Tăng ca không lương gọi là gì?

Tăng ca không lương: Một thực tế nhức nhối hay sự lạm dụng ngầm?

Câu hỏi “Tăng ca không lương gọi là gì?” nghe có vẻ đơn giản, nhưng đáp án lại phức tạp hơn nhiều so với chỉ là một thuật ngữ. Thông thường, ta dễ dàng bắt gặp từ viết tắt “OT” (Overtime – làm thêm giờ), hay thậm chí chỉ đơn giản là “làm thêm giờ”. Tuy nhiên, việc gọi nó là “OT” hay “làm thêm giờ” không hề xóa nhòa đi bản chất cốt lõi: đây là một hình thức lao động không được đền đáp xứng đáng, tiềm ẩn nhiều vấn đề bức xúc trong mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động.

Thực tế, “làm thêm giờ không được trả lương” không chỉ là một hiện tượng đơn thuần. Nó phản ánh một thực trạng đáng lo ngại về sự cân bằng giữa quyền lợi và nghĩa vụ trong môi trường làm việc. 40 giờ/tuần, con số thường được coi là chuẩn mực về thời gian làm việc, trong nhiều trường hợp chỉ là một con số lý thuyết. Áp lực công việc, deadline khắt khe, hay thậm chí là một văn hóa công ty lệch lạc, đã khiến nhiều người lao động phải chấp nhận “hy sinh” thời gian cá nhân, làm việc ngoài giờ mà không nhận được bất kỳ sự bù đắp nào xứng đáng.

Điều đáng nói là, việc này thường diễn ra một cách ngầm định. Không có hợp đồng, không có thỏa thuận rõ ràng, chỉ có sự ép buộc ngấm ngầm từ áp lực công việc, từ nỗi lo mất việc, hay sự cam chịu “vì công ty”. Đây chính là sự nguy hiểm tiềm tàng, biến “làm thêm giờ không lương” thành một sự lạm dụng được che đậy khéo léo dưới nhiều hình thức khác nhau: từ việc coi đó là “phần việc cần thiết”, “sự cống hiến”, đến việc gợi ý, khuyến khích ngầm, thay vì yêu cầu trực tiếp.

Vậy, thay vì chỉ gọi nó bằng những thuật ngữ khô khan như “OT” hay “làm thêm giờ”, chúng ta nên nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện hơn. “Tăng ca không lương” không chỉ là một thuật ngữ, mà là một vấn đề xã hội cần được giải quyết. Nó đòi hỏi sự tỉnh táo, nhận thức rõ ràng của cả người lao động và người sử dụng lao động, cùng với sự giám sát chặt chẽ của pháp luật, để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, tạo nên một môi trường làm việc công bằng và bền vững. Chỉ khi đó, những con số giờ làm việc trên giấy tờ mới thực sự phản ánh đúng thực tế, và “làm thêm giờ” mới không còn là một gánh nặng, mà là một sự thỏa thuận có lợi cho cả hai bên.