Thành phần của đạm là gì?

Đạm, hay còn gọi là phân đạm, không đơn thuần chỉ là nitơ (N) như nhiều người vẫn nghĩ. Mặc dù nitơ là thành phần cốt lõi, chiếm phần lớn trọng lượng và quyết định hiệu quả của phân đạm, nhưng để trở thành nguồn dinh dưỡng thực sự cho cây trồng, nitơ cần phải tồn tại trong các hợp chất hóa học cụ thể. Vì vậy, thành phần của đạm phức tạp hơn nhiều so với chỉ là nguyên tố N đơn thuần.

Về bản chất, đạm là tập hợp các hợp chất chứa nitơ, được cây trồng hấp thụ dưới nhiều dạng khác nhau tùy thuộc vào loại phân bón. Một số dạng phổ biến bao gồm:

• Nitrat (NO₃⁻): Đây là dạng nitơ dễ hấp thụ nhất đối với cây trồng. Các ion nitrat hòa tan trong nước và được rễ cây hấp thụ trực tiếp. Phân đạm có chứa nitrat thường được ưa chuộng vì hiệu quả nhanh chóng. Ví dụ điển hình là phân đạm Kali nitrat (KNO₃).

• Amoni (NH₄⁺): Là một dạng nitơ khác cũng được cây trồng hấp thụ dễ dàng. Amoni có thể được chuyển hóa thành nitrat trong đất hoặc được cây hấp thụ trực tiếp. Phân đạm có chứa amoni thường có tác dụng chậm hơn so với nitrat nhưng lại có tác dụng giữ ẩm cho đất tốt hơn. Urê [(NH₂)₂CO] là một ví dụ điển hình, phân urê sau khi được bón vào đất sẽ chuyển hóa thành amoni.

• Amid (như urê): Như đã đề cập, urê là một hợp chất amid chứa nitơ cao và được sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, urê cần phải trải qua quá trình chuyển hóa bởi các vi sinh vật trong đất thành amoni trước khi cây trồng có thể hấp thụ được. Do đó, hiệu quả của urê phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện đất và hoạt động của vi sinh vật.

Ngoài nitơ, thành phần của đạm còn có thể bao gồm các nguyên tố khác, tùy thuộc vào loại phân bón. Ví dụ, phân đạm kép (DAP) – diammonium phosphate – chứa cả nitơ và photpho, cung cấp hai chất dinh dưỡng thiết yếu cho cây trồng. Tương tự, Kali nitrat cung cấp cả nitơ và kali. Sự hiện diện của các nguyên tố này làm tăng giá trị dinh dưỡng và hiệu quả sử dụng của phân đạm.

Tóm lại, nói đạm chỉ là nitơ là chưa đủ chính xác. Thành phần của đạm bao gồm các hợp chất chứa nitơ, chủ yếu là nitrat và amoni, bên cạnh đó có thể chứa thêm các nguyên tố khác, tạo nên sự đa dạng về loại phân bón và hiệu quả sử dụng. Hiểu rõ về thành phần của đạm giúp người trồng cây lựa chọn phân bón phù hợp, tối ưu hóa quá trình cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng, từ đó đạt năng suất cao nhất.