Thiếu máu dựa vào xét nghiệm gì?

Thiếu máu, một tình trạng phổ biến, thường được phát hiện thông qua một loạt các xét nghiệm, nhưng xét nghiệm quan trọng nhất và bước đầu tiên không thể thiếu chính là xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC – Complete Blood Count). Đây không chỉ là “bước đệm”, mà còn là chìa khóa mở ra cánh cửa chẩn đoán chính xác.

Xét nghiệm CBC không đơn thuần chỉ cung cấp một con số duy nhất. Nó là một bức tranh toàn cảnh về các thành phần trong máu của bạn, từ đó giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng thiếu máu. Trong bức tranh ấy, yếu tố quan trọng nhất để xác định thiếu máu là nồng độ hemoglobin (Hb). Hemoglobin, một protein chứa sắt, đóng vai trò then chốt trong việc vận chuyển oxy từ phổi đến các tế bào trong cơ thể. Mức hemoglobin thấp cho thấy khả năng vận chuyển oxy bị suy giảm, dấu hiệu chính của thiếu máu. CBC không chỉ đo được nồng độ Hb, mà còn cho biết:

• Số lượng hồng cầu (RBC): Thiếu máu thường đi kèm với số lượng hồng cầu thấp hơn mức bình thường. CBC sẽ cho biết chính xác số lượng này, giúp xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng thiếu máu.
• Thể tích trung bình của hồng cầu (MCV): Đây là chỉ số cho biết kích thước của hồng cầu. MCV giúp phân loại thiếu máu thành các loại khác nhau, ví dụ như thiếu máu do thiếu sắt (hồng cầu nhỏ), thiếu máu do thiếu vitamin B12 (hồng cầu lớn),… Việc phân loại này rất quan trọng để xác định nguyên nhân gây thiếu máu và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
• Hematocrit (Hct): Chỉ số này thể hiện phần trăm thể tích hồng cầu trong máu toàn phần. Giống như hemoglobin và số lượng hồng cầu, hematocrit thấp cũng là một dấu hiệu của thiếu máu.

Ngoài hemoglobin, RBC, MCV và hematocrit, CBC còn cung cấp thông tin về các thành phần khác của máu như bạch cầu và tiểu cầu. Mặc dù không trực tiếp liên quan đến chẩn đoán thiếu máu, những thông tin này có thể giúp bác sĩ loại trừ các nguyên nhân khác hoặc phát hiện các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn đi kèm.

Tuy CBC là xét nghiệm quan trọng nhất để sàng lọc và chẩn đoán thiếu máu ban đầu, nhưng nó chỉ là bước khởi đầu. Tùy thuộc vào kết quả CBC và triệu chứng của bệnh nhân, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân gây thiếu máu, chẳng hạn như xét nghiệm sắt huyết thanh, ferritin, vitamin B12, folate, hoặc các xét nghiệm khác để tìm kiếm các bệnh lý tiềm ẩn.

Tóm lại, xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC) là xét nghiệm then chốt, không thể thiếu trong việc chẩn đoán thiếu máu. Nó cung cấp thông tin toàn diện về các thành phần máu, đặc biệt là nồng độ hemoglobin, giúp đánh giá mức độ và loại thiếu máu, từ đó dẫn đường cho quá trình chẩn đoán và điều trị chính xác. Tuy nhiên, cần nhớ rằng chỉ dựa vào một xét nghiệm duy nhất là chưa đủ, việc tham khảo ý kiến bác sĩ và thực hiện các xét nghiệm bổ sung là cần thiết để có kết luận cuối cùng.