Đạm lấy từ đâu?

Đạm, hay protein, là một trong những chất dinh dưỡng thiết yếu cho sự sống, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và sửa chữa các mô, tế bào, sản xuất enzyme và hormone. Nhưng đạm đến từ đâu? Câu trả lời không đơn giản chỉ là từ thức ăn, mà là một chuỗi quá trình phức tạp trong hệ sinh thái.

Nguồn gốc cuối cùng của đạm là quá trình quang hợp của thực vật. Thực vật, những “nhà máy” xanh mướt, sử dụng năng lượng mặt trời, nước và khí carbon dioxide để tạo ra carbohydrate – nguồn năng lượng chính của chúng. Tuy nhiên, để xây dựng cấu trúc tế bào, thực vật cần hơn thế nữa. Chúng hấp thụ nitơ từ đất, dưới dạng nitrat hoặc amoni, thông qua hệ rễ. Nitơ, một thành phần cốt lõi của protein, được chuyển hoá thành các axit amin – những “viên gạch” xây nên protein thực vật.

Đây là điểm khởi đầu của chuỗi thức ăn. Động vật ăn cỏ, như bò, dê, ngựa, thu nhận đạm bằng cách tiêu thụ các loại thực vật chứa protein này. Trong cơ thể chúng, protein thực vật được phân giải thành axit amin, rồi được tổng hợp lại thành protein động vật, phù hợp với nhu cầu của cơ thể chúng. Động vật ăn thịt, như hổ, sư tử, hay thậm chí cả con người, tiếp tục chuỗi này bằng cách ăn động vật ăn cỏ, hoặc cả những động vật ăn thịt khác. Như vậy, đạm được truyền từ thực vật đến động vật, qua từng mắt xích trong chuỗi thức ăn.

Nguồn đạm chất lượng cao mà chúng ta thường nhắc đến, như thịt nạc (bò, gà, heo), trứng, sữa, và các sản phẩm từ sữa, cá béo (cá ngừ, cá hồi, cá thu, cá trích), hải sản (tôm, cua, nghêu, sò), và các loại đậu (đậu lăng, đậu nành, đậu Hà Lan), đều nằm trong chuỗi này. Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở hàm lượng và cấu trúc axit amin. Protein từ nguồn động vật thường được xem là “đạm hoàn chỉnh” vì chứa đủ các axit amin thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được. Trong khi đó, protein thực vật có thể thiếu một vài axit amin thiết yếu, tuy nhiên, sự kết hợp khéo léo giữa các loại đậu, ngũ cốc, và các loại hạt vẫn có thể cung cấp đầy đủ đạm cần thiết.

Tóm lại, đạm không tự nhiên xuất hiện, mà là kết quả của một quá trình biến đổi phức tạp bắt đầu từ quá trình quang hợp của thực vật, trải qua chuỗi thức ăn và cuối cùng đến chén bát của chúng ta. Hiểu được nguồn gốc của đạm giúp chúng ta trân trọng giá trị của thực phẩm và lựa chọn chế độ ăn uống cân bằng, cung cấp đủ chất dinh dưỡng thiết yếu cho sức khỏe.