Dễ khóc dễ cười là bệnh gì?

Dễ khóc, dễ cười: Khi ranh giới cảm xúc trở nên mong manh

Ai trong chúng ta cũng từng trải qua những khoảnh khắc xúc động, bật cười sảng khoái hay rơi lệ vì xúc động. Tuy nhiên, khi những phản ứng cảm xúc này trở nên quá mức, đột ngột và không kiểm soát, thường xuyên xảy ra không phù hợp với tình huống, đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Không phải là “đa cảm” hay “nhạy cảm” đơn thuần, mà có thể là biểu hiện của rối loạn cảm xúc (Pseudobulbar Affect – PBA).

PBA, hay còn gọi là rối loạn tình cảm giả hành não, là một hội chứng thần kinh gây ra những cơn khóc hoặc cười không tự chủ, bộc phát mạnh mẽ và kéo dài. Điều đáng chú ý là những phản ứng này không phản ánh chính xác trạng thái cảm xúc thực sự của người bệnh. Họ có thể đang cảm thấy bình thường, thậm chí hơi buồn chán, nhưng đột nhiên lại bật khóc nức nở không thể dừng lại. Tương tự, một tình huống không hề buồn cười cũng có thể khiến họ bật cười không kiểm soát, gây ra sự khó xử cho cả người bệnh và người xung quanh.

Khác với việc khóc hoặc cười do cảm xúc thật sự, các cơn PBA thường diễn ra ngắn ngủi, nhưng rất dữ dội. Người bệnh có thể cảm thấy xấu hổ, bối rối, thậm chí bị cô lập vì không thể kiểm soát được những phản ứng của cơ thể mình. Cường độ và tần suất của các cơn PBA có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả tình trạng sức khỏe tổng thể và mức độ căng thẳng.

Nguyên nhân gây ra PBA thường liên quan đến tổn thương hoặc rối loạn chức năng ở một số vùng não bộ điều khiển cảm xúc. Các yếu tố nguy cơ bao gồm: chấn thương sọ não, đột quỵ, xơ cứng teo não, bệnh Alzheimer, u não, bệnh đa xơ cứng, và một số bệnh lý thần kinh khác. Trong một số trường hợp, PBA cũng có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc.

Việc chẩn đoán PBA không phải lúc nào cũng dễ dàng, vì các triệu chứng có thể bị nhầm lẫn với các vấn đề về tâm thần khác. Bác sĩ sẽ cần đánh giá kỹ lưỡng lịch sử bệnh lý, tiến hành kiểm tra thần kinh và loại trừ các nguyên nhân khác. Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu nào cho PBA, nhưng việc can thiệp y tế tập trung vào việc kiểm soát các triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Điều trị có thể bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật, hoặc liệu pháp tâm lý.

Nếu bạn hoặc người thân thường xuyên trải qua những cơn khóc hoặc cười không kiểm soát, không phù hợp với hoàn cảnh, hãy tìm đến sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa thần kinh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đừng xem nhẹ những thay đổi bất thường trong cảm xúc, bởi đằng sau đó có thể là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cần được giải quyết.