Khi dùng liều cao Paracetamol (> 10g gây suy gan cấp trên lâm sàng khi xử trí ngộ độc Paracetamol cần bổ sung chất thuốc gì?

Giải cứu lá gan: Khi Paracetamol trở thành “kẻ thù”

Paracetamol, một loại thuốc giảm đau, hạ sốt quen thuộc trong tủ thuốc của mọi gia đình. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, “vị cứu tinh” này cũng có thể trở thành “kẻ thù” nếu sử dụng quá liều. Khi lượng Paracetamol nạp vào cơ thể vượt quá 10 gram (tương đương khoảng 20 viên loại 500mg), một cuộc khủng hoảng thực sự có thể nổ ra, với nạn nhân chính là lá gan – cơ quan giải độc quan trọng của cơ thể.

Tại sao Paracetamol lại “tấn công” gan?

Cơ chế gây độc của Paracetamol khá phức tạp, nhưng tóm gọn, khi nạp quá liều, gan sẽ không thể xử lý hết lượng thuốc này bằng các con đường thông thường. Thay vào đó, một lượng lớn chất chuyển hóa độc hại, gọi là NAPQI, được tạo ra. Chất này sẽ “tấn công” trực tiếp các tế bào gan, gây ra tổn thương, thậm chí là hoại tử, dẫn đến suy gan cấp tính.

N-acetylcysteine (NAC) – Hiệp sĩ giải cứu lá gan

Trong cuộc chiến chống lại ngộ độc Paracetamol, N-acetylcysteine (NAC) đóng vai trò như một “hiệp sĩ” dũng cảm. NAC hoạt động bằng cách:

• Bổ sung glutathione: Glutathione là một chất chống oxy hóa tự nhiên trong cơ thể, có vai trò trung hòa NAPQI. Khi ngộ độc Paracetamol, lượng glutathione trong gan bị cạn kiệt. NAC giúp bổ sung glutathione, tăng cường khả năng giải độc của gan.
• Liên kết trực tiếp với NAPQI: NAC có thể liên kết trực tiếp với NAPQI, làm giảm độc tính của nó.

Thời gian là vàng, là bạc

Hiệu quả của NAC phụ thuộc rất lớn vào thời điểm sử dụng. “Giờ vàng” để cứu lá gan là trong vòng 8 giờ sau khi uống quá liều Paracetamol. Càng sử dụng sớm, NAC càng phát huy tối đa tác dụng, hạn chế tổn thương gan. Nếu chậm trễ, khi các tế bào gan đã bị tổn thương nghiêm trọng, hiệu quả của NAC sẽ giảm đi đáng kể.

Khi nào cần sử dụng NAC?

Việc sử dụng NAC cần được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, trong các trường hợp sau, cần đặc biệt lưu ý:

• Uống quá liều Paracetamol (trên 10 gram).
• Có dấu hiệu tổn thương gan (vàng da, vàng mắt, đau bụng trên bên phải).
• Nồng độ Paracetamol trong máu cao.

Lời khuyên quan trọng

Paracetamol là một loại thuốc hữu ích, nhưng cần được sử dụng đúng cách. Luôn tuân thủ liều lượng khuyến cáo của bác sĩ hoặc hướng dẫn sử dụng trên bao bì. Không tự ý tăng liều, đặc biệt đối với trẻ em. Bảo quản thuốc cẩn thận, tránh xa tầm tay trẻ em.

Trong trường hợp nghi ngờ ngộ độc Paracetamol, hãy nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời. Đừng để sự chủ quan khiến “vị cứu tinh” trở thành “kẻ thù” tàn phá lá gan của bạn.