Protid và protein khác nhau như thế nào?

Protid và Protein: Hai tên gọi, Một bản chất – Sự sống từ những chuỗi Axit Amin

Khi nói đến dinh dưỡng và sinh học, chúng ta thường nghe đến hai thuật ngữ “protid” và “protein”. Thoạt nhìn, có vẻ như đây là hai khái niệm khác nhau, nhưng thực tế, chúng lại đề cập đến cùng một nhóm chất dinh dưỡng quan trọng bậc nhất cho sự sống. Vậy, tại sao lại có hai tên gọi? Và sự “khác biệt” (nếu có) nằm ở đâu?

Protein và Protid: Bản chất là một

“Protein” là thuật ngữ phổ biến hơn, đặc biệt trong tiếng Anh và các tài liệu khoa học quốc tế. Nó bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “protos” có nghĩa là “đầu tiên” hoặc “quan trọng nhất,” phản ánh vai trò trung tâm của protein trong mọi hoạt động sống.

“Protid” lại là một thuật ngữ quen thuộc hơn trong tiếng Pháp và một số quốc gia chịu ảnh hưởng bởi văn hóa Pháp, trong đó có Việt Nam. Về bản chất, protid chính là cách dịch hoặc phiên âm của protein sang tiếng Pháp. Do đó, protein và protid hoàn toàn đồng nghĩa, cùng chỉ một loại đại phân tử hữu cơ được cấu tạo từ các axit amin.

Vậy tại sao lại có hai tên gọi?

Lý do chính cho sự tồn tại của hai thuật ngữ này là do ảnh hưởng của lịch sử và ngôn ngữ. Trong quá trình phát triển của khoa học, các thuật ngữ khoa học thường được hình thành và du nhập từ các ngôn ngữ khác nhau. “Protein” trở thành thuật ngữ quốc tế được chấp nhận rộng rãi, trong khi “protid” vẫn được sử dụng phổ biến trong một số ngữ cảnh nhất định, đặc biệt trong các tài liệu y học và dinh dưỡng được dịch hoặc chịu ảnh hưởng từ tiếng Pháp.

Đi sâu vào cấu trúc và chức năng của Protein/Protid

Dù được gọi bằng tên nào, protein/protid vẫn đóng vai trò then chốt trong cơ thể sống:

• Cấu trúc: Protein là nền tảng xây dựng của tế bào, mô và cơ quan. Chúng tham gia vào cấu tạo của da, tóc, móng, cơ bắp, xương, và nhiều thành phần quan trọng khác.
• Xúc tác sinh học: Enzyme, một loại protein đặc biệt, đóng vai trò là chất xúc tác trong các phản ứng hóa học diễn ra trong cơ thể, đảm bảo các quá trình sinh hóa diễn ra hiệu quả.
• Vận chuyển: Các protein vận chuyển, như hemoglobin trong máu, có nhiệm vụ mang oxy và các chất dinh dưỡng đến các tế bào và loại bỏ chất thải.
• Miễn dịch: Kháng thể, một loại protein, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus và các chất độc hại.
• Điều hòa: Hormone, một số loại protein, đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa các hoạt động của cơ thể, như insulin điều hòa lượng đường trong máu.
• Co rút: Các protein như actin và myosin tham gia vào sự co rút của cơ bắp, cho phép chúng ta vận động.

Sự quan trọng của Axit Amin

Như đoạn mở đầu đã đề cập, protein được cấu tạo từ các axit amin. Có khoảng 20 loại axit amin khác nhau, và sự kết hợp đa dạng của chúng, thông qua các liên kết peptit, tạo ra vô số các loại protein với chức năng riêng biệt. Việc đảm bảo cung cấp đủ các axit amin thiết yếu (những axit amin mà cơ thể không tự tổng hợp được) là vô cùng quan trọng để duy trì sức khỏe và chức năng tối ưu của cơ thể.

Kết luận:

Protid và Protein là hai tên gọi khác nhau cho cùng một loại chất dinh dưỡng quan trọng. Hiểu rõ vai trò thiết yếu của chúng trong cơ thể giúp chúng ta có ý thức hơn trong việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng cân bằng, đảm bảo cung cấp đủ protein để duy trì sức khỏe và sự sống. Thay vì tập trung vào sự khác biệt về tên gọi, điều quan trọng là nhận thức được tầm quan trọng của việc bổ sung đủ protein/protid vào khẩu phần ăn hàng ngày.