Tuyến tùng hoạt động như thế não?

Tuyến tùng: Chiếc đồng hồ sinh học bí ẩn của não bộ

Tuyến tùng, một cấu trúc nhỏ nằm sâu trong não bộ, thường được ví như “con mắt thứ ba” bởi khả năng cảm nhận ánh sáng, mặc dù không tham gia vào quá trình nhìn thấy như mắt thường. Tuy nhỏ bé, tuyến tùng lại đóng vai trò vô cùng quan trọng, như một nhạc trưởng tài ba điều khiển bản giao hưởng nhịp nhàng của cơ thể, đặc biệt là chu kỳ ngủ-thức. Hãy cùng khám phá cách thức chiếc đồng hồ sinh học tinh vi này vận hành.

Mỗi ngày, khi ánh sáng mặt trời chiếu rọi, thông tin được truyền từ võng mạc đến vùng dưới đồi, sau đó đến nhân trên giao thoa thị giác (SCN) – trung tâm điều khiển nhịp sinh học của cơ thể. SCN gửi tín hiệu đến tủy sống, rồi qua hạch cổ trên, cuối cùng kích hoạt tuyến tùng. Ban ngày, tuyến tùng hoạt động ở mức thấp. Khi màn đêm buông xuống và lượng ánh sáng giảm dần, SCN “ra lệnh” cho tuyến tùng tăng cường sản xuất melatonin, một hormone quan trọng điều chỉnh giấc ngủ. Melatonin được tiết vào máu và lan tỏa khắp cơ thể, báo hiệu cho các cơ quan rằng đã đến giờ nghỉ ngơi, tạo cảm giác buồn ngủ, thư giãn và chuẩn bị cho một giấc ngủ ngon.

Sự nhạy bén với ánh sáng của tuyến tùng không chỉ đơn thuần điều khiển giấc ngủ. Nó còn ảnh hưởng đến nhiều quá trình sinh lý khác, từ tâm trạng, hệ miễn dịch đến quá trình lão hóa. Rối loạn nhịp sinh học do ánh sáng nhân tạo, stress, hoặc lệch múi giờ có thể gây ra sự mất cân bằng trong hoạt động của tuyến tùng, dẫn đến khó ngủ, mệt mỏi, suy giảm trí nhớ, thậm chí tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý.

Việc duy trì hoạt động ổn định của tuyến tùng, chiếc đồng hồ sinh học tinh vi này, chính là chìa khóa cho sức khỏe toàn diện. Hãy tạo thói quen sinh hoạt điều độ, tiếp xúc với ánh sáng mặt trời vào ban ngày, hạn chế ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử vào buổi tối, và tạo môi trường ngủ yên tĩnh, tối để tuyến tùng có thể hoạt động hiệu quả, giúp cơ thể duy trì nhịp điệu hài hòa với thiên nhiên. Bằng cách lắng nghe và tôn trọng chiếc đồng hồ sinh học bên trong, chúng ta đang tự trao cho mình món quà quý giá của sức khỏe và sự cân bằng.