệ thống địa hình phức tạp, trải dài, biến đổi dần dần từ Bắc xuống Nam, tạo nên một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ và đầy bí ẩn.