Tại sao lại gọi là bilirubin trực tiếp?

Tại sao lại gọi là bilirubin trực tiếp?

Bilirubin, sắc tố mật vàng nâu, là sản phẩm cuối cùng của quá trình phân huỷ hồng cầu trong cơ thể. Quá trình chuyển hoá phức tạp này trải qua nhiều giai đoạn, dẫn đến hai dạng bilirubin chính: bilirubin gián tiếp và bilirubin trực tiếp. Tên gọi “trực tiếp” cho bilirubin này không đơn thuần là một cách gọi ngẫu nhiên mà phản ánh một đặc tính quan trọng của cấu trúc và tính chất hoá học của nó.

Bilirubin gián tiếp, còn gọi là bilirubin tự do, không tan trong nước. Nó phải liên kết với một protein huyết thanh, albumin, để có thể vận chuyển trong máu. Sự gắn kết này giống như một chiếc “xe vận chuyển” mang bilirubin đi khắp cơ thể. Vì phải trải qua bước liên kết này, bilirubin gián tiếp không thể phản ứng ngay lập tức với các chất khác.

Ngược lại, bilirubin trực tiếp, còn gọi là bilirubin liên hợp, đã trải qua quá trình chuyển hoá trong gan, cụ thể là được gắn với axit glucuronic tạo thành bilirubin diglucuronide. Sự liên kết này mang lại cho bilirubin trực tiếp tính chất hòa tan trong nước, giúp nó có thể dễ dàng được bài tiết qua nước tiểu. Điều quan trọng hơn, điểm khác biệt quan trọng nhất đối với bilirubin gián tiếp chính là tính hòa tan này cho phép bilirubin trực tiếp phản ứng ngay lập tức với chất hóa học acid sulfanilic. Không cần chất xúc tác nào khác, phản ứng diễn ra nhanh chóng và chính xác.

Chính khả năng phản ứng nhanh chóng, không cần chất trung gian, với acid sulfanilic này là lý do cho tên gọi “trực tiếp”. Phương pháp xét nghiệm sử dụng đặc tính này để đo lường nồng độ bilirubin trực tiếp trong máu. Như vậy, tên gọi “trực tiếp” phản ánh một tính chất hoá lý cụ thể của bilirubin, giúp phân biệt nó với bilirubin gián tiếp và cho phép các nhà xét nghiệm đo lường một cách hiệu quả. Hiểu rõ sự khác biệt này rất quan trọng trong chẩn đoán các vấn đề liên quan đến gan và chức năng mật.