Tại sao người có nhóm máu A không truyền được cho người có nhóm máu O?

Sự kỳ diệu và phức tạp của hệ nhóm máu luôn là một đề tài hấp dẫn, và câu hỏi tại sao người nhóm máu A không thể truyền máu cho người nhóm máu O là một ví dụ điển hình. Để hiểu rõ điều này, ta cần nhìn vào bản chất của hệ thống kháng nguyên và kháng thể trong máu.

Thông tin cơ bản đã chỉ ra rằng người nhóm máu O thiếu cả kháng nguyên A và B trên bề mặt tế bào hồng cầu. Điều này thường được hiểu là “tính đặc biệt” của nhóm máu O, nhưng quan trọng hơn, chính là sự hiện diện của cả kháng thể anti-A và anti-B trong huyết tương của họ. Đó chính là chìa khóa giải thích cho sự không tương thích.

Hãy tưởng tượng tế bào hồng cầu như những chiếc xe hơi đang lưu thông trên đường huyết quản. Mỗi chiếc xe (tế bào hồng cầu) mang trên mình một biển số (kháng nguyên A hoặc B hoặc cả hai, hoặc không có). Huyết tương, dòng chảy của máu, chứa các cảnh sát giao thông (kháng thể). Những cảnh sát này được lập trình để tìm kiếm và bắt giữ những chiếc xe vi phạm quy định (tế bào hồng cầu mang kháng nguyên không phù hợp).

Trong trường hợp người nhóm máu A truyền máu cho người nhóm máu O, điều gì sẽ xảy ra? Tế bào hồng cầu của người cho (nhóm A) mang kháng nguyên A. Khi những tế bào này vào cơ thể người nhận (nhóm O), hệ miễn dịch người nhận với hàng loạt kháng thể anti-A trong huyết tương sẽ ngay lập tức nhận diện chúng như vật thể lạ, nguy hiểm. Phản ứng miễn dịch sẽ được kích hoạt, các kháng thể anti-A sẽ bám vào kháng nguyên A trên tế bào hồng cầu nhóm A, gây ra hiện tượng ngưng kết tế bào. Tế bào hồng cầu bị dính chùm lại, tắc nghẽn mạch máu, gây ra hiện tượng tan máu cấp tính, thậm chí tử vong. Đây không phải là sự đào thải đơn thuần, mà là một cuộc tấn công dữ dội của hệ miễn dịch nhằm loại bỏ các “xâm nhập giả”.

Vì vậy, không phải chỉ vì người nhóm máu O thiếu kháng nguyên mà họ không thể nhận máu nhóm A. Mà chính là vì huyết tương của họ chứa sẵn “vũ khí” sẵn sàng tấn công bất kỳ tế bào hồng cầu nào mang kháng nguyên A. Đây là một cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể, tuy nhiên lại đặt ra những thách thức lớn trong truyền máu, đòi hỏi sự hiểu biết chính xác về hệ nhóm máu để đảm bảo an toàn cho người bệnh. Sự “đặc biệt” của nhóm máu O nằm ở sự tích cực của hệ miễn dịch, chứ không chỉ là sự thiếu vắng kháng nguyên trên bề mặt tế bào hồng cầu.